implants_chirurgia stomatologiczna _Nadziąślak włóknisty (peripheral ossifying i- broma) – wolnorosnąca zmiana o barwie tka- nek otaczających, naśladująca zapalenie dziąseł. W obrazie mikroskopowym dominuje tkanka łączna. _Ropień dziąsła (parulis) – uszkodzenie jamy ustnej mające postać grudki wypełnionej treścią ropną. Klinicznie mogą wystąpić objawy zapal- ne o charakterze ostrym. W obrazie histopato- logicznym występuje tkanka ziarninowa z dużą ilością naczyń włosowatych.5-7 Wzrost nadziąślaków ma charakter eg- zoityczny. Posiadają one przeważnie gład- ką powierzchnię oraz szypułę, która wnika do kieszonki dziąsłowej. Co ciekawe, ziarniniak na- czyniowy wykazuje relatywnie dużą skłonność do krwawień pod wpływem niewielkich urazów i może przechodzić w postać włóknistą. Istnieje przypuszczenie, iż ziarniniak naczyniowy i na- dziąślak włóknisty mogą być kolejnymi stadiami rozwoju tej samej zmiany o charakterze roz- rostowym.1,7 Guzy powinny być wstępnie róż- nicowane histopatologicznie z nowotworami złośliwymi, jak np.: rak płaskonabłonkowy lub angiosarcoma. Także w diagnostyce różnicowej należy uwzględnić tzw. guz brunatny żuchwy w przebiegu nadczynności przytarczyc, który można potwierdzić wstępnie badaniem pozio- mu wapnia w surowicy krwi. Nadziąślaki mogą być także jednym z objawów zespołu Klippla- Trénaunaya-Webera.6,7 W aspekcie histologicznym należy także, co niezwykle istotne, uwzględnić wewnątrzkostną zmianę olbrzymiokomórkową (central giant cell lesion – CGCL). Jest to guz o niemal identycznym obrazie histologicznym jak obwodowy ziarniniak olbrzymiokomórkowy, jednak może wykazywać agresywność kliniczną, charakteryzującą się pro- liferacyjnym wzrostem o dynamicznym przebiegu powodującym naciekanie i niszczenie kości oraz tkanek miękkich. Przez lata uważano, iż właśnie nadziąślak/ziarniniak olbrzymiokomórkowy sta- nowi zewnątrzkostny wariant CGCL, jednak ze względu na odmienną morfogenezę nie uwzględ- niono obwodowego ziarniniaka olbrzymiokomór- kowego w grupie nowotworów zębopochodnych. Olbrzymiokomórkowa zmiana wewnątrzkostna mimo identycznej histologii jest jednak nowo- tworem, ze względu na zdolność do niszczenia tkanki kostnej i miękkiej oraz występowanie, oprócz postaci nieagresywnej, także wariantu agresywnego, który klinicznie zachowuje się jak klasyczny nowotwór półzłośliwy. Wzrost guza i perforacja na zewnątrz kości do tkanek mięk- kich często powodują pomyłki diagnostyczne w kierunku błędnego rozpoznania obwodowego ziarniniaka olbrzymiokomórkowego.8 _Przypadek 1 54-letnia pacjentka zgłosiła się do poradni chirurgii stomatologicznej, skierowana z poradni lekarza rodzinnego, celem diagnostyki i lecze- Ryc. 1 Ryc. 1_Pacjentka, lat 59, z wywiadem kardiologicznym. Widoczna zmiana o nieregularnym kształcie. implants 4_2016 77