OrthO TRIBUNE The World’s Orthodontic Newspaper | Greek Edition EΛΛΑ∆Α, ΙΟΥΛΙΟΣ- ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020 ΤΟΜΟΣ 8, ΤΕΥΧΟΣ 4 Ο έλεγχος της οδοντικής πλάκας αποτελεί στοιχείο κλειδί για μια επιτυχημένη ορθοδοντική θεραπεία Dr. Jean-Marc Dersot, Γαλλία Εισαγωγή Τα περιοδοντικά νοσήματα είναι μολυσματικής φύσης με υψηλό φλεγμονώδες υπόβαθρο. Προκύπτουν από σύνθετες αλλη- λεπιδράσεις μεταξύ υποουλικής μι- κροβιακής χλωρίδας (βιοϋμένιο) και μη βακτηριακών παραγόντων που σχετίζονται με τον ξενιστή και το περιβάλλον. 1 Το 1984, ο Socransky20 πρότεινε το μολυσματικό μοντέλο (εικ. 1), που υποστηρίζει πως, για να προκύψει ένα επεισόδιο απώλειας πρόσφυ- σης, θα πρέπει να συνυπάρχουν τρεις συνθήκες ταυτόχρονα: 1. Ένας αριθμός παθογόνων μι- κροοργανισμών που ξεπερνούν τα όρια ανοχής 2. Ένας προσωρινά ή μόνιμα δε- κτικός ξενιστής και 3. Ένα δυσμενές περιβάλλον με ει- δικές τοπικές συνθήκες στην ουλο- δοντική σχισμή Σήμερα, μία ολοκληρωμένη και συνεκτική προσέγγιση που ενσω- ματώνει συμπτώματα του ασθενή, κλινικά σημεία και δεδομένα εργα- στηριακών δοκιμασιών μπορεί να αναγνωρίσει και στη συνέχεια να μειώσει ή να θέσει υπό έλεγχο τους περιοδοντικούς παράγοντες κιν- δύνου. Ωστόσο, αν η τεχνολογία επιτρέπει στους οδοντιάτρους να αναγνωρίζουν βακτήρια που προ- καλούν τη νόσο(εξετάσεις DNA ή βακτηριακές καλλιέργειες) και τη γενετική ευπάθεια στην περιοδο- ντική νόσο(δοκιμασία PST), ο πα- Tόμος 8 - τεύχος 4 ράγοντας κλειδί στον οποίο πρέπει να δράσει ο ασθενής είναι το βα- κτηριακό στοιχείο, αποφεύγοντας τον κίνδυνο αποτυχίας ελέγχου της περιοδοντικής νόσου. Τα μηχανήματα ορθοδοντικής σταθεροποίησης αποτελούν μία περιοχή συσσώρευσης οδοντι- κής πλάκας; Τα κινητά μηχανήματα, τα ακίνη- τα παρειακά ή γλωσσικά μηχανή- ματα ορθοδοντικής σταθεροποί- ησης μπορούν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες μεταβολές στη βα- κτηριακή σύνθεση της οδοντικής πλάκας, αυξάνοντας τον κίνδυνο τερηδόνας και περιοδοντικής νό- σου δραματικά. Σχετικά με τον περιοδοντικό κίν- δυνο, έχουν αναφερθεί οι ακόλου- θες μεταβολές: μία αύξηση των βα- κτηρίων spirochaete και των κινη- τών βακτηρίων2,3, μία αύξηση των αναερόβιων, προαιρετικά αερό- βιων και της Prevotella intermedia και μία αύξηση στον Aggregatibacter actinomycetemcomitans5, εμφανίζο- νται σε ένα ασθενή πριν την ορθο- δοντική θεραπεία και σε 19 από τους 20 ασθενείς μετά την ορθο- δοντική θεραπεία. 6 Όσον αφορά τον τερηδονικό κίν- δυνο, έχει αναφερθεί μία αύξηση του S.mutans και lactobacillus,8 τα δύο βακτήρια που εμπλέκονται στη δημιουργία οδοντικής τερηδόνας. Περιοδοντικό κόστος της ορθο- δοντικής θεραπείας-Ένας μύθος! Η Ορθοδοντική εμπλέκεται στη βελτίωση της αυτοεκτίμησης και της λειτουργίας. Μία συχνά επα- ναλαμβανόμενη εκτίμηση σχετικά με τη σχέση ορθοδοντικής-περιο- δοντίου είναι πως η ορθοδοντική θεραπεία δεν εμφανίζει καταστρο- φικές επιπτώσεις όταν το περιοδό- ντιο είναι υγιές9 ή θεραπευμένο. Ωστόσο, μία συστηματική ανασκό- πηση των επιπτώσεων της ορθοδο- ντικής θεραπείας στην περιοδοντική υγεία απορρίπτει αυτές τις απόψεις που επαναλαμβάνονταν για δεκαε- τίες. Από τις περίπου 24000 αρχι- κές μελέτες που βρέθηκαν από τη βιβλιογραφική έρευνα, 12 μελέτες, συμπεριλαμβανομένων 11 μη τυχαι- οποιημένων, έδειξε ουλική υφίζη- ση 0.03 χιλιοστά, οστική απώλεια 0.13 χιλιοστά και βάθος θυλάκων 0.23 χιλιοστά τουλάχιστον. Τα συμπεράσματα αυτής της με- τα-ανάλυσης είναι ξεκάθαρα: δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία για τα οφέλη της ορθοδοντικής θερα- πείας για την περιοδοντική υγεία και, εμφανίζονται ήπιες ανεπιθύμη- τες επιπτώσεις στην καλύτερη πε- ρίπτωση. Τι θα πρέπει να κάνουμε για να αποφύγουμε τα χειρότερα; Ο έλεγχος της οδοντικής πλάκας, κλειδί για την πρόληψη περιο- δοντικών επιπλοκών στην ορ- θοδοντική θεραπεία Αν υπάρχει μία μαγική συνταγή για την αλλαγή της συμπεριφοράς των ασθενών μας σχετικά με τη στομα- τική τους κοιλότητα και την οδοντι- κή πλάκα, κάθε οδοντίατρος και η οδοντιατρική βιομηχανία την έχουν ήδη εφαρμόσει. Στην καθημερινή κλινική πράξη, ειδικά αν αναλο- γιστούμε πως η απόφαση για την θεραπεία πραγματοποιείται τυπι- κά αποκλειστικά από τον θεράπο- ντα οδοντίατρο, έχουμε διαμορφώ- σει πρωτόκολλα που λειτουργούν για εμάς και επομένως νομίζουμε πως είναι ωφέλιμα για τους ασθε- νείς μας, ειδικά αν πολλοί από εμάς ακολουθούν τα ίδια πρωτόκολλα. Ωστόσο, η άποψη της επιστημονι- κά τεκμηριωμένης Οδοντιατρικής αρνείται αυτούς τους ανέκδοτους προβληματισμούς. 10 Η Ιατρική δε στηρίζεται πλέον σε πεποιθήσεις. Στηρίζεται, τουλάχι- στον σε ισχυρή επαγγελματική συ- ναίνεση και, στην καλύτερη περί- πτωση, σε επιστημονικά δεδομέ- να. Οι ασθενείς μας πιστεύουν πως βουρτσίζουν τα δόντια τους, αλλά οι προσπάθειές τους είναι ανεπαρ- κείς και οι ασθενείς μπορεί να θε- ωρούν συχνά το βούρτσισμα των δοντιών απλό πλύσιμο. Αυτή η γενικευμένη συμπεριφο- ρά μπορεί να αποδοθεί κυρίως στην ελλιπή ή ανύπαρκτη ενημέ- ρωση των ασθενών μας σχετικά με τη στοματική κοιλότητα. Δεν μπορείτε να τους κατηγορήσετε για αυτό αν κανείς δεν τους έχει προσφέρει τη σωστή ενημέρωση. Δε διαφοροποιούν την τρυγία από την πλάκα και νομίζουν πως η ηλε- κτρική τους οδοντόβουρτσα είναι καθαρίζει αυτόματα, ένα στοματι- κό διάλυμα αφαιρεί την οδοντική πλάκα και όσο περισσότερο αφρό δημιουργεί μία οδοντόπαστα, τό- σο καθαρότερα γίνονται τα δόντια. Σε μία μετα-ανάλυση που αξιολο- γούσε την επίδραση της προαγωγής της στοματικής υγείας σε ορθοδο- ντικούς ασθενείς βρέθηκε μία μεί- ωση του δείκτη οδοντικής πλάκας και φλεγμονής σε σύντομο χρονι- κό διάστημα, έως και πέντε μήνες, αλλά δεν υπάρχουν δεδομένα σε μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. 6 Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να πραγματοποιείται μία τακτική ορ- θοδοντική και περιοδοντική συντή- ρηση, σε κάθε ορθοδοντική συνε- δρία, κάθε 6-8 εβδομάδες, για ενί- σχυση και προαγωγή της καλής στοματικής υγιεινής. Ο στόχος αυτής της φάσης, συνή- θης σε κάθε περιοδοντική και επο- μένως σε κάθε ορθοδοντική θερα- πεία, είναι να αναπτυχθούν όλα τα μη καταναγκαστικά μέσα για τη ριζική μεταβολή της συμπερι- φοράς του ασθενή όσον αφορά τη στοματική κοιλότητα και την οδο- ντική πλάκα. Η κινητοποίηση ση- μαίνει κίνηση, δημιουργία συνθη- κών που οδηγούν στη δράση. Για να επιτύχουμε αυτούς τους στόχους, ο ασθενής θα πρέπει να κατανοεί τι δικαιολογεί αυτές τις μεταβολές. Κλινικές επιπτώσεις-το ‘’σενά- ριο’’ κινητοποίησης Ο Xun Kuang είπε ‘’Πες μου και ξεχνώ, δίδαξέ με και μπορεί να θυ- μηθώ, συμπεριέλαβε με και μαθαί- νω’’. Αυτό το αξίωμα, που διατυ- πώθηκε πριν από περισσότερο από 2500 χρόνια, μπορεί να μας βοηθή- σει να κατανοήσουμε τη στρατηγι- κή του σεναρίου κινητοποίησης. Ο ασθενής θα πρέπει να καταλαβαί- νει, και για το λόγο αυτό, θα πρέ- πει να βλέπει και να εμπλέκεται. Τα παθητικά στοιχεία επικοινωνίας, όπως φυλλάδια, μεγάλες πλαστικές γνάθοι και μία οδοντόβουρτσα για ελέφαντες και βίντεο που παίζουν στο χώρο αναμονής, μπορεί να εί- ΟT σελίδα 33