Dental Tribune Netherlands Edition No.6, 2016

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 201610 Excerpt Gebitsproblemen bij een patiënt met het downsyndroom Parodontitis, geïmpacteerde cuspidaten en een verlate doorbraak Dit is een fragment uit het boek Als mondzorg een puzzel is. Casuïstiek angstbegeleiding en gehandicaptenzorg in de tandheel- kunde (Prelum, 2010; ISBN: 978 90 8562 096 9). De auteur van dit hoofdstuk is M. van Staveren, de redactie bestond uit J.H. Vermaire, dr. M.M. Bildt, M. Hoff, C.M.H.H. van Houtem en M.J. Jonker. Gepubliceerd met toestemming van Prelum. Inleiding Andrea, een 42-jarige vrouw met het downsyndroom, wordt door de huistandarts verwezen, omdat hij niet meer weet wat hij moet doen. Als patiënte voor consult en behandeling bij de nieuwe tandarts komt, zijn de premolaren en cuspidaten in de onderkaak nog in doorbraak; uit de anamnese blijkt dat ongeveer vijf jaar eerder het wisselen is begonnen. De blij vende onderfrontelementen zijn als gevolg van parodontitis al niet meer te behouden. De cuspidaten in de bovenkaak lig gen geïmpacteerd. De M3’s zijn niet aangelegd. Bij het downsyndroom komt een aantal afwijkingen in het tandkaakstelsel vaak voor; zo wordt vaak parodontitis gezien. Het niveau van de mondhygiëne, open mondademhaling, de tandmorfologie, de samenstelling van de bacteriën in de plaque en de verminderde afweer kunnen medebepalend zijn voor de ernst van de parodontitis. Naast het verhoogde risico op parodontitis komen in deze casus ook de verlate wisseling, geïmpacteerde cuspidaten in de bovenkaak en agenesie van de M3’s aan bod.1-3 Anamnese - Medische anamnese ASA I; de medische anamnese laat geen bijzonderheden zien. Er worden geen medicijnen gebruikt en er zijn geen allergie ën bekend. Patiënte is niet onder behandeling van een huis arts of specialist. Gezien de verlate wisseling zou er mogelijk sprake kunnen zijn van een hypothyreoïdie, maar dit bleek bij navraag bij de huisarts niet het geval. - Sociale anamnese Andrea heeft een licht verstandelijke beperking. Ze woont en werkt op de boerderij van haar broer. Samen verzorgen zij daar de dieren. Ze vindt dit erg leuk. Verder leest ze ge regeld avontuurlijke kinderboeken en werkt ze met de com puter. De algemene dagelijkse verzorging doet ze helemaal zelf met een enkele keer een beetje hulp van haar broer. Er is verder geen begeleiding op afstand. Zij gaat niet naar een dagactiviteitencentrum. - Tandheelkundige anamnese Andrea is altijd voor halfjaarlijkse controles bij de tandarts geweest, maar er hebben nooit behandelingen plaatsgevon den. Ze geeft aan bang te zijn voor de tandarts. - Reden van haar komst Andrea wordt door de huistandarts ingestuurd, omdat hij de tandheelkundige situatie van zijn patiënte niet meer onder controle heeft. Andrea heeft met het eten last van haar on dertanden en de tandarts weet niet goed wat hieraan te doen. Wensen patiënt: Andrea wil stokbrood graag goed kunnen eten en dat gaat nu niet, omdat het eten pijn doet. Inspectie - Mondhygiëne De mondhygiëne is sterk onvoldoende. De gingiva is flink ontstoken en er zijn als gevolg van parodontitis al enkele mobiele elementen in het onder- en bovenfront. Vooral het onderfront is erg ontstoken. Andrea poetst zelf, zonder hulp van haar broer. Zij doet dit heel zorgvuldig, maar het lukt haar niet goed overal bij te komen. Haar broer vindt dat zij dit soort handelingen zelf moet kunnen. - Intraoraal Er is sprake van een ernstige gingivitis en parodontitis, voor al bij het onder- en bovenfront. In de onderkaak zijn de 36 tot 46 aanwezig. De premolaren en cuspidaten zijn nog niet volledig doorgebroken. Het onderfront en bovenfront zijn in verhoogde mate mobiel. In de bovenkaak zijn de melkmola ren en cuspidaten nog in situ, alleen de 25 is doorgebroken. De 53 is verhoogd mobiel. Wortelresten van waarschijnlijk de 74 en 84 zijn aanwezig. Aanvullend onderzoek Röntgenfoto’s: Het is niet mogelijk om een röntgenstatus te maken. Ook een OPT lukt in eerste instantie niet. Diagnostiek in narcose: In narcose werden een röntgenstatus, pocketstatus en gebitsmodellen gemaakt (figuur 1 en 2). Diagnose: semi-gegeneraliseerde matige tot ernstige juveniele parodontitis met geïmpacteerde cuspidaten in de bovenkaak, wortelresten van melkelementen (waarschijnlijk 74 en 84). In de onderkaak, geïmpacteerde tweede molaren in de on derkaak en extreem verlate wisseling passend bij het down syndroom. Agenesie van de M3’s. Probleemstelling: Andrea is door de tandarts verwezen in ver band met de extreem late wisseling in de zijdelingse delen en de slechte prognose van het onderfront. Tevens gaf Andrea al enkele malen pijn aan de voortanden aan. Zij wil graag weer zonder pijn stokbrood kunnen eten. De prognose van de onderincisieven is slecht, die van de bovenincisieven dubi eus. Alle elementen, behalve de M3’s zijn aanwezig, maar de wisseling laat op zich wachten. De 13, 23, 37 en 47 zijn geïm pacteerd. Agenesie van de M3’s wordt niet als een probleem gezien. Methode en resultaat Aangezien er bij Andrea in het verleden behalve controles nooit tandheelkundige behandelingen hebben plaatsgevon den, is ervoor gekozen om het eerste diagnostisch onderzoek en de extracties van de wortelresten van de 74 en 84 in nar cose te laten plaatsvinden. Bij de behandeling in narcose zijn de 35 en 55 gerestaureerd; er is een pocketstatus gemaakt, het gebit is uitgebreid schoongemaakt, de wortelresten van waarschijnlijk de 74 en 84 zijn verwijderd en er zijn afdrukken gemaakt voor studiemodellen. De broer, die tevens curator is, Figuur 2 a en b Gebitsmodellen; afdrukken gemaakt tijdens behandeling onder narcose. Figuur 1 a t/m f Röntgenstatus gemaakt tijdens behandeling in narcose. a b a d b e c f kunde (Prelum, 2010; ISBN: 9789085620969). De auteur

Dental Tribune Netherlands Edition No.6, 2016

Pages Overview