Please activate JavaScript!
Please install Adobe Flash Player, click here for download
ePaper created 2017-04-26, 10:06:04 | version 1.38.0
implants_mukowiscydoza kiem i z rozwojem choroby mogą prowadzić do nasilenia zmian próchnicowych.12 Na zaburzenia w układzie pokarmowym i od- dechowym u chorych z mukowiscydozą mogą mieć również wpływ w przyzębiu, jednak i w tej kwestii badacze przyjmują różne stanowiska. Dąbrowska i wsp. twierdzą, że ze względu na czę- ste infekcje górnych dróg oddechowych, pacjenci z CF często przyjmują ustny tor oddychania, co predysponuje do występowania zapalenia przy- zębia oraz zapalenia błony śluzowej jamy ust- nej.13 Ferrazzano i wsp. wykazali również większą ilość kamienia nazębnego u dzieci chorych na CF, zwykle na powierzchni dolnych przednich zębów. Może to wynikać z podniesionego poziomu wap- nia w ślinie obserwowanego u tych chorych.3,17,18 Wyniki badań prowadzonych przez zespół Aps i wsp. nie potwierdzają jednak takich obserwa- cji19, wskazują natomiast na obniżenie stanów zapalnych i krwawienia dziąseł oraz zmniejszoną zdolność odkładania się złogów i płytki nazęb- nej (Ryc. 3).13,17,18 Znaczący wpływ na dobry stan tkanek przyzębia mogą mieć enzymy trzustkowe, przyjmowane przez chorych, które zapobiegają precypitacji fosforanu wapnia.14 Współczesne badania dotyczą również związ- ku pomiędzy mukowiscydozą a proilem mikro- biologicznym jamy ustnej. W jamie ustnej zdro- wej populacji występuje wiele bakterii tlenowych i beztlenowych takich, jak: ziarniniaki z rodzajów Streptococcus, Staphylococcus, promienice z ro- dzaju Actinomyces, pałeczki Lactobacillus.20,21 autorzy Badania dotyczące mikrobiomu jamy ustnej i dróg oddechowych u chorych z CF są prowa- dzone w ośrodkach światowych22, wskazują na większy udział bakterii betlenowych, w tym ro- dzajów Prevotella, Veilonella czy Actinomyces. Nieliczni analizują występowanie Staphylococcusaureus opornego na metycy- linę (MRSA) w grupie dzieci i dorosłych z CF. Znaczne odsetki występowania MRSA notuje się u chorych z Argentyny – 25,9%, USA – 18,8% i Hiszpanii – 18%.8,23 W Polsce, wg danych Polskiego Towarzystwa Mukowiscydozy, nosi- cielstwo MRSA dotyczy 6% spośród badanych chorych z CF.24 Badania mikrobiologiczne wskazują na duży wpływ bakterii znajdujących się w płytce nazęb- nej w patogenezie zapalenia płuc. Stan ten może wynikać z procesu biernego zasysania bakterii z jamy ustnej do płuc.19 W związku z tym, stan zdrowia jamy ustnej w grupie chorych z CF jest szczególnie ważnym kierunkiem badań, których wyniki mogą stanowić podstawę do opraco- wania zasad postępowania stomatologicznego w mukowiscydozie.25 Warto również zwrócić uwagę na fakt, że niektórzy autorzy obserwują znaczy udział lory beztlenowej w mikrobiomie jamy ustnej u chorych z mukowiscydozą. Tunney i wsp. izolowali w przewadze beztlenowce z rodza- jów Prevotella, Actinomyces i Veillonella.26 Dodatkowo, w płytce poddziąsłowej oraz próbkach plwociny wykrywano bakterie od- powiedzialne za rozwój chorób przyzębia (pe- riopatogeny), należące do 3 kompleksów wg Socransky’ego (zielonego, czerwonego i po- marańczowego). Inne badania wskazują wysoki poziom kolonizacji dróg oddechowych przez szczepy Pseudomonas aeruginosa, Prevotella gingivalis oraz krętki Treponema denticola.27 Da Silva-Boghossian i wsp. wykazali korelację pomiędzy izolacją wymienionych patogenów i zapaleniem przyzębia u chorych z CF.28 Zwiększona izolacja szczepów Pseudomonas aeruginosa koreluje z terapią tobramycyną, która dodatkowo zwiększa kolonizację grzybami ple- śniowymi jamy ustnej chorych na mukowiscydo- zę.29 Gęsty śluz w drogach oddechowych jest źró- dłem składników odżywczych, przyczynia się do powstania idealnych warunków do rozmnażania i rozwoju komórek grzybiczych. Wśród grzybów izolowanych z dróg oddechowych u chorych na mukowiscydozę najczęściej występują gatunki należące do rodzaju Aspergilllus: A. fumigatus, A. lavus, A. niger, A. terreus i A. nidulans. Uważa się, że gatunki A. fumigatus i A. terreus stanowią lorę rezydencką górnych i dolnych dróg odde- chowych u pacjentów z mukowiscydozą, powo- dując zapalenia płuc, zapalenia zatok, zapalenia oskrzeli oraz alergiczną aspergilozę oskrzelo- wo-płucną i inwazyjną aspergilozę płuc. Z kolei grzyby drożdżopodobne, w szczególności ga- tunki z rodzaju Candida mogą mieć duży wpływ na rozwój stanów chorobowych w obrębie jamy ustnej.9,30 _Podsumowanie Wyniki badań wielu autorów wskazują na zły stan jamy ustnej oraz na ogromne stomatologicz- ne potrzeby lecznicze w grupie chorych z mu- kowiscydozą. Wielu badaczy, porównując grupę chorych z CF do zdrowej populacji, nie obserwuje jednak różnic, tłumacząc ten fakt m.in. znaczną świadomością proilaktyki higieny jamy ustnej. implants 1_2017 2929