6 Interview dental tribune - netherlands edition november 2015 “Patiënten dringen aan op metaalvrije implantologie” TEKST: CLAUDIA DUSCHEK, DTI Er is veel vooruitgang geboekt op het gebied van materialen, tech- nieken en design van implantaten sinds het begin van de tandheel- kundige implantologie, ruim vijf- tig jaar geleden. Hoewel titanium en titanium-legeringen altijd in gebruik zijn geweest, startte al in de vroege jaren zeventig de zoek- tocht naar metaalvrije implan- teerbare materialen. In het laat- ste decennium is zirkonia ontdekt als het meest betrouwbare im- planteerbare biokeramiek. De In- ternational Academy of Ceramic Implantology (IAOCI) richt zich volledig op keramische en metaal- vrije alternatieven voor tandheel- kundige implantaten. De organi- satie werd in 2011 opgericht door dr. Sammy Noumbissi, met wie Dental Tribune Online in gesprek ging over de missie van de IACO- CI en de huidige staat van kerami- sche implantologie. Waar komt de interesse voor keramische implantaten vandaan? Het gebruik van dentale implan taten om elementen te vervangen is in de laatste vijftien jaar snel toegenomen. Gepaard aan deze toename is ook het aantal fabri kanten gegroeid. Ook hebben we de introductie van verschillende soorten legeringen van titanium gezien. Nu zien we dat, net als bij elk farmaceutisch of medisch pro duct, de toegenomen vraag en veranderingen in productie methodes problemen en uitda gingen met zich meebrengen. Hoewel er eerst slechts anekdo tische rapportages waren over intolerantie voor titanium en titaniumlegeringen, zien we nu dat dit in toenemende mate wordt gerapporteerd en onderzocht in de tandheelkundige literatuur. Gebaseerd op de huidige beschik bare wetenschappelijke kennis kan deze intolerantie voor im plantaatlegeringen grotendeels worden toegeschreven aan het vrijkomen van metaalionen in het geïmplanteerde bot en om ringende weefsel. Dit wordt ver oorzaakt door de afbraak en cor rosie van de metalen legeringen wanneer zij in aanraking komen met lichaamsvloeistoffen en het orale milieu. Deze feiten zijn bij voorbeeld in de orthopedie al be wezen. Eind jaren zestig van de vo rige eeuw begonnen pioniers van de keramische implan tologie – in het bijzonder prof. dr. Sami Sandhaus – de zoek tocht naar metaalvrije implan teerbare keramische materialen. De meeste van de materialen die toen gevonden werden, bleken ongeschikt: hun monokristallijne structuur was niet bestand tegen het orale milieu. Daarna kwamen de polykristallijne keramieken en rond het jaar 2000 werd het biokeramiek Yttria-gestabiliseerd zirkonia het ‘favoriete’ materiaal voor intraossale dentale implan taten. Hoe bent u bij het onderzoek naar keramische implantaten betrokken geraakt? Dat heeft eigenlijk in twee za ken zijn oorsprong. Ten eerste op persoonlijk vlak, toen werd vast gesteld dat de metalen vullingen en het implantaat dat ik zelf had, de veroorzakers waren van een aantal van mijn gezondheids problemen. Ten tweede op profes sioneel vlak, toen ik bij een aantal patiënten bij wie ik een metalen implantaat had geplaatst, na be schouwing van hun medische en tandheelkundige voorgeschiede nis, constateerde dat die metalen implantaten op zijn minst deels verantwoordelijk waren voor de gezondheidsproblemen van deze patiënten. Na deze ‘ontdekkingen’ ging ik actief op zoek naar alterna tieven en spitte de wetenschap pelijke literatuur door, waarbij ik case reports uit zowel de tand heelkunde als de orthopedie bestudeerde. Het werd mij dui delijk dat biokeramische ma terialen zich de laatste twintig jaar hadden bewezen in zowel de geneeskunde als de tand heelkunde als meest bio-inerte implanteerbare materialen die beschikbaar zijn. In 2011 heb ik daarom met twee collega’s be sloten de IAOCI op te richten. Wat is het doel van de IAOCI? Wereldwijd bestaan verenigingen en academies rondom allerhande beroepen, markten en industrie ën. Het doel dat al dit soort groe pen gemeenschappelijk hebben, is het organiseren en creëren van een ondersteunende omgeving voor alle mensen die zich inzet ten in het specifieke vakgebied. De IAOCI is met precies datzelfde doel opgericht. Niet alleen om de metaalvrije implantologie te or ganiseren, maar ook om de be roepsgroep als geheel te voorzien van kwalitatieve en hoogstaande educatie over biokeramische im plantologie. Daarnaast is de IA OCI een bron voor patiënten die op zoek zijn naar behandelaars die ervaring hebben met biokera mische implantaten. Wat zijn volgens u de gevaren van metalen implantaten? Metalen implantaten en vooral titaniumimplantaten zijn zeer succesvol geweest. Hun gebruik is exponentieel gegroeid en daar mee is ook het aantal fabrikanten toegenomen, evenals het aantal productiemethoden. Als gevolg daarvan worden steeds meer legeringmetalen gemengd met ti tanium bij het vervaardigen van de implantaten. Het probleem be gint zodra het metalen implan taat – of het nu een hooglegering is of niet – geplaatst is: dan komt het direct onder invloed van functionele stress, galvanisatie, lichaamsvocht en het heftige ora le milieu. De combinatie van me chanische, chemische en elek trische ‘druk’ op het implantaat veroorzaakt scheuren en deuken in het metaal, evenals breuken in de oxidelaag, waardoor het im plantaat gaat corroderen. Deze corrosie, wat in feite een oxidatie proces is, leidt tot het vrijkomen van metaalionen die zich in de omliggende weefsels en verder in het lichaam verspreiden. Uit stu dies is inmiddels gebleken dat die metaalionen kunnen worden aangetroffen in het omliggende bot, de lymfeklieren, milt en le ver, en dat ze in sommige geval len zelfs de bloed-hersenbarrière kunnen passeren. Welke alternatieven voor metalen dentale implantaten zijn er op dit moment op de markt? Vandaag de dag is het best onder zochte en bewezen alternatief zir koniumdioxide, ook bekend als zirkonia. Dit materiaal heeft zich zelf ook bewezen in de orthopedie. Zirkonia is de kristalfase van zir konium en is dus geen metaal. Er zijn verschillende productie methoden voor zirkonia voor den tale implantaten, die een variëteit aan polykristallijne biokeramiek opleveren, zoals zirkonia-versterkt aluminium, isostatisch geperst zirkonia en Yttria-gestabiliseerd zirkonia. De gemeenschappelijke en belangrijkste eigenschap pen van deze materialen zijn de inertheid in het bot en orale mi lieu, structuurstabiliteit, afwezig heid van elektrische activiteit, extreem lage plaqueretentie en su perieure esthetiek. Zijn de behandelresultaten van metaalvrije implantaten vergelijkbaar met die van titaniumimplantaten? In de vroege dagen van deze ma terialen waren er vele uitda gingen. Het keramiek had een monokristallijne structuur met een hooggepolijst en bijna glazen oppervlak, waardoor de implan taten zeer kwetsbaar waren en er bijzonder weinig aanhechting van botvormende cellen was. De productiemethoden, ontwerpen, oppervlakteaanpassingen en im planteertechnieken voor zirkonia zijn sindsdien sterk ontwikkeld, tot een punt waarop botintegratie verzekerd is en vergelijkbare re sultaten worden behaald. Zijn keramische alternatieven de toekomst voor dentale implantaten? Elke marktvoorspelling voor de implantologie voorspelt goed nieuws voor de toekomst. Implantaten zijn en zullen in de toekomst breed geaccepteerd zijn door zowel patiënten als profes sionals. Beide groepen zijn het er over eens dat dit een state-of-the- art behandeling is. Tegenwoordig is het publiek echter veel meer op de hoogte van gezondheidszaken Dr. Sammy Noumbissi is oprichter van de International Academy of Ceramic Implantology. (foto eigendom van dr. Sammy Noumbissi) > lees verder op pagina 8 Het aantal keramische implantaten zal in vijf jaar verdubbelen