8 REPORTAGE DENTAL TRIBUNE VLAAMSE EDITIE JUNI 2020 Wat doe je tijdens de coronacrisis? Hoe brachten individuele zorgverleners hun tijd door, toen de meeste praktijken voor reguliere zorg gesloten waren? Dental Tribune brengt diverse persoonlijke verhalen. “Dankzij de hele toestand heb ik wel een stuk meer quality time met het gezin” “Ik heb nu tijd om boeken over orthodontie door te nemen” Kim Van Hoecke, mondhygiënist in Lokeren, op 1 april: “Normaal is mijn week goedgevuld, dan ben ik drie dagen per week aan de slag in de solopraktijk van mijn vader en twee dagen in een groeps- praktijk. Maar sinds midden maart werk ik nog maar één dag per week bij mijn vader, die patiënten met hoogdringende problemen nog behandelt. Ik doe op dit moment onder meer administratieve zaken: ik maak een inventaris op, doe de nodige telefoontjes, volg patiënten mee op… Ik zorg er ook voor dat alle hygiëneprotocollen strikt op- gevolgd worden, dat gaat van het steriliseren van instrumenten tot het ontsmetten en verluchten van de behandelruimte. Maar het is een grote aanpassing. Ik mis de dagelijkse routine, het contact met de patiënten en het aanpakken van telkens nieuwe uit- dagingen. Ik besef maar al te goed dat er een immens drukke tijd zal aanbreken wanneer we weer aan de slag kunnen en iedereen snel langs zal willen komen. De rol van mond- hygiënisten zal dan belangrijker zijn dan ooit, wij kunnen namelijk tandartsen ontlasten van het pre- ventieve luik, zodat zij zich volledig op de curatieve aspecten kunnen concentreren. We bereiden ons al met de nodige planningen voor op die hectische periode, maar het is nu ook een goed moment om uit te rusten en de bat- terijen volledig op te laden, zodat we klaar zijn wanneer we iedereen weer kunnen ontvangen. Ik maak ook gebruik van de plotse ruimte in mijn agenda om eindelijk enke- le boeken over orthodontie door te nemen die ik van een collega heb gekregen, maar waar ik sinds mijn afstuderen vorig jaar nog geen tijd “Nieuwe hygiëneprotocollen zullen van een andere orde worden” voor heb gehad. Ik wil mijn kennis daarover bijschaven, zodat ik bij- voorbeeld beter kan inschatten wat een beugel juist doet of wanneer ik iemand moet aanspreken om een orthodontist te consulteren. Ik ben ook ondervoorzitter van de Belgische Beroepsvereniging voor Mondhygiënisten (BBM) en steek behoorlijk wat tijd in het bijstaan van onze leden in deze crisis. Ik be- heer onder meer de Facebookpagi- na van de vereniging en kan daar nu meer mee bezig zijn. Ik post er de nodige informatie maar zorg ook af en toe voor een vrolijke noot, om het moreel hoog te houden.” Annemieke Appelen, tandarts uit Tongeren, op 3 april: “Ik werk al 24 jaar voltijds in mijn solopraktijk en dan ligt het werk plots stil, dat is heel raar om mee te maken. Toen de coronacrisis uitbrak, was het heel confronte- rend om te horen dat tandartsen zonder bijkomende maatregelen het virus sterk zouden kunnen verspreiden, ondanks alle strikte hygiënische regels die wij onszelf zelfs in normale omstandigheden opleggen. Omdat er een groot te- kort was (en is) aan het nodige beschermingsmateriaal, zoals mondmaskers, zat er niets anders op dan de gemaakte afspraken te schrappen. Dat is heel frustre- rend, om plots je patiënten niet meer te kunnen helpen. Ik infor- meer mensen wel nog via de tele- foon, verwijs ze indien nodig door, en behandel heel af en toe zelf nog eens patiënten met een hoogdrin- gend probleem, maar dat zijn er maar een paar per week. Ik draag daarbij uiteraard de nodige be- scherming, met het materiaal dat ik heb kunnen vinden. Ik mis mijn routine heel erg. Ex- perten adviseren dan wel om een bepaalde dagplanning aan te blij- ven houden, maar ik merk dat dat onmogelijk is in de chaotische toestand waarin we beland zijn. Ik leef dus noodgedwongen van dag tot dag. Maar mijn agenda zat tot nu toe wel goed vol, want ik coördineerde de verspreiding van een lading mondmaskers in de re- gio Limburg en deed ook redactie voor ’t Spyxke, het maandblad van de Koninklijke Limburgse Tand- artsenvereniging. Daarnaast heb ik tijd gestoken in de lenteschoonmaak, een nood- zaak nu onze poetshulp niet meer kan komen, en in het op punt zet- ten van onze administratie. Dankzij de hele toestand heb ik wel een stuk meer quality time met het gezin. Ik zit met drie studen- ten in huis en vaak zitten we alle- maal in de woonkamer, soms wel met de hoofdtelefoon op om el- kaar niet te storen. We praten veel aan tafel, zitten gezellig in de tuin en gaan regelmatig ook eens naar buiten voor een wandeling in het zonnetje. Ik hoor dat de corona- crisis bepaalde gezinnen serieus onder druk zet, maar bij ons is de sfeer nog goed, laat ons hopen dat dat blijft duren!” Gerda Wauman uit Rillaar, tand- arts en secretaris van het Verbond der Vlaamse Tandartsen (VVT), op 3 april: “Op het moment dat de pande- mie onrustwekkende proporties aannam, hebben mijn man en ik meteen besloten om onze geza- menlijke tandartspraktijk volle- dig te sluiten en onze patiënten enkel nog telefonisch te woord te staan. Mijn man heeft in het verleden een zware ziekte moe- ten overwinnen en we konden niet het minste risico lopen op besmetting met het coronavirus. De praktijk ging dan wel dicht, maar voor mij begon toen een extreem hectische periode, die nog altijd voortduurt. We zijn met de beroepsvereniging me- teen in actie geschoten en heb- ben ons snel georganiseerd om onze tandartsen te informeren en ervoor te zorgen dat patiën- ten met hoogdringende proble- men toch nog geholpen konden worden. Samen met de VBT, de andere Vlaamse beroepsvereni- ging, hebben we een systeem van doorverwijspraktijken opgezet. Dat zijn praktijken met de nodige infrastructuur en materiaal om patiënten veilig te behandelen. Wij helpen hen onder meer door het aanleveren van het nodige materiaal, wat allesbehalve evi- dent is, want de nood is ook hoog in andere sectoren en landen. We hebben bij de overheid ook aangedrongen op financiële maat regelen voor tandartsen, wat er onder meer voor heeft gezorgd dat tandartsen nu ver- goedingen voor teleconsultaties kunnen vragen en in aanmerking “Bijzonder om zoveel tijd met het gezin door te brengen” komen voor een compensatiepre- mie. Zulke regelingen zijn brood- nodig, zeker voor jonge collega’s die recent zijn gestart en zware investeringen hebben gedaan. De bedoeling is uiteraard om zo- veel mogelijk tandartsen van alle beschermingsmateriaal te voor- zien, zodat ze weer aan de slag kunnen, maar dat vergt helaas tijd. De schrik voor corona zal trouwens nog een hele tijd door onze praktijken spoken, vrees ik. Wij zijn wel gewend om heel hygiënisch te werken, maar de nieuwe hygiëneprotocollen zijn nog van een andere orde. Ze zijn ook cruciaal, want tandartsen zijn bijzonder kwetsbaar doordat we aerosol (vochtdeeltjes die vanuit de mond in de lucht terechtkomen, red.) produceren, iets waar de buiten- wereld nog te weinig bij stil staat. Doordat ik van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat aan het werk ben, heb ik nog niet echt de kans gehad om het gewone leven te missen. Behalve het familiale as- pect dan, ik mis wel erg het con- tact met mijn kinderen en klein- kinderen.” Frederik Ardenois, tandarts uit Kortrijk, op 7 april: “De periode waarin we in lockdown gingen, zal me ongetwijfeld mijn hele leven bijblijven. We hebben met ons team snel beslist om de groepspraktijk te sluiten, behalve voor urgenties en telefonische op- volging en triage. Er moest toen plots zoveel geregeld worden: afbel- len van afspraken, overleggen met collega’s, afspraken maken met de beroepsverenigingen, opzetten van doorverwijspraktijken waar hoog- dringende behandelingen kunnen plaatsvinden, zoeken naar de nodi- ge beschermingsmaterialen… Omdat de ingang van onze groeps- praktijk ook de ingang is van mijn woning, en er nog steeds patiënten langskomen, heb ik beslist dat het veiliger was om met het hele gezin naar ons verblijf in de Ardennen te trekken. Ik besef uiteraard dat dit een groot voorrecht is en wil daar zeker niemand mee voor de borst stoten. De lokale politie is onze si- tuatie komen controleren en heeft die aanvaard. In de voormiddag ben ik nog steeds aan het werk. Ik doe de nodige tele- foontjes, stel onze administratie op punt en werk aan onze nieuwe web- site. We hadden vorig jaar al beslist om onze website te vernieuwen, maar konden er nooit tijd voor vin- den. Nu kan ik daar eindelijk mee bezig zijn. In de namiddag probeer ik er zoveel mogelijk te zijn voor mijn vrouw en kinderen (15, 18 en 20 jaar). Het is bijzonder om zoveel tijd met het gezin te kunnen door- brengen, iets wat er normaal door de drukke agenda zelden inzit. We praten veel meer dan anders, zodat ik bijvoorbeeld beter begrijp wat er zich zoal afspeelt in het leven van mijn kinderen. We zitten vaak in de tuin en gaan ook geregeld wande- len en fietsen. ’s Avonds zitten we dan dikwijls samen naar Netflix te kijken. Het is een ideale periode om te onthaasten, maar zoals elke tand- arts wil ik toch zo snel mogelijk weer aan de slag. Het knaagt om patiënten niet te kunnen helpen. We hebben veel behandelingen abrupt moeten stopzetten en het zal niet eenvoudig zijn om alle scha- de in te halen eens we weer kunnen opstarten. Ik zie dan een belangrijke rol weggelegd voor mondhygiënis- ten, die zich kunnen bekommeren om de preventieve aspecten, zodat tandartsen zich kunnen concentre- ren op het curatieve deel. Hopelijk maakt deze crisis het mogelijk om samen met de overheid de terugbe- taling van de diensten van mond- hygiënisten te regelen, dat zou een heel belangrijke stap vooruit zijn.”