Please activate JavaScript!
Please install Adobe Flash Player, click here for download

implants - international magazine of oral implantology

50 4_2015 implants 50 implants_egzostozy kostne ogół starsi niż osoby posiadające mniejsze wały, co świadczy o progresji zmian i związku ze sta- rzeniem się organizmu i zmianach w metaboli- zmie tkanki kostnej.3 Większość badań wskazuje częstsze występowanie wałów podniebiennych u kobiet, niezależnie od badanej grupy wiekowej. Wały żuchwowe występują częściej u mężczyzn, jednak zależność taka pojawia się dopiero w 4. dekadzie życia.1,2,18,21,27,29,32-37 Wyraźne różnice w  występowaniu TP i  TM zaobserwowano między grupami etnicznymi.3 Wały podniebienne są najczęstsze wśród Azjatów – Mongołów i Malezyjczyków (47,2%), u miesz- kańców Afryki wykazano obecność wałów u 25% populacji, u Tajów u 23%.1,19 TM najczęściej dia- gnozowano u Afroamerykanów i Indian (33,8% badanych).23 Częste występowanie TM jest cechą charakterystyczną również dla Eskimosów (10- 15%).14,38 Obserwowano obecność TM w  prawi- dłowo rozwiniętych żuchwach, wskazując na fakt, iż TM nie bywa diagnozowany u osób z profilem klasy II.12,15,39-41 TM występuje najczęściej na wewnętrznej stronie trzonu lub gałęzi żuchwy w okolicy kre- sy żuchwowo-gnykowej, na wysokości zębów przedtrzonowych i  kłów1,3,6 (Rys. 1). Najczęściej stwierdza się obustronną obecność TM (86,5% badanych), dwukrotnie częściej symetryczne po- łożenie niż w różnych lokalizacjach. W przypadku jednostronnego występowania, TM występuje częściej po lewej niż po prawej stronie.3 TP zloka- lizowane są zazwyczaj w linii pośrodkowej pod- niebienia twardego, w jego tylnej części, na wy- sokości zębów przedtrzonowych (47,4%), rzadziej trzonowych (6,2%)1,3,19 (Rys. 2). Wały kostne wykazują różnice w  kształcie, w zależności od miejsca występowania. TM okre- ślany jest zazwyczaj jako wał sferoidalny, wystę- pujący jednostronnie lub obustronnie, pojedynczo bądź w  pakietach. TP przybiera różne kształty: wrzecionowaty (56%), guzkowy (34,3%), płatowy (6,4%) lub płaski (3,3%).3,18,28,31 Wyodrębniono wiele klasyfikacji oceny wiel- kości egzostoz, niemniej jednak najczęściej stoso- waną i przyjętą klasyfikacją jest zaproponowana przez Reichart’a i wsp.,18 dzielącą przyrost grubo- ści rozrostów kostnych na: mały (poniżej 3 mm), średni (między 3 a  6  mm) oraz duży (powyżej 6 mm). Wykazano, że w większości przypadków (65%) egzostozy określane są jako małe. Średnia wielkość średnicy TP i TM wynosi 20 mm.2,3 _Leczenie Leczenie TP i  TM polega na chirurgicznym usunięciu, często jest ono niekonieczne. Główne wskazania do zabiegu usunięcia wałów stanowią: zaburzenia połykania i mowy, kancerofobia, ura- zowe owrzodzenia błony śluzowej podczas żucia oraz złe przyleganie uzupełnień protetycznych lub ich częste złamania z tego powodu. Pomimo braku dowodów bezpośredniego wpływu obec- ności egzostoz na funkcję połykania oraz mowę, niektórzy pacjenci mogą zgłaszać trudności w tych czynnościach ze względu na ograniczenie dotykania językiem do podniebienia. Inne, drugorzędowe wskazania do leczenia TP i TM stanowią: pogorszenie higieny jamy ustnej spowodowane zaleganiem resztek pokarmowych oraz względy estetyczne.1,2,19,23,29,37,42 Mimo to, w większości przypadków występowania rozro- stów kostnych nie wdraża się leczenia. Rutynowe usuwanie wałów jest odradzane przez wielu au- torów, ponieważ ich obecność może być pomoc- na w przyszłości. U pacjentów posiadających peł- ne łuki zębowe sytuacja taka ma miejsce w chwili utraty uzębienia, gdy fragmenty kostne mogą zo- stać wykorzystane jako materiał augmentacyjny korygujący defekty kości szczęki lub żuchwy, np. przed zabiegami implantologicznymi.37,42,43 W  celu wycięcia wałów pacjent może być operowany w  znieczuleniu miejscowym (do otworu podniebiennego większego w  przypad- ku TP lub przewodowym w przypadku TM) albo ogólnym. Rozrosty usuwane są przy użyciu wier- teł chirurgicznych po uprzednim odwarstwieniu płata śluzówkowo-okostnowego. W  przypadku usuwania TM zalecana jest duża ostrożność, po- nieważ może dojść do przypadkowego uszkodze- nia przez narzędzia chirurgiczne sąsiadującego z  polem operacyjnym przewodu Whartona.6,43 Możliwe komplikacje zabiegu usuwania TP sta- nowią również: perforacja dna jamy nosowej, martwica kości spowodowana niedostatecznym chłodzeniem podczas dłutowania, krwiak wynikły z przerwania naczyń podniebiennych oraz złama- nie blaszki kostnej podniebienia. W  przypadku zabiegu usuwania TM może dojść do złamania żuchwy, podania środka znie- czulającego do naczynia, połknięcia lub zaaspi- rowania przez pacjenta fragmentów kostnych, dewitalizacji sąsiadujących zębów, uszkodzenia przewodów ślinianek albo nerwu językowego, skaleczenia błony śluzowej oraz słabej adaptacji

przegląd stron