Dental Tribune Netherlands Edition No.6, 2016

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 2016 Excerpt 11 wilde geen extractie van de onderfrontelementen, waardoor dit helaas niet tijdens de narcose heeft kunnen plaatsvinden. Na de narcose is de toestand van het gebit besproken met Andrea en haar broer. Er is nogmaals uitgelegd dat er sprake is van een ernstige parodontitis bij het onderfront en boven front en wat de gevolgen daarvan zijn voor iemand met het downsyndroom. Er is toen besloten om eerst de onderkaak te saneren. Er zijn afdrukken gemaakt voor een partiële pro these in de onderkaak met immediaat vervanging van het onderfront. Deze behandeling is met lokale anesthesie goed verlopen. Met de partiële plaatprothese kon Andrea niet goed overweg. Na vijf maanden is dan ook begonnen met het ver vaardigen van een frameprothese in de onderkaak en hier mee kan zij goed omgaan. Omdat Andrea nu alles weer kan doen, is zij tevreden met het resultaat en heeft momenteel geen wensen meer. Tand heelkundig gezien zal er echter in de bovenkaak ook nog het een en ander moeten gebeuren. In de tussentijd is de mond hygiëne door zowel de tandarts als de mondhygiënist bijge stuurd en goed in de gaten gehouden. De mondhygiëne is nu van goed niveau. Uit de literatuur blijkt dat er bij het down syndroom veelvuldig elementen vroegtijdig verloren gaan als gevolg van parodontitis. Bij 58-96% van de personen onder de 35 jaar met het downsyndroom is al sprake van parodontitis. Dit wordt niet alleen veroorzaakt door een slechte mondver zorging.4 Uit de meest besproken casereports wordt voorna melijk geattendeerd op een goede mondverzorging.4-6 Met een goede mondverzorging wordt het parodontitisprobleem verholpen. Ook bij mensen met het downsyndroom is er zon der plaque geen parodontitis.2 De mate van tandvleesontste king blijkt te correleren met effecten van parodontitis op de kwaliteit van leven.7 Om de ligging van de 13 en 23 ten opzichte van de 11 en 21 helder te krijgen wordt een cone beam CT-scan gemaakt. Met behulp van deze scan zal gekeken worden of het een optie is om de parodontaal verzwakte bovenincisieven te extraheren en de 13 en 23 op die plaats te laten doorbreken. Deze kunnen dan met composiet bijgewerkt worden om een esthetisch ge wenst resultaat te verkrijgen. Bij 15% van de mensen met het downsyndroom is er sprake van geïmpacteerde cuspidaten in de bovenkaak; in de normale bevolking komt een percentage van 1-3% voor.2 Beschouwing Het niveau waarop mensen met het downsyndroom functi oneren verschilt van een zeer ernstige verstandelijke beper king tot een licht verstandelijke beperking/zwakbegaafdheid. Wat het behandelplan wordt, hangt erg af van het niveau van functioneren; daar moet het behandelplan op aangepast worden.2 Andrea heeft een lichte verstandelijke beperking. Door een aantal wensessies en wat uitleg kan zij de meeste behandelingen goed aan. Zij kan zelf haar gebitselementen goed schoonhouden. Het niveau van mondhygiëne bepaalt mede het behandelplan; preventie ten aanzien van zowel pa rodontitis als cariës is essentieel.2,4-6 Gezien de goede mond hygiëne waarvan bij Andrea nu sprake is, is gekozen om zo veel mogelijk gebitselementen te behouden. Het bovenfront en de 53 – in verband met verhoogde mo biliteit – zullen te zijner tijd waarschijnlijk wel geëxtraheerd moeten worden. Dit dient echter met enige terughoudend Figuur 3 Orthopantomogram na narcosebehandeling en extractie van het onderfront. Opvallend: geïmpacteerde 13 en 23. Verlate wisseling van de 15, 14, 13, 23, 24. Verlate doorbraak van de 17, 27, 37 en 47. heid te geschieden, aangezien er nog onvoldoende blijvende elementen zijn doorgebroken om een eventueel frame aan te bevestigen. In het verleden waren er problemen met het ac cepteren van een partiële prothese in de onderkaak. Mocht ze een partiële plaatprothese in de bovenkaak ook niet accepte ren terwijl een frame (nog) niet kan, dan zal zij zonder voor tanden moeten functioneren. Dit is esthetisch niet wenselijk. Over geïmpacteerde cuspidaten bij het downsyndroom is weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan. Bij patiënten met een hoog niveau en goede mondhygiëne is het mogelijk de cuspidaten vrij te prepareren en orthodontisch te ‘halen’. Dit is echter wel een belastende behandeling en de mond hygiëne zal zeer nauwkeurig begeleid moeten worden. Ook over de verlate doorbraak van de blijvende elemen ten is weinig bekend. Mogelijke oorzaken zouden de trage groeisnelheid van de cellen bij trisomiecellen en het conse quent verminderd aantal cellen kunnen zijn.3 Er zijn geen pa tiëntenbeschrijvingen gevonden, waarbij zo veel elementen verlaat zijn doorgebroken. Vooral de laterale incisieven, de cuspidaten en de 24 in de bovenkaak en de 31, laterale incisie ven, de cuspidaten en de 45 in de onderkaak zijn bekend met verlate doorbraak bij kinderen met het downsyndroom.8 Bij Andrea waren echter alle frontelementen wel gewoon door gebroken. Besloten is de 37 en 47 in situ te laten, omdat deze symp toomloos zijn en omdat hun radices interfereren met de nervus mandibularis. Door middel van OPT’s zal de verdere ontwikkeling van deze elementen gevolgd worden (figuur 3). Aangezien ook de onderpremolaren uiteindelijk toch nog doorgebroken zijn, de curator erg terughoudend is als het om behandelen gaat en er momenteel geen klachten zijn, zal afgewacht worden hoe de doorbraak van de premolaren en doorbraak van de M2’s in de bovenkaak zal verlopen. De vertraagde doorbraak, de geïmpacteerde cuspidaten en de agenesie van de M3’s kunnen gezien worden als geasso cieerde fenomenen, veroorzaakt door de langzame groei van de cellen en het consequent gereduceerde aantal cellen dat karakteristiek is voor het downsyndroom.3 Dit zou alle afwij kingen in deze casus in ieder geval goed kunnen verklaren. Er is niet alleen sprake van verlate wisseling, maar ook van geïmpacteerde cuspidaten en agenesie van de M3’s. Literatuur 1 Ordanza A, Jara L, Munoz P, Blanco R. Sequence of eruption of de- ciduous dentition in a Chilean sample with Downs syndrome. Archs Oral Biol 1997; 42(5): 401-6. 2 Reuland-Bosma W. Patiënten met het syndroom van Down. Nederlands Tandartsenblad 2008; 63(18): 46-51. 3 Shapira J, Chaushu S, Becker A. Prevalence of tooth transposition, third molar agenesis, and canine impaction in individuals with Down syndrome. Angle Orthodontist 2000; 70(4): 290-96. 4 Morgan J. Why is periodontal disease more prevalent and more severe in people with Down syndrome? Spec Care Dentist 2007; 27(5): 196-201. 5 Sasaki Y, Sumi Y, Miyazaki Y, Hamachi T, Nakata M. Periodontal management of an adolescent with Down’s syndrome; a case report. Int J Paediatr Dentistr 2004; 14: 127-35. 6 Zigmond M, Stabholtz A, Shapira J, Bachrach G, Chaushu G, Becker A, et al. The outcome of a preventive dental care programme on the prevalence of localized aggressive periodontitis in Down’s syndrome individuals. J Intellect Disabil Res 2006; 50(7): 492-500. 7 Amaral Loureiro AC, Oliveira Costa F, Eustáquio de Costa J. The im- pact of periodontal disease on the quality of life of individuals with Down syndrome. Down Syndr Res and Pract 2007; 12(1): 50-54. 8 Ordanza A, Jara L, Munoz P, Blanco R. Sequence of eruption of de- ciduous dentition in a Chilean sample with Down’s syndrome. Archs Oral Biol 1997; 42: 401-6. erd s onder am Bildt, Onder redactie van: J.H. Vermaire M.M. Bildt M. Hoff C.M.H.H. van Houtem M.J. Jonker Alsmondzorg een puzzel is Casuïstiek angstbegeleiding en gehandicaptenzorg in de tandheelkunde Vermaire|Bildt|Hoff|vanHoutem|Jonker amelijke en ingen die voor het ne tandartspraktijk dheelkunde, extra dat de behandelend atiënten om te es voor die net nog Het is dan aan de en en uit te zoeken ssingen zijn in de m bij die ene patiënt. ollega-tandartsen gebied van g. Deze kennis is met tie en postdoctorale men en heeft geleid denken en handelen. werd kennis op het dicaptenzorg voor maakt voor zowel darts algemeen rs die beroepshalve oepen, zoals kundigen, is dit boek k. sch-tandheelkundige n, uitgewerkt in gen, draagt dit en inzicht bij g in de mondzorg. n dheelkunde ISBN 978-90-8562-096-9 9 789085 620969 Alsmondzorgeenpuzzelis 21-10-10 16:22 Extreme angst, psychopathologie, lichamelijke en verstandelijke beperkingen zijn uitdagingen die voor het hele behandelteam, zowel in de algemene tandartspraktijk als in een centrum voor bijzondere tandheelkunde, extra vaardigheden vergen. Ondanks het feit dat de behandelend tandarts heeft geleerd hoe met lastige patiënten om te gaan, doen zich toch regelmatig situaties voor die net nog wat moeilijker en uitzonderlijker zijn. Het is dan aan de behandelaar om zich daarin vast te bijten en uit te zoeken wat de hindernissen en mogelijke oplossingen zijn in de aanpak van juist dat specifieke probleem bij die ene patiënt. Met een grote diversiteit aan zowel klinisch-tandheelkundige als gedragsmatige probleemoplossingen, uitgewerkt in zestien geïllustreerde casusbeschrijvingen, draagt dit boek bij tot een vergroting van kennis en inzicht bij angstbegeleiding en gehandicaptenzorg in de mondzorg. Redactie: J.H. Vermaire, M.M. Bildt, M. Hoff, C.M.H.H. van Houtem, M.J. Jonker Omvang: 132 pagina’s Onze prijs: € 69,50 Als mondzorg een puzzel is Casuïstiek angstbegeleiding en gehandicaptenzorg in de tandheelkunde 9789085620969 21-10-1016:22

Dental Tribune Netherlands Edition No.6, 2016

Pages Overview