Please activate JavaScript!
Please install Adobe Flash Player, click here for download
ePaper created 2017-11-02, 10:56:33 | version 1.38.0
DENTAL TRIBUNE Serbia&Montenegro Edition 13 protokol), nemogućnost dija- gnostifikovanja kvalitativnih promena mekotkivnih struktu- ra, neophodnost promena nači- na posmatranja trodimenzijal- nog zapisa u odnosu na klasične tehnike (izdvajanje slojeva od interesa) odnosno neophodnost edukacije u odnosu na nove tehnologije. Neracionalno po- većavanje veličine 3D vidnog polja ili rezolucije tokom radi- ografisanja, kao i sprovođenje CBCT dijagnostike u cilju pra- ćenja promena mekih tkiva, ud- vostručuje ili utrostručuje efek- tivne doze saopštene pacijentu bez unapređenja dijagnostičkih rezultata. Treća grupa opštih pravila se odnosi na uspostavljanje sistema i kontrole kvaliteta u 3D CBCT radiografisanju, ali u principu predstavlja zadatak nadležnih institucija koje se bave specifično ovim poljem ra- diologije. Posebne smernice Posebne smernice su formu- lisane na osnovu istraživanja sprovedenih u odnosu na speci- fične kliničke zadatke ili grupu zadataka i definišu opravdanost dijagnostičkog izbora, smernice za izbor rezolucije i smernice za odabir veličine 3D polja. Diskusija Zaključci foruma pružaju značajne i neophodne podat- ke u formiranju dijagnostič- kih protokola u stomatologiji. Ipak, pored osnovnih radiološ- kih kapaciteta tehnologije, po- sebne prednosti se stiču kroz programska (software) reše- nja koja omogućavaju potpu- no iskorišćavanje trodimen- zionalnog zapisa. lako se ne promoviše ni jedan proizvođač opreme, zaključci panela daju smernice u odabiru adekvat- nih karakteristika i koncepta u zavisnosti od dijagnostičkih potreba. Vredno je istaći i neka od korisnih programskih rešenja koje prateći programi moraju imati, kao sto su: neograničen izbor tomografskih preseka, mogućnost grafičkog markira- nja nervnih puteva i trodimen- zionalna rekonstrukcija zapisa. Kao najkorisnija se svakako isti- če mogućnost grafičkog mar- kiranja nervnih puteva koja se ostvaruje kroz odabir naj- tanjeg sloja obezbeđenog ra- diografskom tehnikom i mar- kiranjem puta u ortogonalnoj projekciji kada se sa apsolut- nom sigurnošću identifikuju „krov" i „pod" nervnog puta. Računarska sinteza markiranih podataka obezbeđuje pouzdano ,,lociranje" puta, bilo u dvodi- menzijalnoj projekciji ili na tro- dimenzijalno rekonstruisanom zapisu. Mogućnost promene osetljivosti trodimenzijalno re- konstruisanog zapisa, u regiji u kojoj se analiziraju strukture Molimo Vas da nas obavestite o svakoj promeni Vaše adrese ukoliko želite da dobijate redovno Dental Tribune. visoke rendgen kontrastnosti, pruža mogućnost sticanja pro- storne orijentacije svih anatom- skih detalja od interesa. Obrazovanje za upotrebu ve- ćine "konvencionaInih" radio- loških tehnika je kvalitetno po- kriveno kroz osnovne studije ili kroz različite vrste postdiplom- ske nastave. Osnovne osobine ovog dijagnostičkog koncepta bi trebalo da postanu sastavni deo našeg osnovnog ili konti- nuiranog obrazovanja. U našoj zemlji su trenutno dostupne samo 3D radionice koje korisni- ke upoznaju sa neophodnim po- dacima. Nadamo se da će takve mogućnosti uskoro pružiti i naši univerzitetski centri. DT Spisak odabranih referenci možete tražiti od izdavača. > DT strana 8 odnosno saopštavanje onoliko niske doze koliko je neophodno za korektnu radiološku dijagno- stiku. Dokument formiran pod okriljem evropskog projekta SEDENTEXCT objedinjuje svu trenutno aktuelnu i dostupnu stručnu i naučnu dokumenta- ciju koja se bavi proučavanjem upotrebe CBCT tehnologije u dentalnoj i maksilofacijalnoj ra- diologiji. Objedinjeni su: analiza doza i rizika, osnovni radiološki principi, kriterijumi opravda- nosti i indikacije, karakteristike uređaja koje utiču na optimi- zaciju zračenja, uspostavljanje i provera standarda radiološke tehnike, principi zaštite osoblja koje izvodi dijagnostičke proce- dure, ekonomska procena upo- trebe tehnologije, ustanovljenje nivoa edukacije za izvođenje ra- dioloških procedura. Posebni zaključci foruma su uobličeni u vidu opštih i posebnih pre- poruka za koristenje 3D CBCT uređaja. S obzirom na obi- mnost dokumenta, predstavi- ćemo samo deo smernica koje su neophodne za korektno izvođenje radiološke dijagno- stike u oblasti oralne hirurgije. Dokument je u potpunosti do- stupan na sledećoj adresi: www. sedentexct.eu. Autori naglašavaju da bi pet godina od objavljivanja smer- nica njihova tačnost trebalo da se preispita i ustanove nove smernice na naučnom nivou a u skladu sa razvojem tehnologije i njene naučne verifikacije. Prva grupa izdvojenih opštih pravila se uopšteno može odno- siti i na sve radiološke tehnike ali posebno na značaju dobija kada je reč o upotrebi tehnika koje generišu trodimenzional- ne zapise poput CBCT i MSCT: - CBCT dijagnostika ne sme da se izvodi bez prethodno sprove- denog kliničkog pregleda i pri- kupljanja anamnestičkih poda- taka pacijenta - CBCT dijagnostika mora da prolazi postupak utvrđivanja opravdanosti da bi se utvrdilo da potencijalna dijagnostička dobrobit prevazilazi rizik od izlaganja x-zracima - CBCT dijagnostika bi tebalo da pruži potencijalno nove in- formacije u cilju zbrinjavanja pacijenta - CBCT dijagnostika ne bi tre- balo da se sprovodi „rutinski" ili u cilju „skrining" pregleda, odnosno bez iznova utvrđenog odnosa rizika i dobrobiti za pa- cijenta. - CBCT dijagnostika bi trebalo da se koristi samo onda kada na dijagnostičko pitanje nije moguće odgovoriti „konvencio- nalnim" tehnikama (koje saop- štavaju srazmerno niske doze zračenja) Ovde moramo napomenuti novonastali low dose protokol kod određenih proizvođača 3D CBCT uređaja. Ne postoji još uvek dovoljan broj studija, ali rezultati koji postoje govore da se ovim protokolom dobijaju drastično manje doze zračenja pacijenta, pogotovo u kombinaci- ji sa mogućim odabirom manjih, različitih veličina vidnog polja. Smanjenje doze zračenja ide i do nekoliko puta manje od konven- cionalnog panoramskog snimka, uz drastično povećanje dijagno- stičkih informacija. Druga grupa izdvojenih op- štih pravila se odnosi na obliko- vanje dijagnostičkih zahteva u skladu sa tehničkim karakteri- stikama CBCT uređaja odnosno zapisa generisanog njihovom upotrebom: - Prilikom izvođenja CBCT di- jagnostike obavezna je analiza i dijagnostički izveštaj celoku- pnog trodimenzijalnog zapisa koji je obuhvaćen. - Kada deo ili celokupan dija- gnostički zadak predstavljaju meka tkiva, savetuje se upotre- ba MR ili MSCT. - CBCT uređaji bi trebalo da nude mogućnost izbora veličine trodimenzijalnog zapisa, neop- hodno je da se koristi najmanja veličina zapisa u skladu sa kli- ničkom situacijom u cilju sma- njenja doze zračenja saopštene pacijentu. - CBCT uređaji bi trebalo da nude mogućnost izbora rezo- lucije trodimenzijalnog zapi- sa, neophodno je da se koristi najmanja rezolucija i najmanja doza koja obezbeđuje adekvat- nu dijagnostiku. - Analizu CBCT trodimenzio- nalnog zapisa zuba i njihovih potpornih struktura, donje vili- ce, gornje vilice do poda nosnih hodnika uključujući i recesuse maksilarnih sinusa trebalo bi da izvodi Dentomaksilofacijaini radiolog ili gde je to neostvarivo adekvatno obučen praktičar iz određene oblasti stomatologije. Druga grupa opštih pravila je posebno značajna jer ističe sledeće smernice: Neophod- nost analize celokune radi- ografisane regije, upotrebu svih računarskih alata u ci- lju unapređenja radiološke analize, neophodnost izbora različite veličine vidnog po- lja, postojanje mogućnosti i neophodnost izbora različite rezolucije snimka (low dose