be active dentist Tribune

18 DENTIST Tribune dzie przylega do jednej ściany kanału i możliwe jest prawidło- we jego opracowanie i wypeł- nienie, usuwanie narzędzia nie jest konieczne. Złamanie na- rzędzia w przywierzchołkowej części kanału bez możliwości jego usunięcia i prawidłowego wypełnienia kanału jest wska- zaniem do resekcji wierzchołka lub usunięcia zęba. Aby unik- nąć tego powikłania, należy stosować właściwą sekwen- cję narzędzi, dobierać rozmiar narzędzia do średnicy kanału, stosować środki poślizgowe i obfite płukanie, udrażniać kanały narzędziami stalowymi przed pracą narzędziami NiTi mechanicznymi i ręcznymi. Praca techniką crown-down także zmniejsza ryzyko złama- nia narzędzia, ponieważ tylko końcowa część narzędzia ak- tywnie skrawa zębinę. Zranienie tkanek około wierzchołkowych spowo- dowane jest wprowadzeniem narzędzia poza otwór wierz- chołkowy. Skutkuje bólem i krwawieniem, może powodo- wać zapalenie tkanek około- wierzchołkowych. Krwawienie likwidujemy, wprowadzając do kanału adrenalinę na sączku. Stosowanie środków przyże- gających (Alustin, Alustat, Ra- cestypine) może wywołać za- palenie i pogarsza rokowanie. Zranienie ozębnej, powikłane jej zapaleniem, wymaga niekie- dy zastosowania antybiotyku, może skończyć się konieczno- ścią ekstrakcji. Aby temu zapo- biec, należy przed leczeniem wykonać zdjęcie rtg i na jego podstawie oraz na podstawie wskazań endometru, wyzna- czyć długość roboczą i jej nie przekraczać. Wpadnięcie narzędzia do dróg pokarmowych lub od- dechowych – to bardzo nie- bezpieczne powikłanie, zagra- żające życiu pacjenta. Wymaga natychmiastowej interwencji specjalistycznej. Pacjenta z tym powikłaniem nie zostawiamy samego sobie. Najlepiej osobi- ście, jak najszybciej, stawić się z nim w miejscu, gdzie pomoc specjalistyczna będzie dostęp- na. Przed tym powikłaniem zabezpiecza praca z użyciem koferdamu. Nieprawidłowe wypełnie- nie kanału – niecałkowite, nieszczelne lub przepchnię- cie materiału wypełniającego poza otwór wierzchołkowy. Niecałkowite lub nieszczelne wypełnienie pozostawia prze- strzeń, w której mogą rozwijać się drobnoustroje wywołują- ce powikłania ze strony tka- nek okołowierzchołkowych. Skutkuje to niepowodzeniem leczenia endodontycznego. Przepchnięcie materiału wypeł- niającego jest błędem w sztu- ce. Przepchnięty materiał nie uszczelnia ujścia kanału z po- wodu wilgotności środowiska. Ponadto drażni tkanki około- wierzchołkowe i może zaistnieć konieczność jego usunięcia poprzez interwencję chirurgicz- ną. Chirurgicznego usunięcia może także wymagać materiał przepchnięty do zatoki szczę- kowej lub kanału żuchwy, gdzie wskutek ucisku na nerw zębo- dołowy dolny może powodo- wać zaburzenia czucia i dole- gliwości bólowe. Aby uniknąć tego powikłania, należy dokład- nie mierzyć długość roboczą endometrem i radiologicznie oraz opracowywać kanał bez jej przekraczania. Pomocne jest też wykonanie zdjęcia rtg z pierwszym ćwiekiem tkwią- cym luźno w kanale. Usunięcie przepchniętego materiału po kondensacji jest bardzo trudne i może być niemożliwe bez in- terwencji chirurgicznej. Zakażenie tkanek oko- łowierzchołkowych – jego przyczyną może być praca niesterylnymi narzędziami, nie- wystarczające zabezpieczenie leczonego zęba przed dostę- pem śliny, nieszczelny opatru- nek czasowy, przepchnięcie zakażonych mas z kanału w trakcie jego opracowywa- nia. Zakażenie tkanek około- wierzchołkowych skutkuje ich zapaleniem i wymaga podania antybiotyków. Jeżeli zapalenie nie ustępuje, staje się przyczy- ną usunięcia zęba. Może też przejść w zapalenie przewlekłe. Przed zakażeniem chroni praca z użyciem koferdamu, szczelne wypełnienia tymczasowe oraz leczenie w czasie jak najmniej- szej możliwej liczby wizyt. Praca techniką crown-down zmniej- sza ryzyko przepchnięcia zaka- żonych mas z kanału do tkanek okołowierzchołkowych. Przebarwienie korony może powstać, gdy resztki miazgi nie zostaną całkowicie usunięte lub po zastosowaniu pasty jodoformowej. Przyczy- ną przebarwienia może być także gutaperka pozostała w części koronowej zęba, dlatego ważne jest, aby gu- taperkę odcinać zawsze na poziomie komorowego ujścia kanału. Przebarwienie może ujawnić się po kilku latach od zakończenia leczenia. Jest to powikłanie trudne do przewi- dzenia. Zęby leczone kana- łowo i przebarwione można wybielać metodą wewnątrzko- morową. Inną metodą likwida- cji przebarwień takich zębów jest zastosowanie licówek lub pokrycie koronami protetycz- nymi. Przewlekłe zapalenia tka- nek okołowierzchołkowych to jedno z najczęstszych po- wikłań późnych leczenia endo- dontycznego. Przy stosowaniu metod mortalnych powikłania te występują częściej. Nie- prawidłowe wypełnienie lub niedostateczne opracowanie kanału także sprzyja powsta- waniu zapaleń w tkankach okołowierzchołkowych. Z re- guły wykrywane są one przy- padkowo, podczas badania ra- diologicznego lub w okresach zaostrzeń, gdy ból zmusza pacjenta do przyjścia do gabi- netu. Aby nie dopuścić do po- wstawania zapaleń w tkankach okołowierzchołkowych, należy unikać metod mortalnych na rzecz ekstyrpacji w znieczule- niu oraz dokładnie opracowy- wać kanał. W leczeniu endodontycz- nym łatwo o powikłania. Za- wsze trzeba szczegółowo poinformować pacjenta o moż- liwości ich wystąpienia i od- powiedzieć na wszelkie jego pytania. Pomocne jest w tym przygotowanie specjalnego formularza zgody na leczenie, wyjaśniającego na czym pole- ga leczenie i wymieniającego wszystkie możliwe powikłania. Leczenie powikłań bywa trud- ne, kosztowne i obciążające dla pacjenta. Wiele z nich pro- wadzi do konieczności usunię- cia zęba, co czyni cały czas i środki poświęcone na lecze- nie endodontyczne zmarnowa- nymi w efekcie finalnym. Kilka uniwersalnych zasad pozwala zmniejszyć ryzyko powikłań. Praca w koferdamie, dokładne radiologiczne i elektroniczne wyznaczanie długości roboczej i ostrożność w operowaniu na- rzędziami pozwalają osiągnąć jak najmniejszą liczbę powi- kłań. Tego życzę wszystkim czytelnikom! Serdecznie dziękuję lek. dent. Katarzynie Kapuśniak za udo- stępnienie zdjęć do niniejszego artykułu. AD 17 Fot.: Luxdentica

be active dentist Tribune

przegląd stron