Dental Tribune Netherlands Edition

14 Buitenlands nieuws/Wetenschap dental tribune - netherlands edition mei 2013 Dentale röntgenfoto’s verhogen risico op goedaardige tumor Slikproblemen bevorderen aspiratiepneunomie BPA vergroot kans op astma Spoel en spuugtest brengt mondkanker aan het licht MIAMI, VS – Amerikaanse on derzoekers hebben een simpele speekseltest ontworpen waarmee orale kanker in een vroeg stadi um te diagnosticeren is. De we tenschappers hopen dat de test – na goedkeuring door de Ame rikaanse Food and drug admin stration – onderdeel wordt van het onderwijsprogramma van de studie tandheelkunde en dat pa tiënten met beperkte toegang tot de gezondheidszorg ervan zullen profiteren. De test is ontwikkeld door de University of Miami Miller School of Medicine in samenwer king met Vigilant Biosciences, een bedrijf gespecialiseerd in me dische technologie. Een teststrip voor orale kanker verandert van kleur als er bepaal de hoeveelheden proteïne in het speeksel aanwezig zijn die wor den geassocieerd met het begin stadium van orale kanker. “Er is grote behoefte aan een simpele en pijnloze test om mondkanker in een vroeg sta dium te ontdekken. Bij de meer derheid van de patiënten vindt de diagnose te laat plaats. De kans op overleving is dan nog maar 40%,” verklaart dr. Elizabeth J. Franzmann, universitair hoofd docent keelneusoorheelkunde aan de School of Medicine. Franzmann en haar team heb ben de speekselstrip getest onder 300 kankerpatiënten. De patiën ten spoelden hun mond met 5 cc (een theelepel) saline en gorgel den vijf seconden lang en spuug den vervolgens in een verzamel buisje. De speekseloplossing werd geanalyseerd op de aanwe zigheid van twee kenmerken van een geschubd celcarcinoom. Een dergelijk carcinoom staat vaak in verband met alcohol en tabak consumptie en het humaan pa pillomavirus. Matthew H.J. Kim, oprich ter en bestuursvoorzitter van Vigilant Biosciences, is bezig de spoel en spuugtest bij tand artspraktijken, huisartspraktij ken en apotheken onder de aan dacht te brengen. In 2010 sloot hij een licentieovereenkomst met de universiteit, waardoor hij de ex clusieve startrechten op de tech nologie van Franzmann verkreeg. De test verschijnt over twee tot drie jaar op de markt. Volgens de onderzoekers wor den in de Verenigde Staten elk jaar 42.000 mensen gediagnosticeerd met orale kanker. Wereldwijd is dit aantal 640.000. Meer dan de helft van de patiënten overlijdt binnen vijf jaar door een te late di agnose en interventie. (bron: Den tal Tribune International) ■ Nieuwe afweer mechanismen in speeksel ontdekt AMSTERDAM – In de twee speek seleiwitten agglutinine en sta therine zijn nieuwe afweerme chanismen ontdekt. Dat blijkt uit het promotieonderzoek naar de antimicrobiële werking van speekseleiwitten van Jelani Leito (ACTA). 1 ml speeksel bevat ongeveer 100 miljoen bacteriën. Om de mond gezond te houden bevat speeksel veel eiwitten die be trokken zijn bij de afweer. Leito ontdekte als eerste nieuwe af weermechanisme dat het speek seleiwit statherine de schim meldradengroei van de gist C. albicans remt. De schimmeldra denvorm van deze gist wordt be schouwd als de meest infectieuze vorm. Het tweede mechanisme is dat agglutinine in staat is het afweersysteem tegen microor ganismen te activeren. Dat is een aanwijzing dat speeksel en bloed kunnen samenwerken bij de af weer tegen microorganismen die via de mondholte ons lichaam binnendringen. Leito heeft zijn proefschrift The role of salivary agglutinin and sta- therin in the defence against micro- organisms op donderdag 18 april in de Aula van de Vrije Univer siteit te Amsterdam verdedigd. Prof. dr. E.C.I. Veerman en prof. dr. A. van Nieuw Amerongen, Orale Biochemie ACTA, waren de promotoren. Dr. A.J.M. Ligten berg, Orale Biochemie ACTA, was copromotor. ■ Frequente dentale screening verhoogt het risico op een goedaardige hersentumor. (foto: Andrey Bumakin / Shutterstock) Nieuw onderzoek suggereert dat BPA het risico op kinderastma kan vergroten. NIJMEGEN – Kwetsbare ouderen met slikproblemen of een slechte mondgezondheid lopen een ver hoogd risico op aspiratiepneu monie. Dat blijkt uit het promo tieonderzoek van Claar van der MaarelWierink (Radboud Uni versiteit Nijmegen). Slikproblemen en in mindere mate een slechte mondgezond heid worden geassocieerd met as piratiepneumonie bij kwetsbare ouderen. De relatie tussen slik problemen en aspiratiepneumo nie blijkt sterker bij ouderen die zijn getroffen door een beroerte. Van der MaarelWierink conclu deert dat een verbetering van de dagelijkse mondverzorging het risico op een aspiratiepneumonie kan verminderen. In de Landelijke Prevalentie meting Zorgproblemen geeft 9% van de verpleeghuisbewoners aan slikproblemen te hebben. In aan vullend onderzoek hebben logo pedisten bij verpleeghuisbewo ners in de eerste week na opname bij 21% van de bewoners slikpro blemen geconstateerd. Dit maakt de slikproblematiek zeer relevant binnen deze doelgroep, stelt de promovendus. Claar van der MaarelWie rink verdedigde haar proefschrift ‘Dysphagia and poor oral health: significant risk factors of aspi ration pneumonia in frail older people’ op 21 maart. (bron: Rad boud Universiteit Nijmegen) ■ NEW yORK – Kinderen die zijn blootgesteld aan bisfosfonaat A (BPA) hebben een hoger risico om astma te ontwikkelen. BPA wordt gebruikt bij de productie van polycarbonaat, een kunst stof die wordt verwerkt in plas tic flessen en blikjes. Ook komen BPAepoxyharsen voor in dentale sealants. Wetenschappers van het Cen ter for Children’s Environmental Health van Columbia University hebben de BPAniveaus in de uri ne van 568 zwangere vrouwen ge meten tijdens het laatste deel van de zwangerschap. Ook testten zij de urine van kinderen van 3, 5 en 7 jaar oud en onderzochten zij astmasymptomen bij kinderen tussen 5 en 12 jaar. Na correctie voor andere risi cofactoren concludeerden de on derzoekers dat postnatale bloot stelling aan BPA in verband staat met een verhoogd risico op een piepende ademhaling en astma. Blootstelling aan BPA tijdens de zwangerschap wordt omgekeerd geassocieerd met een risico op een piepende ademhaling op vijf jarige leeftijd. Meer dan 90% van de kinderen had op elk van de drie ijkleeftijden een aantoon baar BPAgehalte in de urine. Dr. Kathleen Donohue, hoofdonder zoeker en assistentprofessor ge neeskunde bij Columbia’s Col lege of Physicians and Surgeons, waarschuwt dat het BPAgehal te niet betekent dat die kinderen astma zullen ontwikkelen. Ze voegt toe dat over de biologische mechanismen achter de relatie tussen BPA en astma te weinig bekend is. De astmaprevalentie is de afge lopen dertig jaar drastisch toege nomen. “Ons onderzoek sugge reert dat omgevingsfactoren van invloed zijn, en dat BPA daar mo gelijk één van is,” aldus Donohue. Het onderzoek is gepubliceerd in Journal of Allergy and Clinical Immunology. (bron: Dental Tribu ne International) ■ TAIWAN – Diagnostische denta le röntgenfoto’s zorgen niet voor een hoger risico op kwaadaardige hersentumoren. Dat concluderen Chinese wetenschappers. In eer dere onderzoeken is wel aange toond dat frequente dentale en medische screening zorgt voor een vijf maal grotere kans op een goedaardige hersentumor. De wetenschappers hebben in twee onderzoeken gekeken wat het verband is tussen goedaar dige en kwaadaardige tumoren en het aantal dentale röntgen foto’s tijdens orale en maxillofa ciale zorg. Bij het eerste onder zoek werden 4123 patiënten met een goedaardige tumor en 16.492 gezondheidscontroles geanaly seerd. Het tweede onderzoek werd uitgevoerd onder 197 pa tiënten met een kwaadaardige hersentumor die 788 controles hadden ondergaan. Uit analyse van de onder zoeksdata bleek dat het risico op een goedaardige hersentumor toenam naarmate de frequentie van diagnostische dentale rönt genfoto’s groter was. Tussen kwaadaardige hersentumoren en blootstelling werd geen verband gevonden. Het onderzoek werd uitge voerd aan de China Medical Uni versity, in samenwerking met verschillende andere weten schappelijke gezondheidsorga nisaties in China. Het is in fe bruari gepubliceerd in Annals of Oncology. De American Brain Tumor As sociation verwacht dat in 2013 69.720 nieuwe hersentumo ren worden gediagnosticeerd, waarvan 24.620 kwaadaardig en 45.100 goedaardig. Bij 34% van de tumoren gaat het om menin geomen, vaak goedaardige her sentumoren. (bron: Dental Tri bune International) ■ Meer dan 90% had BPA in de urine Tandarts assistente doet zich voor als tandarts SALZBURG, OOSTENRIJK – Een Oostenrijkse tandartsassisten te heeft zich lange tijd ten on rechte als tandarts voorgedaan in de praktijk waar ze werkte. Dat schrijft The Austrian Times. Als de tandarts niet aanwezig was, plande ze afspraken in. Bij de afspraken stelde ze zich voor als gekwalificeerd tandarts uit München. De assistente voerde extracties uit en bracht restaura ties en protheses aan. De vrouw verzocht haar pati enten contant en bovendien vaak gedeeltelijk vooruit te betalen. Daarnaast zou een patiënt haar tienduizend euro hebben geleend voor de begrafenis van haar moe der. De tandartsassistente werd in 2012 betrapt nadat een aan tal patiënten bij de Oostenrijkse medische raad hadden geklaagd over hoge rekeningen. De vrouw gaf de fraude toe en is ontslagen. De tandarts biedt benadeelde patiënten gratis herstelbehande lingen aan. (bron: Dental Tribune International) ■ De diagnose vindt nu vaak te laat plaats