be active dentist Tribune

21DENTISTTribune n Periodontopatie są drugą co do częstości przyczyną utraty zębów. Ich leczenie wymaga kompleksowego podejścia i pełnej współpra- cy pacjenta. Przed rozpoczęciem lecze- nia należy przeprowadzić wy- wiad chorobowy w celu zdobycia wiedzy na temat chorób ma- jących związek z przyzębiem. Trzeba też określić, czy pacjent cierpi na choroby wpływające na przebieg zapalenia przyzębia, czy jest obciążony chorobami, dla których zapalenie przyzę- bia jest czynnikiem ryzyka, czy przebył zawał serca lub udar mózgu. Opisane schematy do- tyczą leczenia pacjentów ogól- nie zdrowych lub chorujących na choroby niemające związku z zapaleniem przyzębia. Leczenie zapaleń przyzębia dzieli się na 4 fazy: higieniza- cyjną, niechirurgiczną, korek- cyjną i podtrzymującą. Przed rozpoczęciem leczenia należy ocenić wartości wskaźników: płytki PI, płytki w przestrze- niach stycznych API, krwa- wienia podczas sondowania BoP, krwawienia z brodawek międzyzębowych PBI, głę- bokości kieszonek PD, utraty przyczepu łącznotkankowego, otwarcia przestrzeni międzyko- rzeniowych wg Hampa, rucho- mości zębów. Konieczne jest wykonanie pantomogramu. Faza higienizacyjna Jej przeprowadzenie jest konieczne w każdym rodzaju zapalenia przyzębia. Pacjen- ta należy poinstruować co do utrzymania prawidłowej higieny jamy ustnej. Należy wyelimino- wać zachyłki jatrogenne – nawi- sające wypełnienia, uzupełnie- nia protetyczne. Wykonuje się skaling naddziąsłowy i polero- wanie powierzchni zębów. Moż- na zastosować antyseptyczne pasty, płukanki, żele. Należy uświadomić pacjenta o związ- ku palenia tytoniu z zapaleniem przyzębia. W fazie higienizacyj- nej usuwamy zęby o złym roko- waniu (III stopień rozchwiania) oraz leczymy endodontycznie zęby, które tego wymagają (pro- filaktyka zespołów endo-perio). Należy wykonać wstępną korek- tę zgryzu urazowego i czasowe szynowanie zębów tego wyma- gających. Celem jest osiągnię- cie API poniżej 25% i BoP poni- żej 10%. Dopiero po spełnieniu tych warunków można przejść do kolejnych faz leczenia. Faza niechirurgiczna Celem jest osiągnięcie wolnej od bakterii, kamienia poddziąsłowego i tkanki ziarni- nowej, gładkiej powierzchni ko- rzenia, z którą ponownie może połączyć się ozębna. Aby to osiągnąć, konieczne są 2 ro- dzaje zabiegów: skaling pod- dziąsłowy i kiretaż. Klasyczny schemat leczenia niechirur- gicznego polega na przepro- wadzeniu zabiegów skalingu, wygładzenia powierzchni ko- rzenia i kiretażu zamkniętego w poszczególnych kwadran- tach co 5-7 dni. W przypad- kach lekkiego i umiarkowanego zapalenia przyzębia po 6 tygo- dniach następuje spłycienie kieszonek przyzębnych (tym większe im głębsze są one przed rozpoczęciem fazy nie- chirurgicznej) oraz wycofanie objawów zapalenia. W przy- padku kieszonek powyżej 7 mm efekt może być niewystar- czający dla trwałej remisji. LDD (local drug delivery) – dokieszonkowe podawanie chemioterapeutyków Postępowanie to uzupełnia fazę niechirurgiczną w przy- padku występowania pojedyn- czych kieszonek. Najczęściej stosowane preparaty to: mikro- kapsułki z 1 mg chlorowodorku minocykliny (Arestin), żelatyno- we płatki z 2,5 mg chlorheksy- dyny (PerioChip), 10% żel z do- ksycykliną (Atridox) i 25% żel z metronidazolem (Elyzol). aPDT (antimicrobial photodynamic therapy) – przeciwbakteryjna terapia fotodynamiczna Polega na dokieszonko- wym podaniu fotouczulacza, który pod wpływem światła o odpowiedniej długości fali uwalnia reaktywne formy tlenu o działaniu bakteriobójczym. Postępowanie to stosuje się w przypadku występowania pojedynczych kieszonek opor- nych na inne metody leczenia. Fotouczulaczem najczęściej jest błękit metylenowy. FMD (Full Mouth Disinfection) – całościowe odkażanie jamy ustnej Łączy działanie antysep- tyków – chlorheksydyny lub jodopowidonu (Betadine) ze skalingiem poddziąsłowym. W pierwszym dniu wykonuje się skaling z dodaniem chlor- heksydyny lub jodopowidonu do chłodziwa w 2 kwadrantach po jednej stronie, na drugiej wi- zycie postępowanie to powta- rza się po drugiej stronie. Przez pierwsze 2 dni pacjent w domu szczotkuje powierzchnię języ- ka 1% żelem chlorheksydyno- wym oraz płucze gardło i jamę ustną 0,2% płukanką z chlor- heksydyną 2 razy dziennie. Płukanie powtarza się 2 razy dziennie przez 14 dni. W 8. dniu podaje się do wszystkich kieszonek 1% żel chlorheksy- dynowy lub przepłukuje się je jodopowidonem. SDD (subantimicrobial doxycycline dose) – niskie dawki doksycykliny Polega na podawaniu ogól- noustrojowo, wraz z rozpoczę- ciem instrumentacji poddzią- słowej, 20 mg doksycykliny 2 razy dziennie przez 3 lub 6 miesięcy. Działanie tej formy te- rapii opiera się nie na antybak- teryjnym działaniu antybiotyku, lecz na modyfikacji odpowiedzi immunologiczno-zapalnej pa- cjenta. Doksycyklina w takiej dawce hamuje destrukcyjne skutki zapalenia oraz stymulu- je reakcje obronne i regenera- cyjne. Wskazaniem do terapii jest uogólnione przewlekłe pe- riodontitis lub zapalenie przy- zębia związane z chorobami ogólnoustrojowymi, np. cukrzy- cą. Terapia jest nieskuteczna u aktywnych palaczy. Faza korekcyjna W fazie tej, jeżeli istnieją wskazania, wykonujemy zabie- gi chirurgiczne na przyzębiu, następnie można wdrożyć inne rodzaje postępowania – szyno- wanie zębów, leczenie prote- tyczne i ortodontyczne. Chirurgiczne leczenie przewlekłego periodontitis Celami tej fazy leczenia są: ułatwienie dostępu do po- wierzchni korzenia i ubytków kostnych, aby możliwe było całkowite usunięcie złogów poddziąsłowych i nasyconego toksynami bakteryjnymi ce- mentu, spłycenie kieszonek przyzębnych ułatwiające od- powiednie utrzymanie higieny, likwidacja zapalenia i stworze- nie warunków do odbudowy przyczepu łącznotkankowego i nabłonkowego oraz regene- racji kości i poprawa estetyki dziąsła. Przed wykonaniem zabie- gów chirurgicznych na przyzę- biu konieczne jest osiągnięcie przez pacjenta API poniżej 12%. Pomiędzy zakończeniem fazy niechirurgicznej a wdroże- niem zabiegów chirurgicznych mija 1-6 miesięcy w zależności od stanu przyzębia i rodzaju zapalenia. Po zakończonym etapie chirurgicznym powinny zostać zrealizowane cele takie, jak: brak złogów nad- i pod- dziąsłowych, brak kieszonek przyzębnych, brak krwawienia przy sondowaniu, brak nisz dla odkładania płytki w obrębie dziąsła. W przypadku, gdy wy- konane zostały zabiegi regene- racyjne, leczenie protetyczne lub ortodontyczne może być rozpoczęte po całkowitym wy- gojeniu, tj. min. 6 miesięcy dla leczenia protetycznego i 3-6 miesięcy dla postępowania or- todontycznego. Wskazania do zabiegów chirurgicznych na przyzębiu Ograniczony dostęp do skalingu i root planingu – kie- szonki powyżej 6 mm głębo- kości uniemożliwiają dokład- ne oczyszczenie powierzchni korzenia, zwłaszcza w trudno dostępnych miejscach w od- cinkach bocznych uzębienia. Jeżeli po kilkukrotnej instru- mentacji poddziąsłowej po- wierzchnia korzenia nadal jest szorstka i występuje krwawie- nie przy sondowaniu, powinno zostać wdrożone leczenie chi- rurgiczne. Zaburzenia budowy dziąsła, głównie jego przerost uniemoż- liwiający utrzymanie higieny na odpowiednim poziomie. Wska- zania: zaburzenia budowy wę- dzidełek warg, języka, dodatni pull syndrome, furkacje II klasy, recesje I i II klasy wg Millera. Faza podtrzymująca Należy uzyskać remisję choroby, a lepiej – regenerację tkanek przyzębia. Fazę pod- trzymującą przeprowadza się do końca życia pacjenta. Le- czenie podtrzymujące zaczyna się 3 miesiące po zakończeniu fazy chirurgicznej. Cele fazy podtrzymującej: kontrola płytki bakteryjnej, zapobieganie na- wrotom infekcji w pozostałych kieszonkach, zapobieganie nawrotom zapalenia, utrzyma- nie estetyki i funkcji żucia. Aby zrealizować te cele, należy sta- le informować pacjenta o sta- nie przyzębia i motywować go do należytej domowej kontroli płytki, przeprowadzać skaling i polerowanie powierzchni zę- bów, wykonywać niechirurgicz- ne leczenie nowozainfekowa- nych miejsc. Wizyty kontrolne powinny odbywać się co 3 mie- siące. Schemat leczenia agresywnego zapalenia przyzębia (AgP) Leczenie tej postaci perio- dontitis z powodu odmiennej patogenezy jest inne od lecze- nia przewlekłego zapalenia przyzębia, to tylko leczenie objawowe. Faza higienizacyj- na jest bardzo krótka. Leczenie niechirurgiczne i chirurgiczne łączy się z ogólnoustrojową an- tybiotykoterapią. Korzystne jest przeprowadzenie FMD w połą- czeniu z amoksycyliną (500 mg 3 x dziennie) lub metronidazo- lem(250-500 mg 3 x dziennie) przez 7 dni. Zastosowanie tyl- ko leczenia niechirurgicznego przynosi krótkotrwały efekt. Wybór antybiotyku powinno poprzedzić badanie mikrobio- logiczne i wykonanie antybio- gramu. Przerwa między fazą niechirurgiczną a chirurgiczną nie musi wynosić 6 tygodni. Leczenie chirurgiczne może być połączone z antybiotykote- rapią z użyciem amoksycyliny z kwasem klawulanowym (375- 625 mg 3 x dziennie) w po- łączeniu z metronidazolem (250-500 mg dziennie) przez 7 dni. Antybiotykoterapię w fazie chirurgicznej można wprowa- dzić, jeżeli nie była stosowana na etapie niechirurgicznym. Odległe wyniki leczenia AgP są gorsze niż w przypadku przewlekłego periodontitis. W związku z niepewnym ro- kowaniem przyjmuje się także wariant usunięcia najgorzej ro- kujących zębów z następczym zaopatrzeniem protetycznym. Postępowanie implantologicz- ne u pacjentów z AgP niesie większe ryzyko niepowodzenia z powodu częstszego występo- wania zapalenia okołowszcze- powego. W fazie podtrzymują- cej wizyty kontrolne odbywają się co miesiąc przez pierwsze 3 miesiące, co 2 miesiące przez kolejne pół roku, a potem raz na kwartał. Schemat paliatywnego leczenia zapalenia przyzębia Jest to postępowanie, w którym nie podejmujemy wszystkich możliwych dzia- łań leczniczych. Wdraża się je, gdy brakuje współpracy ze strony pacjenta w odpowied- nim utrzymaniu higieny, gdy pacjent jest obciążony scho- rzeniami ogólnymi, niepozwa- lającymi zastosować metod leczenia niechirurgicznego i chirurgicznego oraz gdy pa- cjent zgłasza się z bardzo zaawansowanym zapaleniem przyzębia (zęby poza kością wyrostka, rozchwianie III stop- nia wielu zębów, furkacje III klasy). W ostatnim przypadku usuwa się najgorzej rokujące zęby i wprowadza postępowa- nie protetyczne. Paliatywne le- czenie periodontitis polega na wprowadzeniu fazy podtrzy- mującej od razu po zakończe- niu fazy higienizacyjnej. Perio F5 – schematy leczenia zapaleń przyzębia Jakub Mróz

be active dentist Tribune

przegląd stron