58 Συνέντευξη DENTAL TRIBUNE Greek Edition ντρικό θέμα του συνεδρίου, ώστε να προσαρμόσουν και να εστιάσουν το ενδιαφέρον τους σε θέματα που άπτο- νται της Εξατομικευμένης Οδοντιατρικής. Αν και εί- ναι δύσκολο να υπεισέλθω επιλεκτικά σε λεπτομέρει- ες χωρίς να αδικήσω κάποια επιμέρους θέματα, μπορώ να σας πω με βεβαιότητα ότι θα καλυφθούν όλα τα γνωστικά αντικείμενα της Οδοντιατρικής, όπως η πε- ριοδοντολογία, η προσθετι- κή, η οδοντική χειρουργική, η ενδοδοντία, η ορθοδοντι- κή, η παιδοδοντιατρική, η προληπτική και κοινωνι- κή οδοντιατρική, η στομα- τική και γναθοπροσωπική χειρουργική, η διαγνωστι- κή και ακτινολογία στόμα- τος, η οδοντοφατνιακή χει- ρουργική, η νοσοκομειακή οδοντιατρική, η στοματο- λογία, και άλλα. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε θέμα- τα αιχμής, νέες τεχνολογί- ες και καινοτόμες εφαρμο- γές, πάντα στο πλαίσιο της άσκησης της Οδοντιατρικής βάσει των αρχών της εξα- τομικεύμενης και ακριβούς προσέγγισης. Θα πρέπει να αναφέρω ότι, πέραν των πολύ αξι- όλογων ομιλητών από τον Ελλαδικό χώρο, στο συνέ- δριο έχουν προσκληθεί και θα συμμετάσχουν εκλεκτοί συνάδελφοι από το εξωτερι- κό, οι οποίοι θα μοιραστούν την εμπειρία τους σε ειδικές συνεδρίες «Meet the experts” στις οποίες θα δοθεί η δυ- νατότητα συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων με το κοινό. Επίσης, μια σχετική καινοτομία του Συνεδρίου θα αποτελέσουν οι συνεδρί- ες μεταπτυχιακών φοιτητών από τις Οδοντιατρικές Σχο- λές ΕΚΠΑ και ΑΠΘ, όπου θα αναδειχτεί η σπουδαιό- τητα της συνεργασίας των διάφορων όμορων αντικει- μένων, μέσω της από κοι- νού παρουσίασης επιλεγμέ- νων περιστατικών τα οποία αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς χάρη στην συνεργασία των επιμέρους συναφών εξειδι- κεύσεων, ενώ παράλληλα θα δοθεί στους πλέον φερέλπι- δες νέους συναδέλφους όχι απλά το βήμα αλλά και η σχετική πρωτοβουλία ορ- γάνωσης, υπό τη διακριτι- κή μόνο επίβλεψη των Κα- θηγητών τους. O ασθενής και οι ανά- γκες του πρέπει να είναι στο επίκεντρο της οδοντι- ατρικής περίθαλψης; N.N.: Σημαντικοί διεθνείς φορείς, όπως ο Παγκόσμι- ος Οργανισμός Υγείας, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας της Αμερικής και οι αντί- στοιχοι Ευρωπαϊκοί Οργα- νισμοί, έχουν κάνει τα τε- λευταία χρόνια αυτή ακρι- βώς την επιλογή σε όλους τους τομείς της ιατρικής: ο κάθε ασθενής, ως αυτό- νομη οντότητα και ιδιαίτε- ρη προσωπικότητα, πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των επιλογών για την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία. Η Οδοντιατρική όχι μόνο είναι σε θέση να προσαρμο- στεί στα νέα δεδομένα, αλ- λά έχει το δυναμικό να ανα- λάβει πρωταγωνιστικό ρόλο και να συμβάλλει στην κα- θιέρωση και εφαρμογή αυ- τής της φιλοσοφίας προς όφελος των ασθενών μας. Τι σημαίνει εξατομικευ- μένη Οδοντιατρική; Για κά- ποιους θεωρείται αυτονόη- το πως εφόσον ένας είναι ο ασθενής μια θα είναι και η θεραπεία...εξατομικευμένη. N.N.: Η φιλοσοφία της εξατομικευμένης Οδοντι- ατρικής, αν και απλή στη σύλληψή της, δεν θα πρέ- πει να θεωρείται αυτονόητη. Αρκετοί συνάδελφοι, στον ευρύτερο χώρο των επιστη- μών υγείας, έχουν ίσως συ- νηθίσει να εφαρμόζουν τις ίδιες ή παρεμφερείς θερα- πείες σε όλους τους ασθε- νείς, οι οποίες ενδεχομένως υπάγονται σε ορθές κατευ- θυντήριες οδηγίες για κάθε νόσημα χωρίς όμως να εξει- δικεύονται στις ανάγκες του κάθε ασθενούς. Ειδικότερα στο χώρο της Οδοντιατρικής, θα μπο- ρούσαμε να υποστηρίξου- με ότι η φιλοσοφία της εξα- τομικευμένης προσέγγισης μπορεί να βρει εύφορο έδα- φος, καθώς τα θεμέλια προ- ϋπάρχουν. Για παράδειγμα, ήδη οι αποφάσεις μας κατά την κατάρτιση ενός σχεδί- ου οδοντιατρικής θεραπεί- ας, για το οποίο είναι δια- θέσιμες διάφορες επιλογές που αφορούν σε συγκεκρι- μένες τεχνικές ή υλικά, λαμ- βάνουν υπ' όψιν τις ιδιαί- τερες ανάγκες, αισθητικές και λειτουργικές απαιτήσεις και τυχόν προβλήματα υγεί- ας του κάθε ασθενούς μας. Η περαιτέρω καλλιέργεια και εφαρμογή αυτού του τρόπου σκέψης και η δια- μόρφωση αντίστοιχων αλ- γορίθμων και πρωτοκόλλων αποτελεί τον κύριο στόχο της Εξατομικευμένης Οδο- ντιατρικής. Πώς φτάνει ένας οδοντί- ατρος να αποφασίσει τί τε- λικά είναι το καλύτερο για τον ασθενή του; Ποιές πα- ραμέτρους πρέπει να υπο- λογίσει πριν λάβει την τε- λική απόφαση για το ποιό θεραπευτικό πρωτόκολλο θα προτείνει στον ασθενή του; N.N.: Οι παράμετροι σί- γουρα είναι πάρα πολλές και εξαρτώνται τόσο από τις ιδιαιτερότητες του ατό- μου όσο και του νοσήματος, όπως αυτό εκδηλώνεται σε κάθε ασθενή. Ενδεικτικά, θα μπορούσαμε να αναφέ- ρουμε ότι η κατάσταση της γενικής αλλά και στοματι- κής υγείας, οι ατομικές συ- νήθειες, π.χ. το κάπνισμα και η διατροφή, ακόμη και κοινωνικοοικονομικά κριτή- ρια και αισθητικές προσδο- κίες, είναι παράγοντες που θα πρέπει να συνεκτιμώνται στη λήψη μια τελικής θερα- πευτικής πρότασης. Επίσης, τα διάφορα νοσή- ματα μπορούν πλέον, χάρη στις προόδους της βιολογίας και της έρευνας, να ταυτο- ποιηθούν και να υποκατη- γοριοποιηθούν με ακρίβεια ώστε η επιλογή του καταλλη- λότερου θεραπευτικού σχή- ματος να είναι στοχευμένη και να διασφαλίζει την κα- λύτερη δυνατή πρόγνωση. Ένα παράδειγμα: ο ασθε- νής με κακοήθη νόσο δεν θα λαμβάνει μια «γενική» διά- γνωση βάσει μιας συμβατι- κής μικροσκοπικής εξέτασης και δεν θα αντιμετωπίζεται «απρόσωπα» με μία «κοινή» θεραπευτική προσέγγιση. Αντίθετα, η επιλογή της αγωγής του θα είναι «προ- σωποποιημένη» και «στο- χευμένη» βασισμένη σε γενε- τικά και μοριακά χαρακτη- ριστικά, συνυπολογίζοντας προσεκτικά καθορισμένους προγνωστικούς και προβλε- πτικούς δείκτες. Πιστεύετε πως στα χρό- νια της τεχνολογίας και της αυτοματοποίησης της ροής εργασιών στο οδοντιατρείο, ο οδοντίατρος συνεχίζει να χρησιμοποιεί την κριτική του σκέψη και την λογική του προκειμένου να λάβει αποφάσεις που αφορούν την διάγνωση και την θε- ραπεία; Καί πόσο σημα- ντικό είναι αυτό; N.N.: Η εξατομικευμέ- νη Οδοντιατρική προσπα- θεί να περιορίσει την αυτο- ματοποίηση των διαδικασι- ών και κυρίως την ισοπεδω- τική εφαρμογή των ίδιων «συνταγών» για όλους τους ασθενείς. Η κριτική σκέψη και η ορ- θολογική προσέγγιση προ- σφέρουν πάντα πιο αποτε- λεσματικές και ασφαλείς θεραπευτικές αγωγές, ειδι- κά αν συνδυάζονται με μια περισσότερο «ουμανιστική» στάση και νοοτροπία στην αντιμετώπιση των ασθενών μας. Βασισμένοι στην Ιππο- κράτεια φιλοσοφία και εκ- μεταλλευόμενοι τις τεράστι- ες προόδους της Βιολογίας και της Ιατρικής, θέτουμε εκ νέου τον άνθρωπο στο επίκεντρο του ενδιαφέρο- ντός μας και προσωποποι- ούμε στο μέτρο του δυνα- τού την παροχή των υπη- ρεσιών μας. Το Ηράκλειο Κρήτης 24- 26 Οκτωβρίου θα γεμίσει από οδοντιάτρους. Τι εί- ναι αυτό που επιθυμείτε να έχετε προσδώσει ή να έχετε εμπνεύσει στον κά- θε σύνεδρο που θα σας τι- μήσει με την παρουσία του στο συνέδριο; N.N.: Θα επιθυμούσαμε το 39ο ΠΟΣ να εμπνεύ- σει τους καθημερινά μαχό- μενους οδοντιάτρους ώστε να αντιληφθούν τη σημασία της εξατομικευμένης φρο- ντίδας των ασθενών τους. Επίσης, ελπίζουμε οι εργα- σίες του Συνεδρίου, όχι μό- νο να προσφέρουν χρήσιμες πρακτικές γνώσεις και δε- ξιότητες, αλλά να ισχυρο- ποιήσουν σε όλους μας την πεποίθηση ότι ως λειτουρ- γοί της στοματικής υγείας, ενός αναπόσπαστου μέρους της γενικής υγείας, οφείλου- με να ενημερωνόμαστε τα- κτικά για τις νέες εξελίξεις και, με την ενεργό συμμε- τοχή μας, να συμβάλλουμε στη διαμόρφωση του προ- φίλ του νέου οδοντιάτρου. Πέραν όμως των επιστη- μονικών και επαγγελματι- κών θεμάτων, καλό είναι να θυμόμαστε ότι το 39ο ΠΟΣ θα προσφέρει ένα πολύ ενδιαφέρον όσο και ευχάριστο παράλληλο κοι- νωνικό πρόγραμμα και μια μοναδική ευκαιρία συνά- ντησης με παλιούς φίλους και δημιουργίας νέων επα- φών, ενισχύοντας τους δε- σμούς και καλλιεργώντας τη συνεργασί και την εξω- στρέφεια μεταξύ όλων των μελών της Οδοντιατρικής κοινότητας. Τέλος, μιας και το 39ο ΠΟΣ θα συμπέσει με την εθνική εορτή της 28ης Οκτω- βρίου, πείτε μας ένα ΟΧΙ που θα συμβουλεύατε έναν νέο οδοντίατρο να λέει και να τηρεί καθ’όλη την διάρ- κεια της επαγγελματικής του πορείας. Αν και ομολογώ ότι η επι- λογή αυτή έγινε για πρακτι- κούς και όχι για συμβολικούς λόγους, ορθώς επισημαίνε- τε ότι οι ημερομηνίες διεξα- γωγής του συνεδρίου προ- ηγούνται ακριβώς της αρ- γίας της 28ης Οκτωβρίου, επιτρέποντας έτσι στους συνέδρους, εφόσον το επι- θυμούν, να παρατείνουν τη διαμονή τους στο νησί για μία-δύο μέρες και να απο- λαύσουν τα αξιοθέατα και τη φιλοξενία της Κρήτης. Επ’ ευκαιρία πάντως της ερώτησής σας, θα αποτολ- μήσω να πω ότι θα συμβού- λευα τους νέους συναδέλ- φους να πουν ΟΧΙ στην ατολμία και στην ψευδαί- σθηση ματαιότητας και αδυναμίας να κυνηγήσουν τα όνειρά τους και να αλ- λάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο. Υπηρετώντας ό,τι πιο ιερό, την υγεία των συνανθρώπων μας και συμ- μετέχοντας ενεργά στα επι- στημονικά δρώμενα, όπως και στα κοινά του κλάδου μας και της κοινωνίας γενι- κότερα, έχουμε όλοι τη δυ- νατότητα να συνδιαμορφώ- σουμε ένα καλύτερο αύριο. Αρκεί να μην υποκύπτου- με στις «Σειρήνες» της ήσ- σονος προσπάθειας και του ανεύθυνου ατομικισμού και στις «Κασσάνδρες» της μεμ- ψιμοιρίας και του μηδενι- σμού. Όπως θα έλεγε και ο μεγάλος Καζαντζάκης: “Ν' αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω.” Σας ευχαριστώ πολύ, όπως και την OmniPress για τη διαχρονική στήριξη και προβολή του θεσμού του Πανελληνίου Οδοντιατρι- κού Συνεδρίου. Σας ευχαριστούμε και ευ- χόμαστε το 39οΠΟΣ να ξε- περάσει τις προσδοκίες σας και να είναι μια σπουδαία εμπειρία για όλους! DT DT σελίδα 2 Individualized Medicine, δη- λαδή Eξατομικευμένη Iατρι- κή, και Precision Medicine, δηλαδή Ιατρική Ακριβείας. Η Οδοντιατρική ως ένας ξεχωριστός και αναπόσπα- στος κλάδος των ιατρικών επιστημών, μπορεί όχι μό- νο να ακολουθήσει αλλά και να πρωτοστατήσει σε αυτήν την κίνηση. Στόχος της Εξατομικευμένης Ια- τρικής και κατά προέκτα- ση Οδοντιατρικής είναι η αποφυγή μίας απρόσωπης, κοινής για όλους, προσέγ- γισης κατά την προληπτι- κή, διαγνωστική και θερα- πευτική αντιμετώπιση των ασθενών μας και η μετάβα- ση σε ένα μοντέλο το οποίο λαμβάνει υπ' όψιν τις ξεχω- ριστές ανάγκες του ατόμου και τις ιδιαιτερότητες του συγκεκριμένου νοσήματος στον δεδομένο ασθενή. Η Εξατομικευμένη Ιατρι- κή, δηλαδή, πρεσβεύει ότι κατά την κλινική πράξη δεν θεραπεύουμε αδρά μια νό- σο, αλλά τον συγκεκριμένο ασθενή, αφού πρώτα έχου- με ταυτοποιήσει τα ιδιαί- τερα χαρακτηριστικά του νοσήματός του και το γε- νικότερο προφίλ της υγεί- ας του, ώστε η θεραπευτική μας αντιμετώπιση να είναι η βέλτιστη δυνατή. Μιλήστε μας για τους επι- στημονικούς στόχους και το πρόγραμμα του συνεδρίου. N.N.: Το επιστημονικό μας πρόγραμμα κατ’ αρχάς ακολουθεί την επιτυχημένη δομή προηγούμενων συνε- δρίων, όπως αυτή σχεδιά- στηκε και εφαρμόστηκε από τους προκατόχους μας, και απαρτίζεται από το κατευ- θυνόμενο και το ελεύθερο πρόγραμμα. Το κατευθυνό- μενο πρόγραμμα περιλαμ- βάνει στρογγυλά τραπέζια, εισηγήσεις, πρακτικά σεμι- νάρια, κλινικά φροντιστήρια και άλλες πιο εξειδικευμέ- νες συνεδρίες. Το ελεύθε- ρο πρόγραμμα περιλαμβά- νει ελεύθερες και αναρτημέ- νες ανακοινώσεις. Μπορώ με χαρά να σας ανακοινώ- σω ότι φέτος έχουμε λάβει έναν ιδιαίτερα μεγάλο αριθ- μό πολύ αξιόλογων προτά- σεων τόσο για το κατευθυ- νόμενο όσο και για το ελεύ- θερο πρόγραμμα, οι οποίες έχουν λάβει σχεδόν στο σύ- νολό τους υπ' όψιν το κε- Tόμος 15 - τεύχος 74