Dental tribune Polish Edition

Praktyka DENTAL TRIBUNE Polish Edition4 Najczęściej występującym nowo- tworem warg jest rak płaskona- błonkowy kolczystokomórkowy, który może stanowić ok. 2,5% wszystkich nowotworów. Wystę- powanie dotyczy przeważnie mężczyzn między 50 a 70 r.ż. Naj- częściej obserwowane umiejsco- wienie to czerwień wargi dolnej między linią środkową a kąci- kiem ust. Nowotwór cechuje po- wolny wzrost, może mieć on postać stwardnienia przechodzą- cego w owrzodzenie. Mogą po- wstawać przerzuty do okolicz- nych węzłów chłonnych. Roko- wanie jest często pomyślne. Prezentowany przypadek doty- czy raka płaskonabłonkowego czerwieni wargi dolnej o typowej lokalizacji u 53-letniego męż- czyzny.Egzofitycznąpostaćnowo- tworu cechował szybki wzrost. Za- stosowana antybiotyko- i sterydo- terapia nie przyniosła oczekiwa- nych efektów. Skłoniło to pacjenta do kontaktu z pododdziałem chi- rurgiiszczękowo-twarzowej,gdzie zastosowano leczenie chirur- giczne. Wśród nowotworów pocho- dzenia nabłonkowego lokalizują- cychsięwobrębietkanekmiękkich jamyustnejwystępujązarównono- wotwory łagodne, jak i złośliwe. Do zmian o charakterze łagodnym można zaliczyć brodawczaki płas- konabłonkowe (wirusowe i poura- zowe), brodawczaki rogowacie- jące oraz brodawczakowatość kwitnącą, a także rogowiaki kol- czystokomórkowe i gruczolaki. Nowotwory złośliwe to głównie rak i czerniak, który w obszarze jamy ustnej występuje w ułamku procenta. Histologicznie najczęściej wy- stępującym typem nowotworu jest rak płaskonabłonkowy kolczysto- komórkowy.Możeonwystępować w obrębie języka, dna jamy ustnej, błony śluzowej policzka, dziąseł, podniebienia, a także czerwieni i błony śluzowej warg. Rozwija się w nabłonku płaskim lub gru- czołowym. Inicjacja procesu no- wotworowego zachodzić może pod wpływem przewlekłego dzia- łania szkodliwych czynników ze- wnętrznych i predyspozycji gene- tycznych, punktem wyjścia mogą być też stany przedrakowe warg i błony śluzowej jamy ustnej. Zali- cza się do nich m.in. leukoplakię, rogowacenie czerwone Queyrata, wspomniane brodawczaki rogo- waciejące i brodawczakowatość kwitnącą, przewlekłe złuszczające zapalenie gruczołów śluzowych warg, także zespół Plumera-Vin- sona i liszaj płaski oraz odleżyny o przewlekłym charakterze spowo- dowane nieprawidłowym przyle- ganiem protez osiadających. Naj- wcześniejszy okres rozwoju zmiany nowotworowej to rak przedinwazyjny, gdzie proces pa- tologiczny zachodzi wyłącznie w komórkachnabłonka,beznarusza- nia ciągłości błony podstawnej lub podścieliska. Ognisko takie może pojawiać się w obszarze wymie- nionych zmian przedrakowych. Klinicznie można wyróżnić 3 po- stacie raka błony śluzowej jamy ustnej, tj. egzofityczną przerasta- jącą kalafirowato ponad poziom otaczającej tkanki, endofityczną gdzie naciek nowotworowy szerzy się w głąb tkanki oraz mieszaną (egzo-endofityczną). Rak płaskonabłonkowy wargi dolnej stanowi ok. 80-90 % przy- padków raka jamy ustnej oraz ok. 7% ogólnej liczby zachorowań na nowotwory złośliwe. Dotyczy on także 3% wszystkich zachorowań na nowotwory u mężczyzn po 40 r.ż. (średnio między 50 a 70 r.ż.). Głównymi czynnikami predyspo- nującymi do powstawania nowo- tworu są palenie papierosów, fajki, picie alkoholu oraz narażenie na promieniowanie słoneczne i dzia- łanie środków chemicznych.Także nieprawidłowahigienajamyustnej może być czynnikiem nasilającym proces patologiczny. Najczęstsze umiejscowienie zmiany to czer- wień wargi pomiędzy linią środ- kową a kącikiem ust. W początko- wym okresie wzrostu rak może mieć postać wyczuwalnego palpa- cyjniestwardnienia,którezczasem przechodziwowrzodzeniepokryte strupem i otoczone wałem stward- niałej tkanki. Owrzodzenie o bar- wie zbliżonej do otoczenia w miarę wzrostu ma skłonność do przecho- dzenia wewnątrzustnie na błonę śluzową policzka, przedsionka jamy ustnej i dziąseł, a zewnąt- rzustnienaciekaniaskórybrody.Ze względu na wysokie zróżnicowa- nie histologiczne raka, jego wzrost jest z reguły powolny, a przerzuty do węzłów chłonnych podbródko- wych i podżuchwowych oraz głę- bokich szyi występują późno. Wo- bec tego rokowanie jest pomyślne i we wczesnym okresie wykrycia możnauzyskaćpełnewyleczeniew 70-80% przypadków. Miejscowo może jednak także dochodzić do wznowy u ok. 60% chorych. Wleczeniurakawargidolnejna pierwszym miejscu stosuje się me- tody chirurgiczne. W przypadku zmian we wczesnym stadium roz- woju (T1N0) stosuje się monotera- pię, w zwalczaniu guzów o za- awansowanym charakterze wska- zanejestleczenieskojarzone.Wni- niejszym artykule przedstawiono przypadek wczesnego stadium raka wargi dolnej. Opisprzypadku 53-letni pacjent zgłosił się do Oddziału Neurochirurgii i Podod- działu Chirurgii Szczękowo-Twa- rzowej Wojewódzkiego Szpitala Wczesna diagnostyka i leczenie raka wargi dolnej – opis przypadku DamianDudek,KatarzynaSołtykiewicz,MichałMatusek,KrzysztofHelewski,GrzegorzWyrobiec,MałgorzataŻaba,RomualdWojnicz,Polska Ryc. 1: Stan kliniczny.– Ryc. 2: Obszar zabiegu.– Ryc. 3: Usuwanie guza– Ryc. 4: Tkanki po wycięciu guza– Ryc. 5: Zaopatrzenie rany.– Ryc. 6: Zaopatrzenie rany c.d.– Ryc. 7: Struktura histologiczna nowotworu – przykład 1, powięk- szenie 40x, barwienie hematoksyliną i eozyną.– Ryc. 8: Struktura histologiczna nowotworu – przykład 2, powiększenie 40x, barwienie hematoksyliną i eozyną.– Ryc. 9: Utkanie histologiczne – przykład 3, powiększenie perły rogowej 60x, barwienie hematoksyliną i eozyną (strzałka po lewej stronie wskazuje ognisko martwicy, środkowa – tkankę prawidłową, po prawej stronie – atypowe komórki nowotworowe. 1 2 3 4 5 6 7 8 9