Dental Tribune Turkish Edition No.5, 2016

DENTAL TRIBUNE Türkiye Baskısı Yenilik & Uygulama 7 materyali yerleştirilen tavşanlar- da her gün yaptığımız eksternal muayenelerde, gözde kızarıklık ve nazal akıntı gibi alerjik semp- tomları gözlemezken, civar do- kuda 8 haftanın sonunda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak da anlamlı histopatolojik değişik- likler gözlemlendi. Sistemik toksikolojik etkileri gözlemediğimiz gruplarımızda gerek kontrol grubunda gerekse de akrilik örnekleri yerleştirdiği- miz gruplarda lokal muayene de de belirgin farklılıklar gözlenil- medi. Primer olarak kapatılan in- sizyon hatları 4 . haftadan itibaren yapılan gözle muayenede belir- gin bir makroskopik patoloji gös- termemekteydi. Böylece yöntem sırasında oluşabilecek kontami- nasyonlar elimine edilmiş oldu. Bu çalışmada ışık mikrosko- bik incelemede tespit edilen his- topatolojik farklılıklar ise kontrol grubu ile kıyaslandığında tüm akrilik rezin gruplarında lenfosit ve fibroblast sayılarındaki artış- tır. Bu artış kontrol grubu ile kı- yaslandığında Ivocap ve Paladent akrilik rezinlerinde istatistiksel olarak anlamlı ölçüde fazla iken, Acron grubunda istatistiksel ola- rak anlamlı bulunmamıştır. Len- fosit ve fibroblast sayısının para- lel olarak artışı beklenen bir so- nuçtur, çünkü lenfosit ve fibrob- lastlar kronik iltihabın bir üyesi- dir. 6 Örneklerin toksik etkileri- ne karşı verilen lokal cevap da bir iltihabi aktivasyondur. Kollajen lifleri incelendiğin- de ise kontrol grubu ile rezin grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılığın olma- ması beklenen bir bulgu idi. Re- zin gruplarına ve kontrol grubu- na yapılan insizyon her grupta yaralanma oluşturmaktadır. Ya- ra iyileşmesi esnasında da kolla- jen liflerinin yeniden düzenlen- diği bilinmektedir. 11 Dolayısıyla bütün gruplarda kollajende ben- zer şekilde proliferasyon ortaya çıkmaktadır. Çalışmamızda uy- gulanan yöntemler steril şartlar- da gerçekleştirilmiş ve iyileşme primer iyileşme halinde kalmış- tır. Buna karşın kronik iltihabi bir durum meydana gelseydi or- taya çıkan büyüme faktörlerinin kollajen liflerinde de proliferas- yona neden olabileceği bilin- mektedir. 6,17 Daha önceki bir ça- lışmada ısı, mikrodalga ve kim- yasal olarak polimerize olan ak- rilik rezin materyallerinin insan gingival fibroblast kültürü üzeri- ne sitotoksik etkileri olduğu, an- cak kimyasal olarak polimerize olan akrilik rezin materyalleri- nin hem mikrodalga hem de ısı ile polimerize olan akrilik rezin- lerden daha fazla sitotoksik etki gösterdikleri rapor edilmiştir. 22 Benzer şekilde kimyasal olarak polimerize olan akrilik rezinle- rin diğer akrilik rezinlerden da- ha toksik etkiye sahip olduğu di- ğer çalışmalarda da bildirilmiş- tir. 2,13,20,25 Bu çalışmada kullanı- lan akrilik rezinlerden hiçbirisi kimyasal olarak polimerize olan akrilik rezin tipi olmadığı için daha inert özelliktedirler. Kolla- jen liflerde hiçbir grupta kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı ölçüde bir artış olmama- sını da buna bağlayabiliriz. Akrilik rezinlerden salınan pek çok element sitotoksiteye ne- den olabilmekle beraber primer neden polimer içindeki polimeri- ze olmamış artık monomer mik- tarıdır. 5,12, 19, 25 Bir çalışmada mik- rodalga irradyasyonunun artık monomer oranını azalttığı bildi- rilmiştir. 26 Mikrodalga irradyas- yonu ile polimerizasyon süresi- nin kısalması ve artık monomer miktarının azalması mikrodalga ile polimerize olan akrilik rezin- lerin stotoksitelerinin azalmasın- daki iki neden olarak düşünül- mektedir. 12 Bu çalışmada da mik- rodalga ile polimerize olan akri- lik rezinin Acron’un stotoksitesi- nin düşük bulunması bu neden- lere bağlanabilir. İmmünohistokimyasal yön- temlerle rezin gruplarında sap- tanılan EGFR ekspresyonu ol- dukça düşük seviyelerde olması- na karşın, kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı dere- cede yüksek bulunmuştur. Bu bulgu akrilik rezin örneklerin yerleştirildikten sonra bu bölge- deki EGF reseptörlerini uyardı- ğını göstermektedir. Mekanik ir- ritasyonun o bölgedeki iltihabi elemanları uyardığı gibi EGFR’ü de uyardığı bildirilmektedir. 24 Ancak bu uyarı oldukça düşük miktarlarda olmaktadır. Zaten yüksek miktarlarda olması ha- linde yöresel olarak displazi ve daha ileri durumlarda da malig- nite gelişimine neden olabile- ceklerinin bir göstergesi olacak- tır. Karsinom gelişimi durumla- rında EGFR ekspresyonu irritas- yondan farklı olarak daha yük- sek değerlere ulaşmaktadır.23 EGFR’ün rezin gruplarında yüksek olmasının açıklaması, bu maddelere karşı organizmanın bir savunma mekanizması geliş- tirmesidir. 10 Her ne kadar bu maddeler inert olsalar da vücut onları yabancı cisim kabul edip onlara karşı organizmayı savun- maya çabalamaktadır. Bu savun- mada lenfositler ve fibroblastlarla birlikte EGFR’de yer almaktadır. Bütün rezin gruplarınında gözlenilen EGFR ekspresyonu ar- tışı mitojenik uyarı oluşturabile- cektir. Ancak bu etki oldukça dü- şük seviyelerde görülmektedir. Yine de uzun süreli uyarıların kü- mülatif etkisi de göz ardı edilme- melidir. Çünkü EGFR’ ün kronik toksik irritasyonda, premalign lezyon oluşumu için etkili rol oy- nayabileceği bildirilmektedir.3 So- nuç olarak tüm rezin gruplarında kontrol grubundan farklı bulgular elde edilmiştir. Acron grubu kon- trol grubuna en yakın olan dola- yısıyla en az sitotoksik etki göste- ren grup olmuştur. EGFR artışı ile karakterize malign değişim bek- lenilen bir bulgu olmaktan çok uzak görülmektedir. Kaynaklar İstendiğinde yazardan temin edilebilir. DT Sayfa 6 DT Grafik 1: Protez kaide rezinlerindeki lenfosit, fibroblast, kollajen ve EGFR pozitif hücre sayıları Doç. Dr. Filiz Aykent Selçuk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Protetik Diş Tedavisi A.D. Yazışma Adresi

Dental Tribune Turkish Edition No.5, 2016

Pages Overview