be active dentist Tribune

16 Tribunedentist n Ekstrakcje zębów są jednym z podstawowych i często wykonywanych za- biegów w gabinecie stoma- tologicznym. Przyczyną tego jest wciąż niska świadomość pacjentów na temat potrzeb leczenia stomatologicznego, zgłaszanie się dopiero w ra- zie wystąpienia bólu (a wte- dy często nie ma już co ra- tować zachowawczo), brak refundacji przez NFZ lecze- nia kanałowego zębów trzo- nowych i przedtrzonowych u osób dorosłych (aspekt ekonomiczny). Umiejętność usuwania zę- bów jest więc jedną z podsta- wowych u lekarza dentysty ogólnie praktykującego. W tym artykule przypominam pewne szczegóły, o których niektórzy mogli już zapomnieć, chcę też zapoznać z tym zagadnieniem czytelników, którzy temat eks- odoncji mają jeszcze przed sobą. Co przed ekstrakcją? Dokładny wywiad ogól- nolekarski – czy pacjent nie cierpi na schorzenia ogólne mogące mieć wpływ na prze- bieg zabiegu lub zwiększa- jące ryzyko powikłań po nim: nadciśnienie, choroby układu krążenia, alergie, cukrzycę, zaburzenia odporności, za- burzenia układu krzepnięcia krwi, przyjmowanie leków wpływających na hemostazę lub wchodzących w interak- cje ze środkami znieczulenia miejscowego itd. W razie ko- nieczności lub wątpliwości kierujemy pacjenta do lekarza prowadzącego celem przygo- towania do zabiegu. Badanie przedmiotowe – przede wszystkim badanie zęba przeznaczonego do usu- nięcia: reakcja na testy żywot- ności miazgi, opukanie pio- nowe i poziome, ruchomość, występowanie obrzęku w oko- licy zęba. Ruchomość kilku zębów położonych koło siebie przy braku objawów zapalenia przyzębia czy braku ruchomo- ści innych zębów (np. po prze- ciwnej stronie łuku) powinno wzmóc naszą czujność. Rucho- mość może być spowodowana guzem nowotworowym, nale- ży wtedy wykonać badanie rtg pantomograficzne i w razie wąt- pliwości skierować do specjali- sty chirurgii stomatologicznej. Badanie radiologiczne – uważam je za niezbędne, pozwala choć częściowo prze- widzieć stopień trudności eks- trakcji, uniknąć lub zmniejszyć ryzyko, np. połamania korzeni, które były zagięte pod dużym kątem lub innych „niespodzia- nek”. W zębach trzonowych uwidacznia również kostną przegrodę międzykorzeniową – może ona być w pewnym miejscu szersza niż odległość między wierzchołkami korzeni, co w trakcie ekstrakcji objawia się tym, że ząb już zwichnię- ty „buja się” w zębodole na wszystkie strony, ale nie da się go wyjąć – szeroka przegroda skutecznie uniemożliwia przej- ście wierzchołkom korzeni. W takim przypadku korzenie należy rozseparować. W przypadku usuwania trze- cich zębów trzonowych warto wykonać rtg pantomograficz- ne – ma ono w tym przypadku większą wartość diagnostycz- ną niż zdjęcie przylegające. Ponadto u wielu pacjentów wykonanie w tej projekcji rtg trzecich zębów trzonowych jest bardzo trudne ze względu na odruch wymiotny spowodowa- ny czujnikiem aparatu RVG lub kliszą. Badanie radiologiczne uwidoczni nam także ewentual- ne zmiany zapalne w tkankach otaczających usuwany ząb, które będzie trzeba po ekstrak- cji wyłyżeczkować. Uwidacznia także elementy anatomicz- ne, na które musimy uważać w trakcie zabiegu, przede wszystkim zatokę szczękową w zębach bocznych górnych oraz kanał żuchwy w zębach trzonowych dolnych (jeżeli wierzchołki są położone blisko nich, to przy usuwaniu zmian zapalnych łyżeczką robimy to bardzo ostrożnie). Znieczulenie – dziś to oczywiste, że nie usuwamy zę- bów bez znieczulenia. Warto przypomnieć, że znieczulenie nie zawsze może w pełni za- działać – obecność zmian za- palnych w tkankach przyzębia osłabia działanie środków znie- czulających. Technika znieczu- lenia zależy od tego, który ząb usuwamy, o czym poniżej. Pozycja pacjenta i lekarza Przy usuwaniu zębów gór- nych, ząb powinien być po- wyżej linii stawu łokciowego lekarza (przy opuszczonych rękach). Głowę pacjenta od- chylamy do tyłu tak, aby po- wierzchnia zgryzowa zębów była ustawiona pod kątem ok. 60 st. w stosunku do podłogi. Lekarz stoi po stronie prawej pacjenta. Uchwyt wyrost- ka zębodołowego po stronie prawej – kciuk po stronie po- liczkowej, palec wskazują- cy po stronie podniebiennej. Pozostałe odcinki – kciuk po stronie podniebiennej, palec wskazujący po stronie wargo- wej/policzkowej. Przy usuwaniu zębów dol- nych, ząb powinien być na poziomie stawu łokciowego lekarza lub poniżej. Głowa pacjenta ustawiona tak, aby płaszczyzna zgryzowa zębów dolnych była równoległa do podłogi. Uchwyt wyrostka po stronie prawej w odcinku bocz- nym – lekarz stoi po stronie prawej, za pacjentem, kciuk od strony językowej, palec wskazujący od policzkowej, pozostałe palce podtrzymują żuchwę od dołu. W ekstrak- cjach w odcinku przednim lekarz stoi przed pacjentem po prawej stronie, palec środ- kowy jest ułożony po stronie językowej, wskazujący po stronie wargowej, a kciuk sta- bilizuje żuchwę od dołu. Przy usuwaniu w odcinku bocznym lewej strony, lekarz stoi po le- wej stronie pacjenta (w mia- rę możliwości, ponieważ nie każdy unit posiada uchylną spluwaczkę pozwalającą le- karzowi stanąć z tej strony), palec wskazujący znajduje się po stronie językowej, kciuk po wargowej, a reszta palców stabilizuje żuchwę od dołu. Zerwanie więzadła okrężnego W przypadku każdego zęba, warto przed usunięciem zerwać więzadło okrężne za pomocą nakładacza. Pozwoli to na sprawdzenie, czy pacjent jest już dostatecznie znieczu- lony oraz na łatwiejsze głębo- kie poddziąsłowe wtłoczenie dźwigni lub dziobów kleszczy. Wykonujemy to w następujący sposób: stojąc przed pacjen- tem (niezależnie od tego, który ząb jest usuwany), wciskamy gruby nakładacz w szczelinę dziąsłową jednocześnie do- ciskając go do powierzchni korzenia usuwanego zęba. Aby zwiększyć siłę nacisku i zmniejszyć ryzyko złamania nakładacza, należy palcem wskazującym dociskać go w miejscu zagięcia części ro- boczej. Do wykonania tej czyn- ności wykorzystujemy nakła- dacz o grubej części roboczej, zbyt cienki może się złamać. Po zerwaniu więzadła i upew- nieniu się, że pacjent jest znieczulony, zajmujemy od- powiednią pozycję względem usuwanego zęba i chwytamy wyrostek w opisany wyżej spo- sób odpowiednio do zęba. Usuwanie zębów górnych Jeżeli usuwany ząb ma za- chowaną koronę, możemy od razu posłużyć się kleszczami. W przypadku usuwania zębów zniszczonych poddziąsłowo, samych korzeni, łatwiej naj- pierw zwichnąć je dźwignią prostą lub lepiej luksatorem, dźwignią można także wyjąć korzeń z zębodołu bez użycia kleszczy – zmniejsza to ryzy- ko złamania korzenia w trakcie usuwania. Do usunięcia górnych sie- kaczy, kłów i przedtrzonowców wykonujemy znieczulenie na- siękowe od strony przedsionka jamy ustnej oraz podniebienia. Usuwając zęby przednie, po- sługujemy się kleszczami pro- stymi. Ząb sieczny przyśrodkowy górny: ruchy obrotowe i półob- rotowe. Ząb sieczny boczny górny: ruchy półobrotowe i wyważają- ce na zewnątrz. Kieł górny: ruchy półobroto- wo-wyważające na zewnątrz. Do usuwania przedtrzonow- ców służą kleszcze esowate. Pierwszy górny przedtrzo- nowiec: ruchy wahadłowe do wewnątrz i na zewnątrz. Wbrew pozorom, to ząb trudny do usunięcia, jeżeli jest mocno osadzony w zębodole. Zwykle ma 2 korzenie, czasem usta- wione rozbieżnie, łatwe do O wydawcy Wydawca: dti Media www.beactivedentist.com/tribune e-mail: redakcja@beactivedentist.com Redaktor Naczelny: Maciej Michalak Zastępca Redaktora Naczelnego: Anna Świąder Redaktor prowadząca: Marzena Bojarczuk Redakcja: Jakub Łada, Kamil Kuczewski, Mateusz Stolarski, Ivo Domagała, Sylwia Barcikowska, Aleksandra Grabiec, Magdalena Wilczak, Michał Dudziński, Olaf Sitarski, Justyna Iwaniuk, Aleksandra Mirkowska, Aleksandra Lipka, Marcin Mitał, Natalia Szafranko, Paweł Piotrowski, Galina Sokolovskaya, Natalia Lamperska, Jakub Mróz Opracowanie redakcyjne, skład i projekt graficzny: DTI Media Reklama i promocja: Jarosław Stąpór Tel.: 535 89 95 95 e-mail: jarek@dentalradio.pl TRIBUNE Chirurgiczne F5 – usuwanie zębów Jakub Mróz Tel.: 535899595

be active dentist Tribune

przegląd stron