Dental Tribune Netherlands Edition No.10, 2017

16 FORUM/INDUSTIE DENTAL TRIBUNE NETHERLANDS EDITION DECEMBER 2017 Omgang met persoonsgegevens Mag je een patiënt voor je karretje spannen? Het gebeurt regelmatig dat klinische onderzoekers en clinici per e-mail discus- siëren over een indicatie tot behandeling. Maar mag je bij een dergelijk debat een patiënt als deelnemer betrekken en daar- mee de persoonsgegevens van een patiënt vrijgeven, ook al heeft deze daar toe- stemming voor gegeven? Tandarts René Gruythuysen, die een dergelijke situ- atie meemaakte, betoogt dat hier sprake was van uiterst onprofessioneel en zelfs onwettig handelen. Dat door klinische onderzoekers en clinici wordt gediscussieerd over een indicatie tot behandeling, is een goede zaak. De onderstaande casus nam echter een dubieuze wending. De ouders van een patiëntje werden in de discussie betrokken door een aan het debat Het is uiterst onprofessioneel om een patiënt te betrekken in een klinisch debat deelnemende tandarts-pedodon- toloog. De vraag is of dit, afgezien van de wenselijkheid ervan, wette- lijk is toegestaan. De aanleiding voor het incident vormde een e-mailbericht waarin ik betoogde er geen voorstander van te zijn dat narcosebehandeling bij kinderen in de particuliere zorg wordt aangeboden. Daarop reageerde een aan het e-maildebat deelnemende tand- arts-pedodontoloog. Hij schreef (geanonimiseerd): “Gisteren benader- den de ouders van een 4-jarig meisje (zie bijgaande röntgenfoto’s) mij omdat zij sinds oktober en de laatste dagen in het bijzonder thuis slapeloze nachten veroor- zaakte. Zij was sinds oktober verwezen naar het CBT van het […[ziekenhuis. Wij hebben gisteren tot 17.30 uur door geope- reerd om het kind meteen in één keer optimaal mondgezond te maken. Belt u gerust met de ouders van S[…]. R[…]. om te vernemen wat de impact is van de kwa- liteit van zorgverlening die u propageert op de kwaliteit van hún leven; mobiel: 06[…] / mail: […]@gmail.com.” Het e- mailadres van de ouders was op- genomen in de adresbalk van zijn bericht. Mijn reactie per e-mail was o.a.: “In mijn eerste bericht heb ik een tendens aangegeven die ik heb waargenomen en waarover ik vaker heb gepubliceerd. Niets nieuws onder de zon dus. Daarop kwam een reactie van de tandarts-pedodonto- loog die persoonlijk was naar mij toe (wie de schoen past trekke hem aan!). Helaas werd daar zelfs een patiënt (in de adres- balk) bij betrokken tegenover wie hij mij in een ongunstig daglicht plaatste met de tekst: “[…] om te vernemen wat de impact is van de kwaliteit van zorgverlening die u propageert op de kwaliteit van hún leven.” Ik heb die patiënt niet in mijn reactie betrokken omdat ik de tandarts- pedodontoloog niet wilde afb reken tegen- over zijn patiënt.” Voor dit artikel maakt het echter niet uit of de narcosebehandeling terecht was of niet. Het gaat om de vraag hoe men met persoons- gegevens van patiënten omgaat. Ook als de narcosebehandeling terecht is, dient men hier pru- dent mee om te gaan. De kern van de zaak, de correcte omgang met persoonsgegevens, heeft een alge- mene geldigheid en kan zich ook voordoen in een andere discipline. Juridisch commentaar Vooreerst vind ik het uitermate onprofessioneel om een patiënt in een debat over indicatiestelling te betrekken met als doel een popu- listische zorgvisie kracht bij te zet- ten. Reden om de kwestie voor te leggen aan een jurist met de vraag of een dergelijke handelwijze is toegestaan. De reactie van de jurist was als volgt: “Deze casus is reuze boeiend vanuit mijn vakgebied gezien. Mijn mond valt namelijk open van verbazing. De analyse: het gaat om persoons- gegevens. De wijze waarop deze worden gebruikt is absoluut verwerpelijk én in strijd met de wet. Immers, het gebruik van persoons- gegevens kan alleen indien daartoe een ‘gerechtvaardigd belang’ aanwezig is. Is daarvan in deze casus sprake? Nee, als een hulpverlener problematiek of (zo je wilt) misstanden in de zorg aan de kaak wil stellen, kan dat op zich zelfs wel een nobel doel zijn. Maar… dan dien je wel de koninklijke weg te bewandelen. Om te beginnen dient een casus ( je gebruikt al- leen een casus als dat noodzakelijk is om duidelijk te maken waarover het gaat) toestemming voor verleent, berust op een misverstand. Hier geldt onverkort wat in het beroepspro- ﬁ el van de tandarts staat (KNMT, 2006): De tandarts draagt er zorg voor, dat de geheimhouding van de gegevens van de patiënt en de bescherming van diens persoonlijke levenssfeer verzekerd zijn en respectering daarvan (zie o.m. WGBO artikel 457). Er bestaan ook gedragsregels (KNMT, 2000). voor tandartsen Daarin staat o.a.: De tandarts is bereid zich te verant- woorden en zich toetsbaar op te stellen. Daarbij is de norm ‘de deskundigheid, doelmatigheid, doeltre(cid:6) endheid, patiënt- gerichtheid en zorgvuldigheid die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend tandarts mag worden verwacht,’ (regel 05). Die toetsbaarheid wordt niet bereikt door het ventileren van adhesiebetuigingen afk omstig van patiënten. Ook lezen we: De tandarts behoeft de toestemming van de patiënt voor het voorgenomen onderzoek en de voorgestel- de behandeling, gebaseerd op toereikende informatie. Ingeval sprake is van een uit- gebreide behandeling, waarbij verschil- lende mogelijkheden openstaan, zowel in tandheelkundig als in ﬁ nancieel opzicht, zal de tandarts deze mogelijk heden met de patiënt bespreken en kenbaar ma- ken welke overwegingen voor hem aan- leiding zijn een bepaalde oplossing te adviseren (regel 11). Met inachtneming van de onzekerheden die de uitoefening van zijn beroep meebrengt, zal de tand- arts de patiënt op voor hem begrijpelijke wijze (blijven) informeren omtrent de di- agnose, therapie, daaraan verbonden ri- sico’s, andere behandelingsmogelijk heden en prognose. (zie o.m. WGBO artikel 448) (regel 12). Het leek er op basis van De tandarts dient zich te onthouden van het in het openbaar uiten van kritiek op een collega zonder persoonsgegevens – dus zodanig dat de casus niet tot personen herleidbaar is – te worden gepresenteerd. Als het ge- rechtvaardigd belang afwezig is – zoals hier het geval is – hoef je ook niet meer te toetsen aan de principes van het ‘juridisch Zwitsers zakmes’ (subsidiariteit, propor- tionaliteit en doelmatigheid). Het feit dat ouders ‘toestemming’ gegeven zouden hebben, maakt niet dat daarmee een ‘gerechtvaardigd belang’ ontstaat. Conclusie: in strijd met de wet!” Aldus het oordeel van de jurist. Nabeschouwing Laten we vooral het debat aan- gaan in de mondzorg, maar tevens kritisch blijven over de daartoe in- gezette middelen. Prima om bij je argumentatie casuïstiek op te voe- ren, maar doe dat dan zonder de patiënt in een debat onder collega’s te betrekken. De belangrijkste leer die uit het bovenstaande kan worden getrok- ken is: wees zorgvuldig in de om- gang met persoonsgegevens van een patiënt. Het idee dat men hier- van kan afwijken als de patiënt hier de correspondentie niet op dat de (ouder van de) patiënt voldoende is geïnformeerd over de risico’s van narcose en andere mogelijkheden van behandeling. Verder geldt: De tandarts zal zich onthouden van het in het openbaar of ten opzichte van patiënten uiten van kritiek op een collega (regel 15). Een patiënt betrekken in een aanval op een collega is hiermee in strijd. Ten slotte, dat de ouders blij zijn met de aanpak van de tandarts- pedodontoloog, betekent nog lang niet dat er gehandeld is in het be- lang van het kind. Na het bekijken van de verstrekte röntgenfoto’s was ik van mening dat narcose- behandeling bij dit kind onnodig was. Die mening waren andere aan het debat deelnemende collega’s ook toegedaan. Ik beschouwde het niet als mijn taak de ouders hier- over in te lichten. René Gruythuysen, onafh ankelijk publicist en PAOT-docent Kindertandheelkunde/ Cariologie, Den Haag “ Gepersonaliseerde oproepkaart spreekt patiënten écht aan” TEKST: TESSA VOGELAAR Hoe houd ik mijn patiëntenbestand enthousiast en trouw? En hoe zorg ik dat patiënten hun afspraak niet vergeten? Veel praktijkeigenaren vragen het zich regelmatig af. Jan van Mameren zegt hiervoor met Personalcard.nl de perfecte ‘oplossing’ te hebben: gepersonaliseerde oproepkaarten. Een manier om je te onderscheiden, juist nu in tandartspraktijken steeds meer digitaal gaat. De mogelijkheden zijn groot en de kosten zijn laag, al een honderdtal tandartspraktijken zijn klant. Ook iets voor uw praktijk? “Voor tandartsen zijn er veel onbenutte kansen in klantvriendelijke marketing.” “Een kaartje met Lionel Messi erop voor een jongen en eentje met K3 voor een meisje. Er zijn genoeg creatieve mogelijkheden,” aldus bedenker Van Mameren, van oor- sprong dierenarts. Hij kwam op het idee voor de persoonlijke kaarten- dienst toen hij zelf verantwoorde- lijk was voor de oproepkaarten van een aantal dierenartspraktijken. Daarvoor liet hij destijds een doos kaarten drukken, die geregeld snel achterhaald bleken. “Postadres- sen of e-mailadressen waren vaak verkeerd en dat moest dan met potlood gecorrigeerd worden. Ei- genlijk moet je zo’n doos kaarten weggooien, maar dat is zonde, dus dat doet niemand. Daarnaast is het veel werk. De assistent spendeert hele middagen aan het klaarma- ken van de oproepen, waar boven- dien dure postzegels en adreslabels op moeten. Origineel, ﬂ exibel en eenvoudig Dat moest makkelijker en effi - ciënter kunnen, dus werkte Van Mameren zelf een plan uit, dat in 2011 klaar was. Klanten die een originele oproepkaart willen ver- T i m kom je je tanden weer eens laten zien? sturen, zonder daar zelf werk aan te hebben, kunnen een account aanmaken op de website van Per- sonalcard. Designers maken voor de kaart een gratis ontwerp in de gewenste variant, per persoon aan te passen. Vervolgens wordt het Klanten waarderen deze persoonlijke noot resultaat in een database klaarge- zet en afgestemd op de software die in de praktijk wordt gebruikt. Het systeem verwijdert bovendien automatisch dubbele namen en adressen. “Je kunt zelf aangeven wat je voorkeur heeft qua ontwerp en de designs kunnen we elk mo- ment gratis veranderen,” legt Van Mameren uit. “Is de praktijk recent verhuisd? Dan zetten we dat op het kaartje. Naderen de feestdagen en wil je een kerstbal toevoegen aan je Lees verder op pagina 17 Fam. Jansen Uitnodiging voor de halfjaarlijkse controle van uw gebit Fam. Jansen

Dental Tribune Netherlands Edition No.10, 2017

Pages Overview