Dental Tribune Netherlands Edition

13Infectiepreventiedental tribune - netherlands editionNovember 2012 Het hygiëneprotocol in de tandartspraktijk Veel tandartsen maken zich, al dan niet terecht, zorgen om hun hygiëneprotocol. Het RooDent Hygiëneprotocol biedt uitkomst!!! RooDent Hygiëneprotocol Nog nooit was het maken van een hygiëneprotocol zo eenvoudig!! EEN EIGEN HYGIËNEPROTOCOL IN EEN PAAR MUISKLIKKEN! VOLDOET AAN DE WIP-RICHTLIJNEN! In kleine stappen een groot resultaat www.roodent.nl info@roodent.nl Roovos Organisatieontwikkeling TEKST: LAURA VAN DEE EINDHOVEN – Sinds begin sep- tember is Nederland een mond- zorgopleiding rijker: aan het ROC Eindhoven is de cursus ‘Sterilisa- tiemedewerker in de mondzorg’ van start gegaan. Cursisten leren hier onder meer hoe specialisti- sche instrumenten gebruikt en gedemonteerd moeten worden en welke reinigingprocedures daar- voor het best gebruikt kunnen worden. Mede-initiatiefnemer van de opleiding is Peter Spijkers, ei- genaar en manager van de Alexia Klinieken en Tandartspraktijk Tilburg. Spijkers kwam op het idee van de opleiding omdat hij merkte dat veel tandartsassistenten wel wer- ken volgens de WIP-richtlijnen, maar de achtergrond ervan niet kennen. De cursus leert deel- nemers in twaalf maanden alles over het sterilisatieproces. Ik weet uit ervaring dat de In- spectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) wil dat er in elke praktijk ook iemand aanwezig is die het sterilisatieproces begrijpt. In de meeste praktijken weet een as- sistent perfect hoe hij moet wer- ken volgens de WIP-richtlijnen, maar als je hem vraagt op welke temperatuur een autoclaaf werkt of op welk programma de ther- modesinfector draait en waarom, zal hij vaak het antwoord schul- dig blijven,” gaat hij verder. “Hij kan dan ook niet controleren of apparaten wel functioneren en op de juiste manier ingesteld zijn. Ik zou graag zien dat deze cursus een integraal onderdeel van de opleiding tot tandartsassistent wordt.” POSITIEVE REACTIES Spijkers heeft samen met docen- ten van de cursus en met Richard Reinders, tandarts/eigenaar van de Amalia Kliniek, Oranje Kli- niek en Alexia Klinieken, het cur- riculum bepaald. Voor de eerste cursus hebben zich voornamelijk tandartsassistenten opgegeven, maar ook enkele adviseurs van tandartsenpraktijken. “Iemand die tandartspraktijken adviseert, wil ook begrijpen over welke ken- nis en expertise een tandarts- praktijk moet beschikken,” aldus de technisch bedrijfskundig or- ganisatiewetenschapper. Hoewel de meeste deelnemers aan de opleiding van tevoren niet gelijk het nut van de cursus in- zagen, kreeg hij erg positieve re- acties na de eerste avond. “Ze vinden het een verrijking van hun kennis dat ze nu begrijpen waarom ze bepaalde handelingen moeten uitvoeren.” In de prak- tijken die Spijkers managet komt hij dezelfde reacties tegen. “Me- dewerkers doen regelmatig sug- gesties voor verbeteringen om de werkprocessen in de praktijk te optimaliseren, bijvoorbeeld op het gebied van routing. Ze hebben bijvoorbeeld voorgesteld om een apparaat te verplaatsen omdat dat gunstiger was voor het steri- lisatieproces. Dat vond ik erg leuk om te zien.” PATIËNTVEILIGHEID Wordt er niet te veel aandacht be- steed aan infectiepreventie, ten nadele van het grotere kader, de patiëntveiligheid? Spijkers vindt van niet: “Kennis van sterilisa- tie maakt deel uit van het bevor- deren van patiëntveiligheid. Als je veilig wil handelen voor de pa- tiënt, moet je begrijpen wat je in zijn mond stopt.” Hij is dan ook geen voorstander van praktij- ken waarin medewerkers klakke- loos allerlei protocollen opvolgen. “De IGZ wil alles geprotocolleerd zien, maar ik vind dat protocol- len niet zaligmakend zijn. In mijn optiek moeten bedrijfskritische processen en de kennis die maar één persoon in de praktijk be- zit vastgelegd worden, maar het is zeker niet nodig alles te pro- tocolleren. Het is belangrijk de processen te doorzien, zodat ie- dereen desgewenst onderbouwd kan uitleggen waar hij mee bezig is. Het opvolgen van een protocol zorgt daar niet per se voor.” STRENGE INSPECTIE Spijkers heeft veel ervaring met de werkwijze en wensen van de IGZ. “In 2010 heb ik samen met Richard Reinders een praktijk in Echt overgenomen. Deze was door de IGZ gesloten, omdat er onder meer geen protocollen wa- ren voor schoonmaken, desinfec- teren en steriliseren. Ook werd de sterilisator niet systematisch onderhouden en was de röntgen- apparatuur niet volgens de regels aangemeld. Wij hebben toen alle oude apparatuur eruit gegooid, een autoclaaf en een thermodes- infector aangeschaft en de me- dewerkers een cursus stralings- hygiëne laten volgen.” Toen Spijkers na de vernieu- wingen in de praktijk contact op- nam met de IGZ om te vertellen dat de praktijk weer open ging, gaf die geen toestemming. Spij- kers en Reinders hadden de WIP- richtlijnen op een andere manier geïnterpreteerd dan de inspec- teur. Daarom riepen zij de hulp in van infectiepreventiespecialist Rogier Becker van Dental Union, die na overleg met de IGZ-inspec- teur de WIP-richtlijnen heeft ver- taald naar de tandartspraktijk. Hoewel Spijkers in grote lijnen achter de inspecties van de IGZ staat, vindt hij dat de inspectie in de tandheelkunde vergeleken met andere medische sectoren erg streng is. Sommige van de 400 punten waar de inspecteur op controleerde, leken Spijkers in eerste instantie niet relevant. “Later bleek dat bijna alle punten wel een kern van waarheid bezit- ten. De IGZ-inspecteurs vinden het belangrijk dat mondzorgpro- fessionals begrijpen wat ze aan het doen zijn, bijvoorbeeld in het sterilisatieproces. Door mijn vele contact met de IGZ zie ik het be- lang ervan in dat werknemers hun werk, dus ook het sterilisa- tieproces, doorgronden. Ik weet nu hoe de inspecteurs denken,” aldus Spijkers. “De investeringen die gedaan moeten worden om te voldoen aan de WIP-richtlijnen zijn voor een eenmanspraktijk vaak moei- lijk op te brengen. Dat is een van de redenen waarom praktijken steeds groter worden,” consta- teert Spijkers. Volgens hem is schaalvergroting geen negatie- ve ontwikkeling. “Omvangrijke praktijken hebben als voordeel dat er multidisciplinair gewerkt kan worden en dat één medewer- ker zich kan richten op het steri- lisatieproces. In mijn praktijken is dat al het geval.” MINDER VRIJBLIJVEND Spijkers zou graag zien dat de hui- dige WIP-richtlijnen herzien wor- den met het doel een praktisch werkbare situatie te bereiken, in plaats van een multi-interpreta- bele situatie. “Een tandarts leest de WIP-richtlijnen op dit moment totaal anders dan de inspecteur. Ik zou willen dat de WIP-richt- lijnen minder vrijblijvend worden. Er staat bijvoorbeeld dat kriti- sche instrumenten gesteriliseerd moeten worden, maar elke prak- tijkmedewerker heeft een andere opvatting van ‘kritisch’. Het lijkt mij beter als er concreet wordt genoemd wat kritische instru- menten zijn en hoe daarmee om- gegaan moet worden.” Spijkers ziet de toekomst van de infectiepreventie zonnig tege- moet: “Nederland heeft de laatste jaren een behoorlijke inhaalslag gemaakt op het gebied van infec- tiepreventie in de tandheelkunde: alleen in Duitsland en Engeland zijn ze verder.” Een mooie ontwik- keling vindt hij de Arseus-DIOS software die de reinigings-, desin- fectie- en sterilisatieprocessen re- gistreert en labels genereert. Spijkers verwacht dat binnen een decennium nagenoeg alle Nederlandse tandartspraktijken zullen werken volgens de WIP- richtlijnen. “En daar sta ik vol- ledig achter. Allerlei specialisten met kennis en kunde die niet tot de opleiding tandheelkunde be- hoort hebben zich beziggehou- den met het opstellen van die richtlijnen. Ze zijn niet voor niets opgesteld.” ■ Peter Spijkers. Opleiding Sterilisatiemedewerker in mondzorg gestart “Mondzorgprofessionals moeten de achtergrond van de WIP-richtlijnen kennen” In grotere praktijken kan één medewerker zich op sterilisatie richten Kennis van sterilisatie bevordert de patiëntveiligheid