Dental Tribune Netherlands Edition No.1, 2017

16 INDuSTRIE Digitale, histo-anatomische keramiekrestauraties TEKST EN FOTO’S: JEF VAN DER ZEl, VOORHEEN BIJZONDER HOOglERAAR COMpuTERONDERSTEuNDE TANDHEElKuNDE, ACTA Inleiding De productie van hoogesthetische restauraties uit tandkleurige res tauratieve materialen wordt mo menteel gedomineerd door hand matige procedures. Het esthetische resultaat is erg afhankelijk van de kennis en de vaardigheden van de uitvoerende tandtechnicus en het beheersen van het ruimtelijke vormgeving van de restauratie. Door deze zeer techniekgevoelige procedure, waarvoor een aanzien lijke hoeveelheid ervaring vereist is, zijn vaak meerdere stappen noodzakelijk om een aantrekkelijk esthetisch resultaat te bereiken. De laatste tijd worden veel mo nolitische restauraties toegepast in de tandheelkunde, vooral uit angst voor chippen van het porselein bij gelaagde restauraties. Echter, chip resistent porselein en innovatieve technologie maakt het nu moge lijk om zeer duurzame gelaagde restauraties toe te passen. Deze technologie maakt een eind aan de nietaflatende zoektocht naar bio mimetische nabootsing met CAD/ CAM.1,2 In dit opzicht is de belang rijkste voorwaarde voor de optische integratie en esthetische uitstra ling van tandheelkundige restau raties een grondig begrip van de histoanatomische structuren en dynamische lichtinteractie van na tuurlijke dentitie. Speciaal de drie dimensionale vorm van de denti nekern, zoals gedefinieerd door de dentineglazuurovergang (DGO) en het speciale driedimensionale op pervlak van de dentinekern, met haar Svormige curvatuur, blijken beslissend te zijn voor de optische verschijning van een kroon. De DGO en de het glazuur buitenop pervlak (GBO) zijn essentiële drie dimensionale structuren van de tand die aanzienlijke invloed heb ben op het uiterlijk ervan (afb. 1). Daarom is een voorwaarde voor de productie van gelaagde tand heelkundige restauraties het ko piëren van de tandstructuur met driedimensionale informatie over de buiten en binnenarchitectuur van natuurlijke tanden. Deze infor matie vormt de basis voor de pro ductie van gelaagde restauraties. Korenhof ontdekte dat de DGO een ‘grotere mate van primitiviteit’ ver toont, vergeleken met het GBO;3 de DGO heeft rudimentaire cuspules, richels en cingula die niet duidelijk aanwezig zijn bij GBO. Op basis van het ontbreken van een topogra fische correspondentie tussen de DGO en GBO suggereerde Korenhof dat de DGO nuttiger kan zijn dan de GBO voor het bepalen van de dy namische relatie tussen beide. De DGO bevat significante infor matie over het buitenoppervlak van de tand. Omgekeerd kan dit ook de bepaling mogelijk maken van de DGO vanaf het buitenoppervlak. De buiten en binnengeometrie zijn dynamisch met elkaar verbonden. Dit impliceert dat een virtuele ver andering van het GBO in de CAD software automatisch leidt tot een verandering van de corresponde rende binnenstructuur.4 Dit artikel beschrijft het gebruik van binnen en buitenstructuur van tanden voor de productie van PRIMEROkronen met een bilami naire structuur. Beschrijving van het proces Het opnemen van buitenopper vlakken in de mond gebeurt met intraorale scanners of via een la boratoriumscan van een ‘3in1’ scanbare afdruk. Het digitaliseren van de binnentandstructuur, de DGO, kan tegenwoordig worden bereikt met optische coherentieto mografie (OCT) en transillumina tie, dat sinds enige jaren in gebruik is om cariës te detecteren. De dentinekern, inclusief de DGO, wordt gefreesd in dentine kleurig zirkoonoxide dat met een druk van 3000 bar is samenge perst. Deze druk is nodig om bij het sinteren met een minimale krimp een 100% dichtheid te bereiken die met 3Dprinttechnologie, die bij atmosferische druk plaatsvindt, nooit bereikt kan worden. Het GBO komt tot stand door een vloeibare suspensie bij 3000 rpm in een ne gatieve vorm van GBO over de den tinekern te centrifugeren. De cen trifugale druk verzekert een goed contact tussen de beide materialen en een 100% porseleindichtheid, wat met handmatig aanbrengen niet haalbaar is. Het dentinekleu rige zirkoonoxide schijnt des te meer door naarmate de porselein laag dunner is. Hierdoor ontstaat dezelfde kleurdynamiek als bij na tuurlijke tanden.5 Alhoewel de restauraties na het bakken al vrijwel hun goede uiter lijk vertonen, is een individualise ring (kalkvlekjes, rooklijntjes, ac centuering van fissuren, etc.) aan de hand van foto’s en scans onontbeer lijk. Ook worden de contactpunten gecontroleerd met behulp van 3D geprinte modellen. Omdat tijdens het bakken de zeer dichte porselein laag lineair en loodrecht op het zir koonoxideoppervlak krimpt, blijven afwijkingen ten opzichte van het ontworpen GBO verwaarloosbaar. Evaluatie van de resultaten Het esthetische eindresultaat kan omschreven worden als excellent (afb. 3). De kronen en bruggen ver tonen een lichtdynamiek die lijkt op die van natuurlijke tanden. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door verstrooiing van het licht op de dentinekern, wat leidt tot ver schillende effecten in het incisale gebied (afb. 1). Door de hoge trans lucentie is, door de aanwezigheid van apatietkristalletjes in het gla zuur, een opaal effect (blauw ab sorptie) in het incisale gebied waar te nemen dat ook optreedt in een natuurlijke tand. Omdat het geperste zirkoonoxi de veel makkelijker met scherpe randen te frezen is dan het gebrui kelijke brosse, voorgesinterde zir koonoxide, wordt de dentinekern niet verzwakt door naslijpen van de marginale rand. Hierdoor zijn mi nimaal invasieve preparaties zoals ‘knife edge’ mogelijk, zonder het risico van uitbreken van de rand.6 Discussie De huidige procedure beschrijft de productie van gelaagde restau raties met een innovatieve een voudige methode op basis van het kopiëren van de natuurlijke tand structuur. Dit maakt de productie snel en voorspelbaar, tegen relatief beperkte kosten en met een optisch gedrag dat zelfs hun natuurlijke model overtreft. Bovendien is de productieinspanning aanzienlijk vereenvoudigd in vergelijking met andere bekende methodes voor gelaagde restauraties, zoals hand matig opbakken, overperstechniek en digitale opbaktechniek door een tandkleurige glaskap vast te sin teren op de zirkoonoxidekap.7 De laatste techniek maakt het, indien er bij de dentinekern ondersnijdin gen zijn, onmogelijk om het bui tenste deel passend te maken op de kap. Bij de huidige methode wordt het porselein door centrifugale kracht in de negatieve GBOvorm geperst, zodat deze ook op onder snijdingen terechtkomt. Conclusie De histoanatomie van de tand impliceert dat de dentinekern de sleutel is voor CAD/CAMgegene reerde fronttandesthetiek. Het is van het allergrootste belang bij het genereren van de individuele 3D tandstructuur, inclusief GBO en DGO. Dit maakt een nieuwe aan pak mogelijk voor de productie van frontelementen. Met de beschreven PRIMERO is bewezen dat een methode techniek, die de bilaminaire dentine glazuurstructu ren drie dimensionaal simuleert, en Kiespijn, dentogeen of niet-dentogeen? van auteur: Jan Warnsinck www.accredidact.nl v o o r K R T e n M o n d z o r g - t e r r e g i s Afb. 1. Natuurlijk element en kroon met lichtdynamiek. Afb. 2. STL-data van gelaagde structuur: GBO (boven) en DGO (onder) van front- brug. Afb. 3. Vier PRIMERO-frontkronen met een natuurlijke uitstraling. geschikt is om acceptabele esthe tische resultaten te bereiken. Een zeer belangrijke factor voor verdere ontwikkeling is de opname van de natuurlijke structuur van een den tinekern van buurelementen bij de patiënt met intraorale digitale a cquisitieapparatuur. Referenties 1. Van der Zel JM. Ceramic-fused- to-metal restorations with a new system. Quintessence CAD/CAM Int. 1993;24(11):769-78. 2. Bazos P, Magne P. Bio-emulation: bio- mimetically emulating nature utilizing a histo-anatomic approach; structural analysis. Eur J Esthet Dent 2011;6(1):8- 19. 3. Korenhof, CAW. The enamel-dentine border: a new morphological factor in the study of the (human) molar pat- tern. Proc Koninkl, Nederl Acad We- tensch 1961;64B:639-64. 4. Van der Zel JM. Zahnformen mit binä- rer Innenstruktur. Die Quintessenz der Zahntechnik Jan 2013; 39(7):934-6. 5. Dozić A, Kleverlaan CJ, van der Zel JM, Feilzer AF. The influence of porcelain layer thickness on the final shade of ceramic restorations. J Prosth Dent 2003;90(6):563-70. 6. Dekker JWJM, Balfoort PW, van der Zel JM. Klinische evaluatie van CAD/ CAM-kronen met een natuurlijke laagopbouw. Ned Tijdschr voor Tandh 2014;121:101-5. 7. Beuer F, Schweiger J, Eichberger M, Kappert HF, Gernet W, Edelhoff D. High-strength CAD/CAM-fabricated veneering material sintered to zirco- nia copings--a new fabrication mode for all-ceramic restorations. Dent Mater 2009;25(1):121-8. DENTAL TRIBUNE NETHERLANDS EDITION FEBRUARI 2017

Dental Tribune Netherlands Edition No.1, 2017

Pages Overview