Please activate JavaScript!
Please install Adobe Flash Player, click here for download

Dental Tribune Polish Edition

Prawo DENTAL TRIBUNE Polish Edition2 Pojęcie błędu medycznego nie jest zdefiniowane ustawowo, lecz na gruncie orzecznictwa oraz doktryny można stwierdzić, iż jako błąd w sztuce medycznej (błąd medyczny, błąd lekarski) określa się takie działania lub za- niechania lekarza, które są obiektywnie sprzeczne z po- wszechnie uznanymi zasadami aktualnej wiedzy i praktyki z za- kresu medycyny. Zgodniezart.4ustawyz5grud- nia 1996 r. o zawodach lekarza i le- karza dentysty, lekarz ma obowią- zekwykonywaćzawód,zgodnieze wskazaniamiaktualnejwiedzyme- dycznej,dostępnymimumetodami i środkami zapobiegania, rozpo- znawania i leczenia chorób, zgod- nie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością. Wielośćdefinicjiipodstawowe kryteria W doktrynie przyjęto również inne definicje. Wg A. Liszewskiej „błąd w sztuce medycznej oznacza naruszenie przez lekarza (świado- megotego,żepodejmujeczynność medyczną) obowiązujących go w konkretnym wypadku, wypraco- wanych na gruncie nauki i prak- tyki, reguł postępowania zawodo- wego wobec dóbr prawnych w po- staci życia i zdrowia człowieka, które na gruncie prawa stanowi podstawę dla stwierdzenia naru- szenia obowiązku ostrożności”. Z kolei L. Wachholz błąd definiował jako „nieumyślne uszkodzenie ciała lub pozbawienie życia cho- rego wskutek nieświadomości za- sad sztuki lub zaniedbania, że błąd tylko wtedy może być uznany za karygodny,jeżelibyłwidoczny,je- żeli można go było uniknąć przez stosowanie zwykłych, a nie nad- zwyczajnych wiadomości lub zręczności”. W przedmiotowej materii sta- nowisko zajął także Sąd Najwyż- szy. W wyroku z 30.09.1960 r. stwierdził,iżuszkodzeniaciała,bę- dące następstwami zabiegów lecz- niczych,awięcczynnościzmierza- jących również do ochrony życia i zdrowia ludzkiego, pozbawione są cechmaterialnejbezprawnościpod warunkiem dokonania zabiegu w sposób zgodny z powszechnie uznanymizasadamiwiedzyisztuki lekarskiej. W orzeczeniu z 1.04.1955r.Sądzdefiniowałbłądw sztuce lekarskiej jako czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodną z nauką medyczną w zakresie dla le- karzadostępnym.Nadto,wwyroku z 8.09.1972 r. podniesiono, iż usta- lenie błędu w sztuce lekarskiej za- leży od odpowiedzi na pytanie, czy postępowanielekarzawkonkretnej sytuacji i z uwzględnieniem cało- kształtu okoliczności istniejących w chwili zabiegu, a zwłaszcza tych danych, którymi wówczas dyspo- nował lub mógł dysponować, zgodne było z wymaganiami ak- tualnej wiedzy i nauki medycznej oraz powszechnie przyjętej prak- tyki lekarskiej. Mimo wielości definicji oma- wianego pojęcia, podstawowym jegokryteriumjestnaruszenieobo- wiązującej staranności. Należy w tym miejscu podkreślić, iż od leka- rza wymaga się staranności pod- wyższonej, ponad przeciętną z uwagi nie tylko na profesjonalny charakter jego działań, ale przede wszystkim ze względu na wagę przedmiotu działalności, a więc ochronę życia i zdrowia ludzkiego. Przyczynybłędów wsztucemedycznej Do najczęstszych przyczyn po- pełniania błędów medycznych na- leżą: – pominięcie w ramach wywiadu lekarskiego istotnych z punktu widzenia rozpoznania choroby pytań, – zaniechanie zlecenia odpowied- nich badań specjalistycznych, – niewłaściwa interpretacja istnie- jących, a nawet typowych dla da- nego schorzenia lub stanu poura- zowego objawów, – nieprzeprowadzenie alternatyw- nego postępowania zmierzają- cego do zweryfikowania wyni- ków badań (o ile jest ono moż- liwe), – niewykorzystanie dostępnych, a koniecznych w określonej sytua- cji zdrowotnej możliwości diag- nostycznych, – nieprawidłowości w leczeniu far- makologicznym, – podjęcie się świadczeń medycz- nych mimo braku stosownych kompetencji, – bezpodstawne odroczenie prze- prowadzenia zabiegu operacyj- nego. Kategoriebłędówlekarskich Biorącpoduwagękolejneetapy postępowaniamedycznego,atakże w oparciu o kryterium czynności, wzwiązkuzpodjęciemktórychdo- chodzi do błędu medycznego, w doktrynieorazorzecznictwiesądo- wym wyróżnia się następujące ka- tegorie błędów lekarskich: błąd diagnostyczny (błąd rozpoznania), błąd terapeutyczny (błąd w lecze- niu)orazbłądrokowania(błądpro- gnozy). Błąd diagnostyczny Błąd diagnostyczny polega na postawieniu niewłaściwej diag- nozy na skutek obiektywnie sprzecznego z zasadami obowią- zującymi w medycynie postępo- wanialekarza.Błądtenmożeprzy- bierać albo postać tzw. błędu pozy- tywnego, jeżeli lekarz rozpoznaje u pacjenta chorobę, podczas gdy jest on faktycznie zdrowy albo – znacznie bardziej niebezpiecz- negodlapacjenta–błędunegatyw- nego. Błąd negatywny zachodzi wtedy, gdy lekarz w ogóle nie roz- poznaje choroby albo rozpoznaje chorobę inną niż ta, na którą pa- cjent faktycznie cierpi. Omawiana kategoria błędu wynika zazwyczaj z niewłaściwej interpretacji sym- ptomów (objawów), na których oparłsięlekarz,dokonującrozpoz- nania. Najczęściej konsekwencje błędu diagnostycznego pojawiają siędopieronaetapiestosowaniate- rapii, chyba że błąd powoduje za- niechanie podjęcia jakichkolwiek działań leczniczych. W każdym jednak wypadku przesłanką odpo- wiedzialności musi być wyrządze- nie szkody. Przyczyny błędnej diagnozy mogą być różne, przy czym pamiętać należy, że lekarz poniesie odpowiedzialność tylko wtedy, gdy nie dochował należytej staranności podczas czynności podjętych w celu postawienia wła- ściwej diagnozy. Nie każde obiek- tywniewadliwerozpoznanieozna- cza bowiem, że lekarz jest za nie odpowiedzialny, bo czasami wad- liwa diagnoza może być wynikiem niedostatecznej wiedzy na temat danego schorzenia i bezradności medycyny, która jest dopiero na etapiewstępnychbadańalborezul- tatem obiektywnego braku do- stępu do najnowszej aparatury diagnostycznej, czy też pomyłki w laboratorium. Należy jednak pod- kreślić, że pominięcie badań ko- niecznych dla postawienia diag- nozy i możliwych w danych warunkach do przeprowadzenia należy zawsze oceniać na płasz- czyźnie błędu. Błąd terapeutyczny Drugą kategorią jest błąd tera- peutyczny.Zachodzionwtedy,gdy została wybrana obiektywnie nie- właściwa z punktu widzenia me- dycznego metoda leczenia. Może mieć on charakter wtórny (wtedy, gdy jest rezultatem błędnej diag- nozy) albo pierwotny (gdy diag- noza została postawiona prawid- łowo, ale lekarz podjął następnie niewłaściwe decyzje terapeu- tyczne). Szczególną postacią błędu terapeutycznego jest tzw. błąd ope- Owydawcy Wydawca : Biuro w Polsce: Al. Jerozolimskie 44, lok. 518 00-024 Warszawa info@dental-tribune.com www.dental-tribune.com Zespół redakcyjny: Redaktor naczelna: Marzena Bojarczuk, m.bojarczuk@dental-tribune.com Tłumacz: Ewa Ganowicz Marketing i reklama: Grzegorz Rosiak, g.rosiak@dental-tribune.com Informacje w sprawie prenumeraty: info@dental-tribune.com Tel.: 664 608 740 Nakład: 10.000 egz. Licensing by Dental Tribune International Publisher Torsten Oemus Group Editor Daniel Zimmermann newsroom@dental-tribune.com Tel.: +49-341/4 84 74-107 Editor Specialities Magdalena Wojtkiewicz EditorialAssistant Yvonne Bachmann Copy Editors Sabrina Raaff, Hans Motschmann President/CEO Torsten Oemus Sales & Marketing Matthias Diessner, Vera Baptist, Peter Witteczek Director of Finance & Controlling Dan Wunderlich Marketing & Sales Services Nadine Dehmel License Inquiries Jörg Warschat Accounting Manuela Hunger Business Development Manager Bernhard Moldenhauer Project Manager Online Alexander Witteczek Executive Producer Gernot Meyer Dental Tribune International Holbeinstr. 29, 04229, Leipzig, Germany Tel.: +49-341-4 84 74-302 Fax: +49-341-4 84 74-173 info@dental-tribune.com www.dental-tribune.com Regional Offices Asia Pacific Dental TribuneAsia Pacific Limited RoomA, 20/F, Harvard Commercial Building, 111 Thomson Road, Wanchai, Hong Kong Tel.: +852 3113 6177 Fax +8523113 6199 TheAmericas 116 West 23rd Street, Ste. 500, NewYork, N.Y. 10011, USA Tel.: +1 212 244 7181 Fax: +1 212 224 7185 Wydawca i redakcja nie ponoszą odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Publikacja ta jest przezna- czonadlaosóbuprawnionychdowystawianiareceptorazosóbprowadzącychobrótproduktamileczniczymi wrozumieniuprzepisówustawyzdnia6września2001r.–Prawofarmaceutyczne(Dz.U.Nr126,poz.1381, zpóźn.zmianamiirozporządzeniami). Redakcja Dental Tribune dokłada wszelkich starań, aby publikować artykuły kliniczne oraz informacje od producentów jak najrzetelniej. Nie możemy odpowiadać za informacje, podawane przez producentów. Wydawca nie odpowiada również za nazwy produktów oraz informacje o nich, podawane przez ogłosze- niodawców.OpinieprzedstawianeprzezautorówniesąstanowiskiemredakcjiDentalTribune. Dental Tribune makes every effort to report clinical information and manufacturer’s product news accura- tely,butcannotassumeresponsibilityforthevalidityofproductclaims,orfortypographicalerrors.Thepub- lishers also do not assume responsibility for product names or claims, or statements made by advertisers. Opinions ex- pressedbyauthorsaretheirownandmaynotreflectthoseof DentalTribuneInternational. DENTALTRIBUNE The World’s Dental Newspaper International Editorial Board Dr Nasser Barghi, USA– Ceramics Dr Karl Behr, Germany – Endodontics Dr George Freedman, Canada – Esthetics Dr Howard Glazer, USA– Cariology Prof.DrI.Krejci,Switzerland–ConservativeDentistry, Dr Edward Lynch, Ireland– Restorative Dr Ziv Mazor, Israel – Implantology Prof. Dr Georg Meyer, Germany – Restorative Prof. Dr Rudolph Slavicek,Austria – Function, Dr Marius Steigmann, Germany – Implantology © 2012, Dental Tribune International GmbH.All rights reserved Błąd w sztuce medycznej – odpowiedzialność cywilna i karna lekarza dentysty MałgorzataŚwieca,Polska MatthewBenoit/Shutterstock.com