Please activate JavaScript!
Please install Adobe Flash Player, click here for download

implants - international magazine of oral implantology

48 4_2015 implants 48 implants_egzostozy kostne Występowanie wałów żuchwowych i podniebiennych – przegląd piśmiennictwa Occurance of the torus mandibularis and torus pataltinus – literature review Autorzy_Joanna Łuniewska, Magdalena Świątkowska, Kazimierz Szopiński i Andrzej Wojtowicz Streszczenie: Wały żuchwowe i podniebienne stanowią najczęstszy rodzaj egzostoz kostnych w jamie ustnej i występują u 5-40% pacjentów. Ich obecność związana jest z wiekiem, płcią oraz pochodzeniem pacjenta. Do ich powstawania mogą predysponować czynniki genetyczne, środowiskowe oraz hipertonia grupy mięśni dna jamy ustnej. Wały mogą być diagnozowane podczas rutynowego badania klinicznego lub diagnostyki radiologicznej. Zazwyczaj, ze względu na niewielkie rozmiary, egzostozy są bezobjawowe, jednak mogą powodować trudności u osób starszych użytkujących protezy ruchome. Leczenie wałów żuchwowych i podniebiennych polega na chirurgicznym usunięciu tkanki kostnej. Istnieje również możliwość wykorzystania ich jako materiału w przeszczepach autogennych przed zabiegami implantacji. Summary: Torus mandibularis and torus palatinus are the most common exostoses of the jaws and are seen in 5-40% of patients. Its presence is connected with patient’s age, sex and origin. Hereditary or environmental factors and oral cavity bottom muscles hyper may predispose to its occurrence. Mandibular exostoses may be diagnosed during routine examination or radiological examination. Usually, because of small size, they are asymptomatic, however, may cause symptoms in patients using dentures. Exostoses treatment is surgical, its fragments may be used as a material in bone augmentation before implant placement. Słowa kluczowe: radiologia, wał żuchwy, żuchwa. Key words: radiology, torus mandibularis, exostoses, mandible. _Wały kostne są to niepatologiczne zgru- bienia dojrzałej tkanki kostnej, składające się z gęstej części korowej i małej ilości szpiku kost- nego, pokryte cienką warstwą błony śluzowej.1 Charakteryzują się nietypową lokalizacją oraz różnicami anatomicznymi. Wały podniebien- ne (Torus Palatinus, TP) oraz żuchwowe (Torus Mandibularis, TM) zalicza się do najczęstszych egzostoz wewnątrzustnych. Wały podniebienne zlokalizowane wzdłuż linii pośrodkowej podnie- bienia twardego najczęściej stwierdzane są kli- nicznie w jego tylnej części, przeważnie w okoli- cy zębów przedtrzonowych (47,4%) i trzonowych (46,4%).2,3 Wały żuchwowe mieszczą się zwykle na wewnętrznej powierzchni gałęzi żuchwy, powyżej kresy żuchwowo-gnykowej, na pozio- mie zębów przedtrzonowych (89,2%) lub kłów (76,5%).3 _Materiały i metody Dokonano przeglądu piśmiennictwa klinicz- nego i  naukowego dotyczącego występowania egzostoz kostnych w obrębie żuchwy. W tym celu wykorzystano bazę MEDLINE (PubMed), obejmu- jąc nim okres od 1 stycznia 1977 r. do 31 sierpnia 2014 r. Wykorzystywanymi frazami do poszuki- wań były: „mandibular torus” (wał żuchwy) „pa- latal torus” (wał podniebienny), oraz „bone exo- stosis” (egzostozy kostne). Wyłoniono 432 prace, z czego zakwalifikowano 72 artykuły, które były bezpośrednio związane z  tematem. Dodatkowo przeszukano polskie piśmiennictwo. Poniższy systematyczny przegląd oparto na 50 pracach istotnych z  klinicznego punktu widzenia, które poddano analizie. _Analiza Etiologia wałów żuchwowych i podniebiennych Etiologia wałów nie jest jednoznacznie wyja- śniona, a pod uwagę brana jest wieloczynniko- wość ich występowania. Autosomalnie dominu- jąca cecha występowania wałów jest najczęściej popierana przez badaczy. Wykazano, że gdy jeden lub oboje rodziców posiadają klinicznie wykry- walne egzostozy, częstość występowania wałów u potomstwa wynosi 40-64%. W sytuacji, gdy nie obserwuje się wałów u rodziców, jedynie u 5-8%

przegląd stron