Dental Tribune Netherlands Edition

12 De tand in al zijn facetten II dental tribune - netherlands edition september 2013 Ook de mondzorgprofessional kan aan tabaksbestrijding zijn steentje bijdragen. Pauline Dek- ker: “Bij preventieve geneeskunde spelen tandartsen en mondhygië- nisten een cruciale rol. Tandart- sen zien hun patiënten op regel- matige basis en zijn daarom bij uitstek geschikt om de rookver- slaving van een patiënt ter sprake te brengen.” Dekker en De Kanter geven re- gelmatig nascholing aan tand- artsen en mondhygiënisten en hebben ook op een aantal tand- artscongressen gesproken. “Vooral mondhygiënisten zijn zeer actief. Ik word keer op keer verrast door het hoge niveau en de mate van betrokkenheid die zij hebben voor de mondgezondheid én de gezondheid in het alge- meen. Een hartinfarct kan voor- komen worden door mensen van het roken af te helpen en dat trek- ken ze zich aan.” Het is vooral belangrijk aan- dacht te besteden aan rokende patiënten met de eerste verschijn- selen van parodontitis en aan jongeren, vindt Dekker. “Door te stoppen met roken stop je verde- re verergering van parodontitis.” Waarom met name jonge mensen aandacht nodig hebben, spreekt volgens haar voor zich: “Als we die van het roken afbrengen, heb- ben we veel rookloze levensjaren gewonnen.” Hoewel het percen- tage middelbare scholieren dat rookt een tijdlang is afgenomen, neemt dit de laatste jaren vooral bij jonge meisjes weer toe. Dekker verklaart dit doordat fabrikanten zich met hun verpakkingen ex- pliciet richten op jonge meisjes Erik Scherder Hoewel ouderen tegenwoordig steeds langer thuis moeten blij- ven wonen, is er onvoldoende aandacht voor een goede mond- gezondheid bij deze kwetsbare groep. Dat constateert prof. dr. Erik Scherder, hoogleraar Kli- nische Neuropsychologie (VU Amsterdam) en Bewegingswe- tenschappen (RU Groningen). Goed kauwen kan er volgens hem waarschijnlijk aan bijdragen dat mensen langer hun zelfstandig- heid kunnen behouden. Vanwaar de aandacht voor de kauwfunctie? Kauwgom kauwen verbetert mogelijk het geheugen; resultaten van steeds meer on- derzoeken wijzen in die richting. Daarnaast blijkt uit cross-secti- oneel onderzoek dat bij ouderen met een gebitsprothese, die daar- door vaak slechter kauwen, de frontale lob minder goed functi- oneert. “In de frontale lob bevin- Ook kauwen is een vorm van bewegen Programma ‘De tand in al zijn facetten,’ 15 november Tandartsen en mondhygiënisten Zaal 0-18 jaar Sprekers 08.55 - 09.00 Opening moderator Dr. Martine van Gemert-Schriks 09.00 - 09.45 Van peuter naar puber in dit digitale tijdperk Prof. dr. Jan Derksen 09.45 - 10.45 The Hall Technique for managing carious primary molars Dr. Dafydd Evans en dr. Nicola Innes 10.45 - 11.15 Pauze 11.15 - 12.45 Sustainable minimally invasive conservative dentistry – The life-long dental coaching concept Prof. dr. Ivo Krejci 12.45 - 14.00 Pauze 14.00 - 14.45 Restauratieve overwegingen bij de agenetische laterale bovenincisief Dr. Marijn Créton 14.45 - 15.30 Niet aangelegde premolaren: interdisciplinaire aanpak Sandy van Teeseling en Prof. dr. Marco Cune 15.30 - 16.00 Pauze 16.00 - 16.45 Verwijderen M3 inf? Jacques Baart 16.45 - 17.00 Afsluiting moderator Dr. Martine van Gemert-Schriks Tandartsen en mondhygiënisten Zaal 55+ Sprekers 08.55 - 09.00 Inleiding moderator Ben Derksen 09.00 - 09.45 Reparatieve tandheelkunde over de grens Dr. Sjoerd Smeekens 09.45 - 10.30 Composiet: een tweede leven voor oude tanden? Hein de Kloet 10.30 - 11.00 Pauze 11.00 - 12.30 The challenge of esthetic Implantology: “from Single tooth Replacement to Orthognatic Implantology” Dr. Egon Euwe 12.30 - 13.45 Pauze 13.45 - 13.50 Inleiding moderator Prof. dr. Cees de Baat 13.50 - 14.30 Parodontitis bij 55+ Prof. dr. Bruno Loos 14.30 - 15.15 Afwijkingen van huid en slijmvliezen; doorverwijzen of aanzien? Dr. Erik van der Meij 15.15 - 15.45 Pauze 15.45 - 16.50 Dementie en mondgezondheid Prof. dr. Erik Scherder 16.50 - 17.00 Afsluiting moderator Prof. dr. Cees de Baat Tandartsen en mondhygiënisten Zaal “Totaal” Sprekers 08.55 - 09.00 Inleiding moderator Khee Hian Phoa 09.00 - 09.45 Preventieve endodontologie Jenneke de Jong 09.45 - 10.30 Mondziekten, spiegel van de algemene gezondheid Prof. dr. Arjan Vissink 10.30 - 11.00 Pauze 11.00 - 11.45 Tabaksbestrijding: Waarom? Waarom in de tandheelkunde? En ook hoe! Pauline Dekker en Wanda de Kanter 11.45 - 12.15 Komt een kind bij de tandarts…. Rob Bilo 12.15 - 12.45 NVT Dentz medaille 12.45 - 14.00 Pauze 14.00 - 15.00 Dentale radiologie en radioprotectieregels Prof. dr. Johan Aps 15.00 - 15.30 Pauze 15.30 - 16.50 De orofaciaal fysiotherapeut als partner in de zorg; een patiënt met kaakdysfunctie Dr. Anton de Wijer 16.50 - 17.00 Afsluiting moderator Khee Hian Phoa Assisterenden Zaal Assisterenden Sprekers 08.55 - 09.00 Opening moderator Michiel de Cleen 09.00 - 09.45 Gebitsontwikkeling Christo Boxum 09.45 - 10.30 Komt een kind bij de tandarts.… Rob Bilo 10.30 - 11.00 Pauze 11.00 - 12.00 Van peuter naar puber in dit digitale tijdperk Prof. dr. Jan Derksen 12.00 - 13.15 Pauze 13.15 - 14.00 Een afdruk om te lachen Ardie Hagoort 14.00 - 14.45 Tabaksbestrijding: Waarom? Waarom in de tandheelkunde? En ook hoe! Pauline Dekker en Wanda de Kanter 14.45 - 15.30 Pauze 15.30 - 16.00 Paro werkt! Dr. Dick Barendregt 16.00 - 16.45 De ‘Fatal Attraction’ van Versieringen in het Aangezicht en de Mondholte Dr. Ralph Voorsmit 16.45 - 17.00 Afsluiting moderator Michiel de Cleen Programmawijzigingen voorbehouden. > vervolg van pagina 11 ratieve tandheelkunde wordt de kern van het probleem niet aan- gepakt. Ik zou mondzorgprofes- sionals willen adviseren om voor aanvang van een behandeling een risicoanalyse te maken. Ook moeten ze bedenken waarom er een verschil is ontstaan tussen de status van het gebit net na de gebitsontwikkeling en de huidige status van het gebit. Wat zegt dit over de toekomst? Het is zaak de situatie zo aan te pakken dat de patiënt waar voor zijn geld krijgt en de kwaliteit van leven langdu- rig wordt vergroot.” Sjoerd Smeekens verzorgt de le- zing ‘Reparatieve tandheelkunde over de grens’. ■ Pauline Dekker en Wanda de Kanter Het afgelopen jaar zijn Wanda de Kanter en Pauline Dekker veel- vuldig in de publiciteit geweest met hun website tabaknee.nl. Op deze website worden tabaksfabri- kanten en tabakslobbyisten met naam en toenaam genoemd. De twee longartsen hebben de web- site in het leven geroepen uit ver- ontwaardiging over wat de ta- baksindustrie aanricht onder de Nederlandse bevolking. In 2011 telde ons land bijna 19.000 ta- baksdoden, valt te lezen op ta- baknee.nl. De twee zijn vast- besloten om Nederland van het roken af te krijgen, getuige ook het door hen geschreven boek Nederland stopt! met roken. Mondzorgverlener cruciaal bij preventieve geneeskunde door ze op te tuigen met bloe- metjes en mooie kleuren. Daar- naast wint in de grotere steden de waterpijp aan populariteit. Die is even schadelijk als gewone ta- bak, maar doordat een waterpijp minder vaak gerookt wordt, is de totale schade minder groot. Als beste methode om tabaks- gebruik terug te dringen noemt Dekker motiverende gespreks- voering. Dit is een op interactie gerichte gespreksmethode die in een paar stappen de patiënt voor- bereidt om een boodschap, in dit geval het advies te stoppen met roken, te ontvangen. “Als je mo- tiverende gespreksvoering on- der de knie hebt, kun je het voor van alles inzetten zonder in een ruzieachtige sfeer te belanden. Ik raad iedereen in de gezond- heidszorg aan motiverende ge- spreksvoering onder de knie te krijgen.” De eerste stap van moti- verende gespreksvoering bestaat eruit toestemming te vragen over het roken te gaan praten. Vervol- gens kan de zorgprofessional tips en informatie geven over hoe te stoppen met roken of een pati- ent eventueel doorverwijzen naar een rookstoppoli. Tijdens het congres ‘De tand in al zijn facetten’ zullen Dekker en De Kanter in rollenspelen laten zien hoe motiverende gespreks- voering in zijn werk gaat en wel- ke scenario’s er mogelijk zijn. “Wanda is altijd de patiënt, ik de bazige dokter,” lacht Dekker. Pauline Dekker en Wanda de Kanter verzorgen de lezing ‘Ta- baksbestrijding-waarom? Waar- om in de tandheelkunde? En ook hoe!’. ■ den zich de executieve functies – de hogere controlefuncties, zoals de impulscontrole en planning – die iemands mate van zelfstan- digheid bepalen.” Het is nog niet geheel duidelijk welke kant de relatie tussen kau- wen en de executieve functies op gaat: wordt door slecht kauwen de frontale lobfunctie slechter, of gaat het kauwgedrag van mensen achteruit doordat de frontale lob minder goed werkt? “Het is inte- ressant dat de relatie überhaupt bestaat,” aldus Scherder. De hoogleraar constateert dat ouderen in verpleeghuizen – die vaak cognitief kwetsbaar zijn – regelmatig zacht voedsel te eten krijgen, ondanks dat ze nog goed kunnen kauwen. “Dat is zonde, want uit onderzoek blijkt dat als je kauwt, de doorbloe- ding van bepaalde delen van het brein verbetert en je hartfrequen- tie omhooggaat. Eigenlijk ben je een beetje aan het lopen,” aldus Scherder. “Als iemand niet goed eet en niet beweegt, gaat hij zien- derogen achteruit. Daar is veel te weinig aandacht voor.” In verpleeghuizen zou men an- dere voeding moeten aanbieden en meer aandacht aan mondge- zondheid moeten besteden, stelt Scherder. “Sommige ouderen in verpleeghuizen hebben hun pro- these maanden achtereen onaf- gebroken in. Ik heb daar schok- kende foto’s van gezien.” Waar Scherder zich zo mogelijk nog meer zorgen over maakt, is de mondgezondheid van ouderen die nog zelfstandig wonen. “Kin- deren zijn vaak blij dat pa of ma eindelijk zit en als die niet klaagt over mondproblemen, schiet een bezoekje aan de tandarts er vaak bij in. Ondertussen rot de zaak weg,” aldus de hoogleraar. Scher- der merkt dat er onder mond- zorgprofessionals weinig inte- resse is voor de mondzorg aan ouderen. Hij meent dat het goed zou zijn als zij vaker bij kwetsba- re patiënten thuis langsgaan, bij- voorbeeld met mobiele tandarts- units. Op de vraag of hij enkele tips kan geven over hoe in de prak- tijk om te gaan met dementeren- de patiënten, antwoordt Scherder allereerst dat hij vermoedt dat de meeste mondzorgprofessionals nooit patiënten met dementie in de praktijk krijgen. “Die mensen komen niet meer, dat is juist het trieste.” Komen ze wel, dan heeft hij een tweetal tips. Ten eer- ste zijn er een aantal praktische handgrepen die je kunt aanleren om de mond rustig te openen, zonder dat een patiënt op je vin- ger gaat kauwen. Ten tweede kan de pijnbeleving bij mensen met dementie zijn toe- of afgenomen. Het is daarom belangrijk alvast pijnstilling toe te dienen voordat de behandeling aanvangt. Tijdens zijn lezing zal Scher- der laten zien wat er in het brein gebeurt als iemand kauwt. “Ui- teraard komt het belang van ac- tiviteit voor de fysieke en de psychische conditie van oudere mensen aan bod. Dat is de hoofd- gedachte van mijn verhaal,” be- sluit Scherder. Erik Scherder verzorgt de lezing ‘Dementie en mondgezondheid’. ■