Dental Tribune Netherlands Edition No.10, 2017

6 INTERVIEW DENTAL TRIBUNE NETHERLANDS EDITION DECEMBER 2017 “ Noodhulp voor kwetsbare oudere moet in basispakket” Tandarts-geriatrie Claar Wierink over een werkveld vol schrijnende situaties TEKST: TESSA VOGELAAR / FOTO’S: MIRLO Claar Wierink is een prominente naam in de mondzorg voor ouderen. De Amsterdamse heeft een eigen praktijk gespecialiseerd in zorg voor kwetsbare ouderen, is gepromoveerd op het onderwerp en is medebedenker in een samenwerkingsproject rond deze focusgroep. Steeds vaker hoort ze dat ﬁ nanciën een barrière vormen om goede mondzorg aan ouderen te verlenen. De tandarts-geriatrie heeft tal van suggesties hoe het beter kan. “Vergoed voor kwetsbare ouderen een foto, extractie en vulling vanuit de basisverzekering.” “Mevrouw Van der Heijde is een vitale oudere,” licht Wierink toe als een oudere dame uit Amstel- veen plaatsneemt in de stoel. “Nou bedankt!,” lacht de 71-jarige trots. Een halfj aar geleden waren er geen bijzonderheden tijdens haar con- trole. “Hoe gaat het met u? Geen klachten? Zijn uw medicijnen veranderd?” informeert Wierink. Mevrouw Van der Heijde vertelt dat ze in de zomer een tijdje niet lekker was, maar het nu beter gaat. De precieze naam van het medi- cijn dat ze toen kreeg, weet ze niet meer. Maar inmiddels is ze ervan af. Wierink luistert geduldig naar het verhaal van mevrouw Van der Heijde, waarna ze de controle start. Er zijn geen gaatjes of andere bij- zonderheden, dus wordt er tand- steen verwijderd en het gebruik van de nieuwe elektrische tanden- borstel geëvalueerd. Die adviseerde Wierink tijdens het vorige bezoek vanwege de verminderde kracht die mevrouw Van der Heijde heeft in haar rechterhand. Elektrisch poetsen bevalt goed, “al moet je wel even wennen dat je zelf niet hoeft te schrobben,” vertelt de pa- tiënte. Zij is met haar eigen denti- tie op 71-jarige leeftijd zeker geen uitzondering. Mensen leven langer en steeds meer ouderen behouden hun eigen gebit. Mevrouw Van der Heijde krijgt te horen dat ze over een halfj aar mag terugkomen. Dat juist bij ouderen de persoon- lijke relatie een grote rol speelt, blijkt uit de reden dat deze pati- ente destijds bij Wierink terecht- kwam. “Toen zij (de moeder van Wierink, red.) vertelde dat ze ging stoppen als tandarts, schrok ik. Ge- lukkig wist ze me te vertellen dat haar dochter ook een praktijk had.” Voor mevrouw Van der Heijde voelt het heel vertrouwd. “Haar moeder zong ook altijd tijdens de behande- ling. Praten deed ze zelfs nog meer! Terwijl je daar maar met je mond open ligt en helemaal niet kunt antwoorden,” zegt de kwieke dame lachend, terwijl ze een gorgelend geluid nabootst. Brede deuren en tilliften Affi niteit met ouderen had Wierink altijd al. “Ik had een goede band met mijn opa’s en oma’s, die vaak kwamen oppassen. Daarnaast kreeg ik les van tandarts-docent Ad van Andel, die met veel enthousi- asme sprak over zijn werk in een verpleeghuis. Verder heb ik altijd al interesse gehad in de relatie tussen mondgezondheid en algemene ge- zondheid.” Dat de geriatrie binnen de tandheelkunde niet de meest populaire richting is, realiseert ze zich. Wierink vreest dat dit met het ﬁ nanciële aspect te maken heeft. “Het is niet het deel van het vak waarmee je gemakkelijk veel geld verdient.” Het zijn vooral sociale tandartsen die de geriatrische kant leuk vinden. “Als je echt alleen van het technische werk houdt, is het niks voor je.” Sinds twee jaar is Wierink ei- genaar van de praktijk waar we haar deze ochtend aan het werk zien. De ruimte is gevestigd in een verpleeghuis in Amstelveen en op allerlei praktische manieren aan- gepast aan de doelgroep. Een lift, geen drempels en een brede deur- opening, zodat ook bedden en rol- Er zijn nog steeds verpleeghuizen die het verre van op orde hebben stoelen naar binnen kunnen. Ook kan de tandartsstoel van zijn plek en zijn er tilliften en andere hulp- middelen om minder mobiele ou- deren naar de stoel te kunnen ver- plaatsen. Werkend in een groepspraktijk in Amstelveen zag Wierink ook patiënten van een Amsterdams verpleeghuis. In 2010 werd zij door het verpleeghuis in Amstelveen be- naderd, naar aanleiding van de in 2007 verschenen richtlijn Mondzorg voor zorgafh ankelijke cliënten in verpleeg- huizen . “Dat was het moment dat verpleeghuizen zich er ineens be- wuster van werden dat de mond- zorg niet vergeten mocht worden en ze daarvoor iets moesten re- gelen,” legt Wierink uit. Toch was 2007 niet het landelijke startschot voor grote veranderingen. “We zijn nu tien jaar verder en er zijn nog steeds verpleeghuizen die het verre van op orde hebben. Wat dat betreft doen ze het in het verpleeg- huis waar ik zit heel netjes.” Alert zijn Door de vergrijzing komen er steeds meer ouderen bij die vaker en langer hun eigen tanden hou- den. Goede mondzorg is daarom ook voor ouderen onmisbaar. Vaak terugkerende aandachtspunten zijn multimorbiditeit en polyfar- macie (het gebruik van vijf of meer geneesmiddelen). De grote hoe- veelheid medicatie die veel oude- ren dagelijks moet slikken, heeft negatieve invloed op de mond- gezondheid. “Het is heel belangrijk tijdig te signaleren en te proberen het ge- bit voor te bereiden op wat komen gaat. Dat geldt voor mensen met cognitieve problemen, maar ook bijvoorbeeld bij andere progressie- ve ziektes zoals Parkinson,” weet Wierink. “De dagelijkse mond- verzorging voor deze groep wordt steeds moeilijker. Daardoor neemt het risico op verslechtering van het gebit toe. Ten tweede wordt het be- handelen van deze ouderen steeds lastiger. Belangrijk is daarom in een vroegtijdig stadium afwegin- gen te maken welke kant je opgaat. Het daarbij betrekken van de cliënt, maar ook diens familie is onmis- baar.” De relatie tussen mondgezond- heid en algemene gezondheid speelt bij ouderen een grote rol. Ouderen kunnen minder goed poetsen door afnemende motoriek als gevolg van bijvoorbeeld artrose, de ziekte van Parkinson of een CVA waarbij soms een arm verlamd raakt. “Als tandarts moet je bij deze mensen meer maatregelen nemen om de mondgezondheid zo goed mogelijk in stand te houden. Bij de behandeling is het daarnaast be- langrijk alert te zijn op hoeveel en welke medicijnen, zoals antistol- lingsmiddelen of bisfosfonaten, mensen krijgen,” legt Wierink uit. Lees verder op pagina 8

Dental Tribune Netherlands Edition No.10, 2017

Pages Overview