Uzyskaniu najlepszych parametrów funkcji służą urządzenia do ustalania właściwych parametrów zwarcia w oparciu o funkcję mięśni, stawów skroniowo-żuchwowych, których aktywność i funkcjono- wanie w procesie starzenia, niestety, pogarsza się. Inny problem stanowi możliwość autohigienizacji jamy ustnej i uzębienia własnego/rehabilitowanego u pacjentów starszych, ulegająca progresywnie pogarszaniu. W jednym z poprzednich wydań _implants publikowaliśmy wyniki badań nad efektywnością szczo- teczek sonicznych w stosunku do rotacyjnych, z przewagą tych pierwszych, stosowanych u pacjentów 90-letnich w jednym z domów opieki, domu „pogodnej starości” pod Warszawą. Problem jakości życia pacjentów starszych to nie tylko silniej/słabiej stabilizowane protezy, to również zdolność do żucia pokarmów twardych/miękkich oraz wspomniana możliwość higienizacji przy wykorzystaniu ergono- micznych urządzeń dedykowanych przy ograniczeniach manualnych. Badania dotyczące zdolności żucia przy wykorzystaniu różnych rodzajów uzupełnień protetycz- nych są odmienne dla pokarmów miękkich, np. jabłka, pokarmów o średniej twardości lub kategoryzo- wanych jako twarde, np. marchew czy orzeszki. Okazuje się, iż pacjenci znacznie lepiej pokonują pokar- my twarde przy użyciu protez stabilizowanych na 4 implantach w porównaniu z 2. Dodatkowo większa aktywność mięśniowa była mierzona w przypadku spożywania twardszych pokarmów, co wydaje się oczywiste, jednak w przypadku rehabilitacji implantologicznej należy rozważać również ten aspekt w planowaniu. Problematyce leczenia implantoprotetycznego poświęcimy kolejne wydania _implants – zapraszamy do publikowania opisów przypadków leczenia u ludzi starszych. Aktualne wydanie _implants zawiera artykuł dotyczący analizy mikrobiologicznej autogenne- go przeszczepu mielonych zębów procesowanych zgodnie z protokołami. Ta kontrowersyjna metoda wymaga, w świetle badań, zmiany protokołu przygotowania tkanek do przeszczepienia. Interesujący i godny polecenia jest artykuł dotyczący osteodystrakcji w odcinku estetycznym jako jednej z metod pozwalającej na zwiększenie objętości wyrostka zębodołowego. Ważny i ciekawy z punktu widzenia kli- nicznego jest artykuł dr. Huberta Kubicy dotyczący rokowania i możliwości natychmiastowego leczenia implantoprotetycznego pacjentki z przewlekłą, idiopatyczną postacią zapalenia przyzębia. Wydanie niniejszego numeru _implants zbiega się z targami CEDE i Kongresem Unii Stomatologii Polskiej, przygotowany i zorganizowanym przez Radę Naukową pod przewodnictwem prof. Marzeny Dominiak. To jedno z ważniejszych wydarzeń stomatologicznych w 2017 r. Przed nami, jeszcze w tym roku: konferencja „Biomateriały” w Wisła-Ustroń, kolejne Sympozjum CEIA w Krakowie z udzia- łem prof. Denisa Tarnowa (niestety, w tym samym czasie), Świąteczny Wieczór Implantologiczny w Warszawie oraz I Międzynarodowy Kongres Implant Masters Poland w Warszawie. Z pewnością, będzie to bogata w naukowe wydarzenia naukowe jesień. Zapraszam serdecznie w imieniu organizatorów! Andrzej Wojtowicz Od wydawcy implants 3_2017 55