Please activate JavaScript!
Please install Adobe Flash Player, click here for download
ePaper created 2016-12-14, 09:49:38 | version 1.38.0
31 31 2_2016 laser laser_terapie przeciwbólowe miarami w grupie kontrolnej. Jednak już w 3. dobie po zabiegu w grupie badanej odnotowano zmniejszenie dolegliwości bólowych o 1,77±0,98 pkt. w skali VAS, co jest wynikiem istotnym sta- tystycznie w stosunku do grupy kontrolnej (bez fizykoterapii). Podobnie w 5. dobie pooperacyjnej zmniejszenie dolegliwości bólowych w grupie ba- danej (2,96 ±1,12 VAS) również wykazuje istotną statystycznie różnicę wobec grupy kontrolnej. _Dyskusja Aplikacja niskoenergetycznego promieniowa- nia laserowego (Low Level Laser Therapy – LLLT) jako metoda terapeutyczna jest częścią planu leczenia wielu schorzeń: dermatologicznych (owrzodzenia, odleżyny, trudno gojące się rany),12 reumatycznych (reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa),25 stomatologicznych (periodontitis, zmiany w obrębie śluzówki jamy ustnej, BMS), urazowo-ortopedycznych (stany po urazach), a także neurologicznych, laryngologicz- nych, urologicznych czy internistycznych.16 Wśród głównych efektów terapeutycznych biostymulacyjnego promieniowania laserowego wymienia się działanie przeciwbólowe, przeciw- obrzękowe, poprawiające krążenie i zwiększa- jące odporność organizmu.11,13 W praktyce wy- korzystuje się przede wszystkim oddziaływanie przeciwbólowe i przeciwzapalne biostymulacji laserowej, zarówno oddzielnie, jak i w kombina- cji z innymi metodami leczniczymi.26,27 Oceniana w wielu próbach klinicznych skuteczność anal- getyczna laseroterapii wykazuje znaczne różni- ce.21,28-31 Obszerną grupę wskazań do stosowania biostymulacji laserowej stanowią urazy tkanek miękkich narządu ruchu. Skuteczność laserotera- pii biostymulacyjnej zaobserwowano w leczeniu: skręcenia stawu skokowo-goleniowego, pourazo- wego, wysiękowego zapalenia stawu kolanowe- go,25,32 pourazowego uszkodzenia i przewlekłego zapalenia ścięgna Achillesa, entezopatii, zespołu bolesnego barku czy tzw. łokcia tenisisty.10,13,33-42 Niektórzy autorzy donoszą o braku efektywności biostymulacji laserowej w leczeniu dolegliwości bólowych związanych z pourazowym uszkodze- niem tkanek miękkich narządu ruchu.43-45 Wiele prac badawczych opisuje istotne staty- stycznie zmniejszenie dolegliwości bólowych u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową kręgo- słupa i stawów obwodowych.21,42,46-51 Autorzy podkreślają, że zniesienie dolegliwości bólowych w stawach objętych procesem zwyrodnieniowym, zwiększa sprawność funkcjonalną pacjenta oraz wpływa na zmniejszenie ilości przyjmowanych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.18,32 Powyższe spostrzeżenia są zgodne z wynika- mi uzyskanymi w niniejszej pracy, gdzie w przy- padku bólu pozabiegowego w 3. dobie poope- racyjnej wykazano zmniejszenie dolegliwości bólowych o 1,77±0,98 pkt. w skali VAS w stosun- ku do 1. doby, z kolei w 5. dobie uzyskano reduk- cję bólu o 2,96±1,12. Zaznaczyć należy, że w obu przypadkach wartość zmniejszenia poziomu bólu w stosunku do grupy kontrolnej jest istotna sta- tystycznie. W przypadku leczenia bólów mięśniowo- -powięziowych występują w literaturze duże rozbieżności w ocenie efektu analgetycznego po biostymulacji laserowej. Zarówno randomizowa- ne badania z próbą placebo,52-54 jak i nierandomi- Ryc. 3 Ryc. 4