Dental Tribune Turkish Edition

Bilim & Araştırma DENTAL TRIBUNE Türkiye Baskısı4 Giriş Endodontik başarı, olağan kök/kanal morfolojisinin çok iyi bilinmesine ayrıca karşılaşılabi- lecek sıra dışı morfolojik özellik- lerin de önceden klinik ve rad- yolojik olarak tanınmasına bağlı- dır (6, 13 -16, 25, 26, 29, 33). Morfolojik bilgi eksiklikleri, özellikle büyük azı dişlerinde, kök kanalı sisteminin yetersiz te- mizliği, alet kırılması, çentik ve- ya perforasyon oluşumu ya da kanalların tümünün şekillendiri- lememesi gibi komplikasyonlara neden olabilmektedir (1, 13, 31). Alt büyük azılar özellikle bi- rinci büyük azı, morfolojik var- yasyonların sık gözlendiği dişler- dir (6, 29). Beyaz ırkın çoğunlu- ğunda, alt birinci ve ikinci büyük azılarda, iki ayrı kök ve üç adet kök kanalı görülür (3, 6, 14, 15, 21). C-şekilli kök/kanal yapısı ise, özellikle Asya kökenlilerde öncelikle alt ikinci ve sonra alt birinci büyük azılarda gözlenen bir morfolojik varyasyondur (1, 3, 15, 19, 20, 24). Bundan başka, distal ile meziyal köklerinde üçer ayrı kanal içeren alt birinci büyük azı olguları da bildirilmiş- tir (2, 5, 17, 18, 28, 32). Üçüncü, ilave bir kökün var- lığı da, alt birinci büyük azılarda seyrek görülmesi nedeniyle ola- ğan dışı kabul edilen morfolojik bir özelliktir (6, 10-12, 14, 16, 19, 21, 22, 29, 30, 33, 34). İlk defa Carabelli (7) tarafından bildiri- len bu ilave kök, ‘radix entomo- laris’ (RE) olarak adlandırılır (4). RE, dişin lingual yarısında ve ge- nelde distolingualde konumlanır (1, 6, 10, 11, 14, 19, 21, 30, 33, 34). RE, küçük konik bir çıkıntı ya da normal bir kök büyüklü- ğünde olabilir, pulpa dokusu içe- rir ve genellikle distobukkal kökten küçük olup, eğimlidir (1, 6, 11, 20, 21, 29, 30). RE’in kanal morfolojisi, çoğunlukla Vertucci Tip-I’e uyar (19, 20, 27). Alt birinci büyük azılarda, bukkal yarıda ve meziyobukkal- de konumlanan, diğer bir ilave kök ise ‘radix paramolaris’ (RP) olarak adlandırılır ve RE’e göre çok seyrek gözlenir. RP, alt bü- yük azıların hepsinde fakat en seyrek birinci büyük azılarda gö- rülür (6, 19). Bu olgu raporunda, ‘radix en- tomolaris’ içeren üç adet alt bü- yük azı dişinin endodontik teda- visi anlatılmış ve tartışılmıştır. Birinci Olgu Yirmi dört yaşında kadın has- ta, 46 nu.lı dişinde çürük temizli- ği sırasında oluşan perforasyon nedeniyle kliniğimize gönderildi. Anestezi ve endodontik giriş ka- vitesi açılmasını takiben, pulpa odası tabanında dört ayrı kanal ağzı saptandı (Resim-1). Aletli radyografide, dişin üç köklü ol- duğu ve distolingual kanalın RE içinde yer aldığı gözlendi (Re- sim-2). Kanallar %5.25’lik NaOCl yıkaması altında, K-tipi çelik el aletleri (Antaeos, VDW Gmbh D- 81709 Münih/Almanya) kullanı- larak, ‘step-back’ yöntemiyle şe- killendirildi. AH26 (Dentsply De trey, Konstanz, Almanya) ve gü- ta-perka (Sure-Endo, Seoul, Ko- re) ile laterale doğru kondanse edilerek dolduruldu (Resim-3). Diş amalgamla restore edildi. İki yıl sonraki kontrolde herhangi bir periapikal patoloji gözlenme- di (Resim-4). Simetrik bölgedeki 36 nu.lı dişte de üç ayrı kök sap- tandı (Resim-5). İkinci Olgu On dört yaşında kadın hasta, 46 nu.lı dişteki endodontik tedavi- nin bitimi için kliniğimize başvur- du. Tanı radyografisinde, üç ayrı kök ve ilave kökün ucunda radyo- lusent bir lezyon saptandı (Resim- 6). Simetrik bölgeden alınan rad- yografide, 36 nu.lı dişte de üçün- cü bir kök belirlendi (Resim-7). Giriş kavitesi linguale doğru ge- nişletildi ve distolingual kanalın RE içinde konumlandığı belirlen- di. Aletli radyografi alındı (Resim- 8). Kanallar ilk olgudaki gibi şe- killendirilip, aynı yöntem ve ma- teryallerle dolduruldu (Resim-9). ‘Radix Entomolaris’ İçeren Alt Birinci Büyük Azı Dişlerinin Endodontik Tedavisi Dr. Muzaffer Emir Dinçol, Dt. Turgut Yağmur Yalçın, Doç. Dr. Handan Ersev, Dr. Bülent Yılmaz, Doç. Dr. Burak Batur Kök kanalı tedavisinin başarılı bir şekilde yapılabilmesinin ana hede- fi, kök kanalı sisteminin apikal dar- lığa dek hermetik bir şekilde doldu- rulmasıdır. Bu nedenle, bu hedefe ulaşabilmek için, kök kanalı morfo- lojisinin iyi bilinmesi bir gereklilik- tir. Normalde, alt büyük azı dişle- rinde meziyaldeki kökte iki adet, distal kökte ise tek bir kök kanalı görülür. Fakat bu dişlerde, lingual- de ‘radix entomolaris’; bukkal de ise ‘radix paramolaris’ adında ilave kökler görülebilir. Morfolojik ba- kımdan bu tip olağan dışı kök ve kök kanalı morfolojisi gösteren ya- pıların tanınması ve anlaşılması, kök kanalı tedavisindeki başarıyı arttırır. Bu olgu raporunda, beyaz ırkta az gözlenen bir yapı olan ‘ra- dix entomolaris’e sahip, üç adet alt birinci büyük azı dişinin kök kanalı tedavisi tartışılmıştır. Anahtar kelimeler Radix entomolaris, radix paramola- ris, kök kanalı tedavisi. Özet Resim 6. İkinci olgunun tanı radyografisi. Radix entomolaris ucunda lezyon var. Resim 7. İkinci olguda, simetrik bölgeden alınan radyografide, 36 nu.lı dişin de ilave bir kök içerdiği görülüyor. Resim 4. Distalize açılandırma ile alınan dolum filmi. Ayrıca 47 nu.lı dişin de ilave üçüncü bir kök içerdiğine dikkat ediniz. Resim 5. Simetrik ya da karşıt yan bölgeden alınan, 37 nu.lı dişin de ilave üçüncü bir köke sahip olduğunu gösteren radyografi. Resim 2. 46 nu.lı dişin aletli radyografisi. Ortadaki ‘radix entomolaris’e dikkat ediniz. Resim 1. 46 nu.lı dişte, pulpa odası tabanında, kök kanalı ağızları. Distalde iki ayrı kanal ağzı olduğuna dikkat ediniz. Resim 3. Meziyalize açılandırma ile alınan dolum radyografisi. Sayfa 5DT

Dental Tribune Turkish Edition

Pages Overview