Dental Tribune Polish Edition

Opinie DENTAL TRIBUNE Polish Edition2 Nacałymświecieok.34mlnludzi żyje z HIV/AIDS. 2,5 mln no- wych osób co roku zaraża się wi- rusem HIV. Wg szacunków Cen- ters forDisease Control and Pre- vention (CDC) tylko USA żyje z HIV/AIDS ok. 1,14 miliona osób w wieku powyżej 13 lat, z czego 207 600 (18,1%) nie wie o swoim zakażeniu. Co roku wirusem HIV zaraża się 40 000-50 000 Amerykanów. Liczba ta utrzymywała się w ciągu ostatnich10lat nastosunkowosta- łym poziomie. Badania wykazują, że uzyskawszy dodatni wynik ba- dania w kierunku HIV, ludzie zna- cząco ograniczają kontakty se- ksualne, które mogłyby doprowa- dzić do przeniesienia zakażenia. Starając się ułatwić badania przesiewowe w celu objęcia opieką większej liczby osób i zmniejszenia poziomu nowych za- każeń, CDC wydały raport pt.: „Revised recommendations for HIV testing of adults, adolescents, andpregnantwomeninhealth-care settings” („Uaktualnione zalece- nia dotyczące badania w kierunku HIV osób dorosłych, nastolatków i kobiet ciężarnych w placówkach opieki zdrowotnej”). Te zalecenia z 2006 r. usunęły 2 główne prze- szkody, utrudniające szybkie prze- prowadzanie badań w kierunku HIV: konieczność wyrażenia pi- semnej zgody na badanie, nieza- leżnie od ogólnej zgody oraz ko- nieczność profilaktycznej konsul- tacji w ramach procesu badania.W 2012 r. amerykański panel eksper- tów Preventive Services Task Force, działający pod patronatem Department of Health and Human Services nadał badaniom w kie- runku HIV u wszystkich nastolat- ków oraz u dorosłych w wieku 15-65 lat status A, przyznawany świadczeniom o największym i najlepiej przebadanym łącznym korzystnym wpływie. Status ten ma kluczowe znaczenie w kontek- ście aktu „Patient Protection and Affordable Care Act”, który wy- maga od instytucji ubezpieczenia zdrowotnego oferowania wszyst- kich usług profilaktycznych posia- dających rekomendacjęA. Chociaż zaktualizowane zale- cenia obejmują rutynowe prowa- dzenie badań w kierunku HIV we wszystkich placówkach opieki zdrowotnej, w rzeczywistości ru- tynowebadaniasąwnichwprowa- dzane raczej powoli. Wśród pra- cowników akademickich oraz ba- daczy zajmujących się problema- tyką AIDS za obiecujące miejsce, jeśli chodzi o wprowadzanie szyb- kich testów w kierunku HIV, uważa się gabinety stomatolo- giczne. Choć gabinety takie nie zostały wymienione przez CDC, wieluczołowychdentystówuważa, że zawód lekarza dentysty jest nie- doceniany w zakresie możliwości prowadzenia testów i badań prze- siewowych w kierunku infekcji HIV. Ze względu na charakter i po- wody pobierania śliny z jamy ustnej, wprowadzenie szybkich testów diagnostycznych w kie- runku HIV do standardowego ba- dania stomatologicznego wydaje się w USA logicznym rozszerze- niem rutynowej opieki stomatolo- gicznej. W 2004 r. amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków za- twierdziła do użytku OraQuick, 20-minutowy test diagnostyczny w kierunku HIV, wykorzystujący płyn z jamy ustnej, o czułości po- wyżej95%iswoistości99%.CDC opisywała przypadki fałszywie dodatnich wyników (świadczą- cych o niskiej swoistości) w kilku ośrodkach miejskich, gdzie pro- wadzono szybkie badania z uży- ciem płynów z jamy ustnej. Z tego względu pozytywny wynik ta- kiego testu należy traktować jako wynikwstępnegobadaniaprzesie- wowego, który musi zostać po- twierdzony techniką Western blot lub metodą immunofluorescen- cyjną. Mimo to badanie z wyko- rzystaniempłynuzjamyustnej,do którego wystarczy pobrać wymaz zbłonyśluzowejbezkonieczności pobierania krwi jest uważane za mniej inwazyjną metodę badania przesiewowego i dlatego jest le- piej akceptowane. Chociażzwiązekpomiędzypo- bieraniempłynuzjamyustnejaza- wodem dentysty jest oczywisty, niezostałowyjaśnione,czylekarze dentyści będą chcieli przyjąć na siebie dodatkowy obowiązek i przeprowadzać badania przesie- wowe w kierunku HIV. Obserwo- wane ograniczenia w stosunku do prowadzenia testów i badań prze- siewowych w kierunku HIV w ga- binecie dentystycznym obejmują: brak umiejętności w zakresie do- radztwa, ograniczenia czasowe, niską akceptację pacjentów, brak szkolenia, zwrot kosztów, kwestie poufnościorazproblemyzwiązane z zakresem zabiegów objętych re- gulacjami prawnymi dla gabine- tów stomatologicznych. Niejednoznaczna interpretacja roli lekarza dentysty w prowadze- niu testów i badań przesiewowych w kierunku HIV stanowi okazję do zgłębienia ogólnej roli, jaką pełni personel stomatologiczny w pro- mowaniu badań przesiewowych w kierunku innych chorób ogólnou- strojowych. Współpraca między dentystami i innymi osobami zaan- gażowanymi w podstawową opiekę zdrowotną jest już zauwa- żalna w praktyce klinicznej. Bada- nia wykazują, że lekarze dentyści oferująpacjentommedycznebada- niaprzesiewoweikierująichwcelu postawienia ostatecznego rozpoz- nania oraz leczenia z powodu cho- rób przewlekłych, takich jak nad- ciśnienietętnicze,cukrzycaczyno- wotwór jamy ustnej. Podejścietoznalazłoswojeod- bicie w polityce zdrowia publicz- nego. Inicjatywa zdrowia jamy ustnej Healthy People 2020, opra- cowana przez Department of Hu- man and Health Services zawiera cel OH–4.3, którym jest „zwięk- szenie odsetka osób, które zostały w ostatnim roku przebadane albo skierowane na badanie kontroli glikemiiprzezlekarzadentystęlub higienistkę stomatologiczną”. Medyczne innowacje w gabi- netach stomatologicznych są wi- tane z entuzjazmem. Badanie ilo- ściowe przeprowadzone w 2012 r. wśród specjalistów dentystów w klinice uniwersyteckiej wykazało, że większość z nich uważała szyb- kie badania śliny w kierunku HIV za obiecujące poszerzenie pola działalności dentystów. Lekarze wyrażali ogromny entuzjazm, jeśli chodzi o nowatorskie podejście i przyszłość stomatologii: „Prze- prowadzamy badania przesie- wowewkierunkurakajamyustnej, dlaczego nie mielibyśmy także ba- dać (śliny) w kierunku HIV?”. Aby ocenić, jak często osoby z grupy wysokiego ryzyka zakaże- niemHIV,któreniebyływcześniej objęte badaniem w innych placów- kach, odwiedzają gabinety stoma- tologiczne, przeprowadzono prze- krojową analizę danych uzyska- nych w 2005 r. w ramach National Health Interview Survey. Wyniki opublikowano w 2010 r. Na pod- stawie wielu analiz określono, że ponad 70% osób dorosłych, które są zagrożone zarażeniem wirusem HIV,anigdyniebyłybadanewtym kierunku, pozostaje w stałym kon- takcie z personelem stomatolo- gicznym. Wyniki te sugerują, że gabinet stomatologiczny może być do- brym, choć pomijanym dotąd miejscem wygodnego przeprowa- dzania szybkich testów/ badań przesiewowych w kierunku HIV u osób z grupy wysokiego ryzyka i/lub osób wolnych od objawów, a będących nosicielami wirusa HIV. Skuteczne i szerokie wprowadze- nie szybkich badań przesiewo- Testy i badania przesiewowe w kierunku HIV w gabinecie stomatologicznym StephenN.Abel,CarriganL.ParishiLisaR.Metsch,USA Jakwynikazbadań,większośćpacjentówzaakceptowałabyprowadzeniebadańprzesiewowychwkierunkuHIVwramachbadaniastomatologicznego.(DTI,Fot.:LuckyBusiness,Shutterstock).