Please activate JavaScript!
Please install Adobe Flash Player, click here for download

Dental Tribune Netherlands Edition

16 Klinisch dental tribune - netherlands edition mei 2013 Als abonnee kunt u direct alle edities downloaden die zijn verschenen sinds de startdatum van uw abonnement. Wilt u ook eerdere edities downloaden? Neem dan contact op met de klantenservice. is ook volledig te lezen op de iPad! standaard gemiddeld verschil (SMD) voor plaquereductie van SMD=0,53 (95%­CI: ­0,74; ­0,31) en gingivitisreductie SMD=0,49 (95%­CI: ­0,73; ­0,26) in korteter­ mijnonderzoeken (1­3 maanden). Er werden ook significant grotere reducties van plaque en gingivitis gevonden op de langere termijn: ongeveer 27% minder plaatsen waar na sonderen bloedingen optrad. De conclusie uit de laat­ ste systematische review (Yacoob et al. 2011) was dat er alleen voor oscillerend­roterende tandenbor­ stels consistent bewijs is dat ze klinisch superieur zijn aan hand­ tandenborstels. Deze resultaten bevestigen de bevindingen en conclusies uit de eerdere reviews. VERGELIJKING VAN VERSCHILLENDE ELEKTRISCHE TANDENBORSTELS In een recente Cochrane Review werd de effectiviteit van elektri­ sche tandenborstels met verschil­ lende werkingsmechanismen on­ derling op de mondgezondheid beoordeeld (Deacon et al. 2011). Vijf elektronische databases tot juli 2010 werden doorzocht, die in totaal 17 geschikte onderzoe­ ken opleverde met meer dan 1300 proefpersonen. De selectiecriteria waren dat de onderzoeken geran­ domiseerd waren, er ten minste twee elektrische tandenborstels met verschillende werkingsme­ chanismen met elkaar werden vergeleken, ten minste vier weken duurden, er gepoetst werd zonder toezicht en dat de deelnemers aan de onderzoeken geen manuele be­ perking hadden. De in deze onderzoeken beoor­ deelde werkingsmechanismen waren: oscillerend­roterend, con­ tra­oscillerend, heen en weer, cirkelvormig, ultrasoon, multi­ dimensionaal en ionisch (elek­ trisch actief). Op basis van ze­ ven onderzoeken die maximaal drie maanden duurden, bleken oscillerend­roterende tanden­ borstels een statistisch signifi­ cant grotere plaquereductie op te leveren in vergelijking tot heen en weer bewegende elektrische tandenborstels (sonische). De plaquereductie bedroeg volgens de berekening (SMD=) 0,24 (95%­ CI: 0,02; 0,46). Klinisch komt de relatieve ef­ fectiviteit van het oscillerend­ roterende werkingsmechanisme ten opzichte van het heen en weer bewegende werkingsmechanis­ me neer op een extra 7% in pla­ quescores (Quigley & Hein). De gingivitisreductie was 0,35 (95%­ CI: ­0,04; 0,74) en niet signifi­ cant verschillend. Aangezien er maar één onderzoek beschikbaar was met een duur van meer dan drie maanden en met een beperkt aantal deelnemers, konden geen conclusies worden getrokken. DE VEILIGHEID VAN ELEKTRISCHE TANDENBORSTELS Niet lang geleden werd een syste­ matische review uitgevoerd door een internationale groep onder­ zoekers naar de veiligheid van oscillerend­roterende tandenbor­ stels in vergelijking tot handtan­ denborstels op harde en zachte weefsels (Van der Weijden et al. 2011). Na het doorzoeken van een aantal elektronische databases kwamen 35 individuele onder­ zoeken in aanmerking voor in­ clusie. Deze werden gegroepeerd naar onderzoeksopzet met veilig­ heid als primaire uitkomst en on­ derzoeken waarin veiligheid een secundaire uitkomstmaat was. Ook onderzoeken met een sur­ rogaatmarker van veiligheid en laboratoriumonderzoeken wer­ den gebruikt voor de analyse. De conclusie was dat “deze systema­ tische review van een grote hoe­ veelheid gepubliceerde onder­ zoeken uit de voorgaande twee decennia consistent aantoont dat oscillerend­roterende tandenbor­ stels veilig zijn in vergelijking tot handtandenborstels. Bovendien toonden de geïncludeerde studies aan dat oscillerend­roterende tan­ denborstels geen klinisch rele­ vant probleem vormen voor harde of zachte weefsels. Deze uitkomst komt overeen met de observaties uit de systematische reviews van Robinson et al. (2005) en Deacon et al. (2011) die de veiligheid van oscillerend­roterende elektrische tandenborstels ondersteunen. Er zijn op dit moment nog geen sys­ tematische reviews naar de vei­ ligheid van andere soorten elek­ trische tandenborstels. ANDERE OVERWEGINGEN Tandheelkundige zorg op basis van bewijs (evidence-based dentistry) is belangrijk voor dagelijkse besluit­ vorming in de praktijk. Wel moet wel worden opgemerkt dat klini­ sche uitkomsten uit onderzoek niet de enige bepalende factor is die meespeelt in een professioneel advies. Zo kunnen de hogere kos­ ten van een elektrische tanden­ borstel voor een gebruiker een rol spelen in zijn keuze voor een tan­ denborstel, terwijl een elektrische tandenborstel de gebruiker ander­ zijds gebruiksgemak kan bieden en zijn therapietrouw kan vergro­ ten. Het is de tandenborstel in de handen van de gebruiker die de ef­ fectiviteit van plaqueverwijdering bepaalt. Het is de rol van de zorg­ professional (tandarts, mondhygi­ enist of preventieassistent) om de gebruiker te coachen en te motive­ ren. Functies als een timer en vi­ suele signalen op een tandenbor­ stel helpen de betrokkenheid van de gebruiker te vergroten om tot een goed resultaat te komen en blijken te resulteren in beter poet­ sen en grotere therapietrouw. CONCLUSIES Op basis van de beschikbare ge­ gevens is aangetoond dat os­ cillerend­roterende elektrische tandenborstels tot grotere pla­ que­ en gingivitisreductie leiden in vergelijking tot handtanden­ borstels. Bovendien komen os­ cillerend­roterende tandenbor­ stels gunstig uit de vergelijking met elektrische tandenborstels met een heen en weer gaande be­ weging. Ook een bewijs voor de veiligheid van een oscillerend­ roterende tandenborstel is in een systematische review geleverd. Voor de evaluatie van en verge­ lijking met andere typen elektri­ sche tandenborstels zijn onvol­ doende gegevens beschikbaar. De boodschap van dit artikel is dat het patroon van de tanden­ borstelharen in de borstelkop van belang is bij de effectiviteit van handtandenborstels. Oscil­ lerend­roterende elektrische tan­ denborstels zijn effectiever dan handtandenborstels. Een aan­ vullende systematische review ondersteunt de veiligheid en werkzaamheid van oscillerend­ roterende tandenborstels. OVER DE AUTEURS Prof. dr. Fridus van der Weijden studeerde in 1984 als tandarts af. Niet alleen zijn opleiding Tand­ heelkunde, ook zijn opleiding in de parodontologie volgde hij aan de Rijksuniversiteit van Utrecht. Zijn erkenning als tandarts­pa­ rodontoloog door de Nederland­ se Vereniging van Parodontolo­ gie (NVvP) volgde in 1990. In 1993 verdedigde Van der Weijden zijn proefschrift met de titel ‘The use of models and indices in plaque and gingivitis trials’. Hij werd in 2000 erkend als senior onderzoe­ ker van de Interuniversitaire On­ derzoekschool Tandheelkunde (IOT). In 2006 heeft hij ook zijn erkenning gekregen als tandarts­ implantoloog door de Nederland­ se Vereniging voor Orale Implan­ tologie. Al sinds 1989 verdeelt Van der Weijden zijn tijd tussen de Paro Praktijk Utrecht en de vakgroep Parodontologie van het Acade­ misch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Hij heeft veel onderzoek verricht naar mond­ verzorging en parodontale the­ rapie. Hij is regelmatig docent bij postacademische cursussen, auteur van het boek ‘De Stille Kracht van Ultrasoon’ en co­re­ dacteur van het boek ‘preventieve tandheelkunde’. Ook is hij auteur en co­auteur van meer dan 50 Nederlandstalige en 150 Interna­ tionale publicaties. Als waardering voor zijn we­ tenschappelijke inbreng werd hij begin 2009 door het bestuur van het Ivoren Kruis onderscheiden met de Carl Witthausmedaille. Gedurende zijn carrière is Van der Weijden lid geweest van di­ verse commissie van de NVvP en bestuurlid van de Sectie Pa­ rodontologen. Sinds het voor­ jaar van 2010 is hij benoemd tot assessor van het bestuur van de NVvP. Begin 2010 werd hij be­ noemd tot bijzonder hoogleraar “Preventie en Therapie van Pa­ rodontale Infecties” aan de Uni­ versiteit van Amsterdam. Deze leerstoel is ingesteld op instigatie van de stichting NVvP. Dagmar Else Slot MSc is sinds 1997 mondhygiënist en werk­ zaam in een algemene praktijk. Zij heeft hiernaast een pedagogi­ sche en een didactische opleiding gevolgd en was docent op de op­ leiding tot mondhygiënist. Na het behalen van de Master Evidence Based Practice aan de Universi­ teit van Amsterdam is zij sinds 2007 werkzaam bij de vakgroep Parodontologie van het ACTA als toegevoegd onderzoeker. Be­ houdens het klinische onderzoek houdt zij zich ook bezig met lite­ ratuuronderzoek. REFERENTIES Center for Evidence­Based Dentistry. http://ebd. ada.org/SystematicReviews.aspx Cochrane Handbook for Systematic Reviews. http://www.cochrane.org/training/ cochrane­handbook Deacon SA, Glenny AM, Deery C, Robinson PG, Heanue M, Walmsley AD, Shaw WC. Different powered toothbrushes for plaque control and gingival health. Cochrane Database Syst Rev. 2010 Dec 8;(12):CD004971. Heanue M, Deacon SA, Deery C, Robinson PG, Walmsley AD, Worthington HV, Shaw WC. Manual versus powered toothbrushing for oral health. Cochrane Database Syst Rev. 2003;(1):CD002281. Review. Update in: Cochrane Database Syst Rev. 2005;(2):CD002281. Lindhe J, Wicén PO. The effects on the gin­ givae of chewing fibrous foods. J Perio Res. 1969;4:193­200. Quigley GA, Hein JW. Comparative cleansing efficiency of manual and power brushing. J Am Dent Assoc. 1962 ;65:26­29. Robinson PG. The safety of oscillating­rotating powered toothbrushes. Evidence-Based Dentis- try. 2011;12: 69. Robinson PG, Deacon SA, Deery C, Heanue M, Walmsley AD, Worthington HV, Glenny AM, Shaw WC. Manual versus powered tooth­ brushing for oral health. Cochrane Database Syst Rev. 2005;, Issue 2. Art. No.: CD002281.pub2. Slot DE, Wiggelinkhuizen L, Rosema NAM, Van der Weijden GA. The efficacy of manual tooth­ brushes following a brushing exercise – a syste­ matic review. Int J Dent Hyg. 2012; 10: 187­197. Van der Weijden FA, Campbell SL, Dörfer CE, González­Cabezas C, Slot DE. Safety of oscil­ lating­rotating powered brushes compared to manual toothbrushes: a systematic review. J Periodontol. 2011; 82:5­24. Van der Weijden F, Slot DE. Oral hygiene in the prevention of periodontal diseases: the evidence. Periodontol 2000. 2011;55:104­123. Yacoob M, Deacon SA, Deery C, Glenny M, Walmsley AD, Worthington H, Robinson PG. Manual vs powered toothbrushes for oral health: Updated Cochrane Review. Abstract #106, British Society for Oral and Dental Re­ search, Sheffield, England; September 2011. > vervolg van pagina 15