Dental Tribune Netherlands Edition No.2, 2017

“ Een zonnige toekomst voor keramische implantaten” INTERvIEw 7 TEKST: DENTAl TRIBuNE INTERNATIONAl Als het gaat om materialen die worden gebruikt in de implantologie, waren titanium en titaniumlegeringen altijd de materialen bij uitstek. De recente ontwikkelingen in de functionaliteit van keramische implantaten hebben deze echter gepositioneerd als een levensvatbaar, metaalvrij alternatief met antiallergische eigenschappen en een aantrekkelijker uiterlijk. De International Academy of Ceramic Implantology (IAOCI) is geheel gewijd aan keramische en metaalvrije alternatieven voor metalen implantaten. Dental Tribune Online sprak met de voorzitter en medeoprichter van de IAOCI, dr. Sammy Noumbissi, over de missie van de vereniging, evenals de huidige trends op het gebied van keramische implantologie. Welke vooruitgang is er geboekt door keramische implantaten sinds hun eerste ontwikkeling in de late jaren zestig? Keramische implantaten zijn ge- boren uit een verlangen naar een materiaal dat vergelijkbaar zou zijn met natuurlijke tanden, ook qua functionaliteit. Ze waren een reactie op de vroege bezorgdheid rondom de langetermijnstabili- teit en -gezondheidseffecten van metaal legeringen bij botintegratie en blootstelling aan het orale mi- lieu. Vroege keramische implanta- ten werden meestal gemaakt van een keramische compound, zoals alumina of zirkonia. Qua samen- stelling waren ze allemaal mono- kristallijn. Deze implantaten ble- ken in eerste instantie kwetsbaar te zijn voor functionele stress of voortijdige structurele afbraak. Alumina was gevoelig voor frac- tuur en zirkonia liet degradatie bij lage temperaturen zien, naast een slechte aanpassing aan de hoge vochtigheid in het orale milieu. Vanaf het midden van de jaren tachtig heeft de vooruitgang in pro- ductie en technologie geleid tot de ontwikkeling van keramische com- posieten. Deze werden vervaardigd door het combineren van specifie- ke en verschillende biokeramische materialen waarvan men wist dat ze unieke fysieke en chemische ei- genschappen bezaten. Deze vorde- ringen creëerden nieuw en meer structureel stabiel polykristallijn biokeramiek met sterk verbeterde functionele eigenschappen. Zo ontwikkelden we tandheelkundige implantaten gemaakt van kerami- sche composieten, zoals zirkonia- versterkt aluminium, isostatisch geperst zirkonia en Yttria-gestabi- liseerd zirkonia. De vroege implantaten zijn over- wegend uit één stuk vervaardigd. Bij de eerste test van het implantaat migreerden de structurele gebreken immers naar de verbinding tussen de implantaten en de abutments. Rond 2014 begonnen de fabrikanten met het vrijgeven van tweedelige gecementeerde zirkonia-implanta- ten. Dit luidde een nieuw tijdperk in van keramische implantologie, omdat de flexibiliteit die voorheen alleen mogelijk was met titanium implantaten nu ook mogelijk was voor keramische implantaten. Meer recent zijn tweedelige, keramische schroefi mplantaten met metalen en niet-metalen schroeven ontwik- keld, waarmee ze niet langer slechts zijn voorbehouden aan cementeer- bare restauratieve opties. Wat zijn volgens u de gevaren van metalen implantaten, en worden deze tenietgedaan door keramische implantaten? Metalen implantaten zijn goed on- derzocht en gedocumenteerd, en zijn zeer succesvol geweest. Hun gebruik is exponentieel gegroeid en daarmee is ook het aantal fa- brikanten toegenomen, evenals het aantal productiemethoden. Als gevolg daarvan worden steeds meer legeringmetalen gemengd met titanium bij het vervaardigen van de implantaten om de fysieke eigenschappen te verbeteren. Het probleem begint zodra het metalen implantaat – of het nu een hoogle- gering is of niet – direct onder in- vloed komt van functionele stress, galvanisatie, lichaamsvocht en het heftige orale milieu. Galvanisatie is het belangrijkst, maar wordt ook het meest genegeerd. Alle tand- artsen wordt geleerd om geen on- gelijke materialen te mixen in de mondholte – niettemin wordt deze regel bij implantaten consequent geschonden. We hebben implan- taten die verbonden zijn met al- lerlei soorten abutmentlegeringen, schroeven en kronen, zelfs wan- neer ze afkomstig zijn van dezelfde fabrikant. Er treedt galvanische corrosie op en onderzoeken heb- ben laten zien dat dit leidt tot het vrijkomen van metaalionen die zich in de omliggende weefsels en verder in het lichaam verspreiden. Uit studies is inmiddels gebleken dat die metaalionen kunnen wor- den aangetroffen in het omliggen- de bot, de lymfeklieren, en zelfs in verder gelegen organen. Corrosie komt ook door me- chanische functionele stress die scheuren en deuken in het metaal veroorzaakt, evenals door breuken in de oxidelaag. Keramische zirko- nia-implantaten geleiden op hun beurt geen elektriciteit of warmte, zijn niet-corrosief en behouden zeer weinig biofilm en plaque in vergelijking met andere metalen. Uit onderzoeken komt bovendien naar voren dat zirkonia in vergelij- king met titanium betere vascula- risatie, gezonder zacht weefsel en een betere appositie heeft. Wat is het slagingspercentage van keramische implantaten? In mijn ervaring, en die van vele collega-implantologen, hebben keramische implantaten op dit moment dezelfde slagingskans als titanium implantanten. Dankzij de evolutie in ontwerpen, uitbrei- ding van oppervlakteprotocollen en biomateriaalverbetering zijn ze nu net zo veelzijdig als metalen implantaten. Onmiddellijke plaat- sing, onmiddellijk temporiseren en volledige rehabilitatie van het gehemelte en de mond kan worden uitgevoerd met excellente en voor- spelbare resultaten. Ik ben echter van mening dat aan het gebruik van keramische implantaten een zekere hoeveelheid training vooraf moet gaan, of het meekijken met een ervaren clinicus, zelfs als men wel ervaring heeft met titanium implantaten. Veel tandheelkundige profes- sionals staan nog steeds scep- tisch tegenover keramische implantaten, ondanks het feit dat ze een rendabel alternatief zijn voor titanium. Waarom is dat, denkt u? De vroege stadia van keramische implantaten waren zo moeilijk en controversieel dat een stigma rond hun levensvatbaarheid en functi- onaliteit nog steeds aanhoudt. Ik zou liever vragen: “Waarom zijn er niet meer tandartsen die kera- mische implantaten plaatsen, on- danks het bewijs voor hun levens- vatbaarheid?” Dit heeft een aantal redenen. Metalen implantaten hebben een zeer sterke achtergrond en de pro- ductiekosten voor zirkonia zijn nog steeds vrij hoog. Geen van de grote implantaatfabrikanten (met uitzondering van Straumann) heb- ben keramische implantaten op de markt gebracht, laat staan in ontwikkeling. Bovendien zijn de productiekosten en de prijzen van titanium implantaten afgenomen, waardoor ze beter toegankelijk zijn voor tandarts en patiënt. Daar wil ik aan toevoegen dat tandheelkundige materialen zich zeer snel ontwikkelen en tandheel- kundige opleidingen zijn achter- gebleven in het opleiden van hun studenten in de mogelijkheden en toepassingen van deze nieuwe materialen. Ik heb vaak gesprekken met tandheelkundige academici, docenten en pas afgestudeerden. Helaas bestaat er meestal een ver- tekend beeld en onbegrip over zir- konia. Voor velen is het eenvoudi- ger om zirkonia te accepteren als een restauratiemateriaal dan het te erkennen als een implantaat en implanteerbaar materiaal, al heb ik dit in de laatste jaren snel zien veranderen. zirkonia en biokeramiek is lang- zaam maar gestaag aan het evolu- eren, met een duidelijke verschui- ving naar bio-inerte materialen. Er is daarnaast in de gezondheidszorg ook een verschuiving naar alge- mene gezondheid, welzijn en het verstrekken van behandelingen die weinig tot geen bijwerkingen heb- ben. Sommige grote spelers in de industrie incorporeren keramische implantaten in hun productlijn, of hebben deze al opgenomen. Hetzij door ontwikkeling, hetzij door be- drijfsovernames. Een stille maar be- langrijke verschuiving is op dit mo- ment gaande in de implantologie. Wat bracht u ertoe de IAOCI op te richten? De IAOCI is opgericht om een plat- form te bieden waar gebruikers implantaten van en enthousiastelingen voor keramische ideeën en ervaringen kunnen uitwisselen en klinische en wetenschappelijke gesprekken kunnen voeren. Het andere primaire doel was om onze collega’s de hand te reiken, ze bioke- ramiek te laten begrijpen en ze te laten realiseren dat metaalvrije im- plantaten een volwaardig en bewe- zen alternatief vormen. Met de hulp van onze supporters en door onze andere educatieve activiteiten wil- len we in 2017 een onderzoeksfonds oprichten. Het fonds ondersteunt studenten en promovendi die er- voor kiezen om onderzoeksprojec- ten op het gebied van keramische implantaten uit te voeren. Het zesde jaarcongres van de IAOCI vond van 16-18 februari plaats in Miami, VS. REDACTEUR M/V De redactie van de nascholingstijdschriften van heeft een vacature! Bent u tandarts algemeen practicus, heeft u een groot netwerk en een passie voor evidence-based praktijkgerichte (na)scholing? Heeft u ervaring met het schrijven en redigeren van artikelen? Meld u dan vóór 1 april 2017 aan via vacature@prelum.nl. Wat ligt er volgens u voor de keramische implantologie in het verschiet? Ik voorzie een zonnige toekomst voor keramische implantaten. Zo vragen patiënten steeds vaker om veiliger en minder invasieve oplos- singen, en ook om metaalvrije al- ternatieven voor tandreparatie of -vervanging. De houding en het be- grip vanuit de tandheelkunde van boeiend – inspirerend – uitdagend DENTAL TRIBUNE NETHERLANDS EDITION MAART 2017

Dental Tribune Netherlands Edition No.2, 2017

Pages Overview