Dental Tribune Netherlands Edition

11Excerptdental tribune - netherlands editionOktober 2012 Restaureren na endodontische behandeling Dit is een fragment uit het cahier behorende bij de eLearning Restaureren na endodontische behandeling (AccreDidact, 2012; ISBN 978 90 8976 083 8), geschreven door J.V. Laverman en M.H. Ree. 6.4 COMPOSIETOPBOUW MET WORTELSTIFT Voor plastische opbouwen is er keuze uit een groot assortiment vezelversterkte composietstif- ten (tabel 2). Grote bekendheid genieten de stiften van RTD en Coltène-Whaledent. Ze bestaan in verschillende vormen, samen- stellingen en uitvoeringen. Daar- naast zijn ze in diverse diktes te koop, elk met een bijpassende post drill. Voor de lengte en dia- meter van de stift gelden dezelfde richtlijnen als voor metalen stif- ten. De diameter van de stift die men wil plaatsen, moet overeen- komen met de boor die het laatst gebruikt is. Sommige fabrikanten leveren naast hun stiftsysteem een (spuitbaar) composiet en een bijbehorende bonding om de stift vast te zetten en/of het element op te bouwen. Maar men kan ve- zelversterkte stiften ook met een ander merk composiet(cement) vastzetten of voor de opbouw een ‘gewoon’ posterior composiet gebruiken. Dit laatste is soms mooier als de composiet wordt gebruikt voor een directe compo- sietkroon. In ons land is de opbouwcom- posiet van Kuraray populair: Clearfil Photo Core is een licht- hardend composiet dat vooral wordt toegepast voor opbouwen zónder wortelstift. Als bonding kan het lichthardende Clear- fil SE Bond worden gebruikt (tweestapsadhesief). Maar om een goede hechting van de com- posiet in het wortelkanaal en de pulpakamer te verkrijgen, is het veiliger om de total etch proce- dure te volgen en van een drie- staps dual-cure bondingsysteem gebruik te maken, zoals Clear- fil SA Primer in combinatie met Clearfil Photo Bond. Het dentine wordt dan eerst geëtst, gespoeld, vervolgens geprimed en van een dun laagje bonding voorzien (ta- bel 3). Ditzelfde bondingsysteem kan ook bij Clearfil DC Core Au- tomix worden toegepast. DC Core is een dual-cure composiet. Het is spuitbaar waardoor men voor het cementeren van de stift en het opbouwen van het element maar één materiaal hoeft te ge- bruiken. Om de krimpspannin- gen ten gevolge van het polyme- risatieproces te beteugelen, is het raadzaam de composiet laagsge- wijs aan te brengen en uit te har- den (40 seconden). Een te lange stift moet worden ingekort zodat hij van top tot teen omgeven kan worden door de composiet. Ge- bruik hiervoor een scherpe dia- mantboor met waterkoeling. In- dien het element meteen van een indirecte kroon wordt voorzien, kan de opbouw in de daartoe ver- eiste vorm worden geslepen. Na het omslijpen maken we een af druk van het element en een tij- delijke restauratie. 6.6 CASUS II, DE PRE- ENDODONTISCHE OPBOUW Het heeft voordelen om een res- tauratie volledig te verwijderen voordat de kanaalbehandeling wordt uitgevoerd, bijvoorbeeld om cracks of fracturen op te spo- ren en de restauratieve prog- nose te beoordelen. Als de ka- naalbehandeling in meerdere zittingen zal worden uitgevoerd, is er meestal niet genoeg reten- tie om een goede tijdelijke res- tauratie aan te brengen. In zo’n geval kan een pre-endodontische opbouw uitkomst bieden. Uiter- aard moeten de kanaalingangen in een volgende zitting weer snel en gemakkelijk toegankelijk zijn. Daarom wordt de pre-endodon- tische opbouw van een opening voorzien, die met een tijdelijk vulmateriaal wordt afgesloten. In deze bovenpremolaar (zie afbeelding 66) is een wortelka- naalbehandeling gestart nadat de buccale knobbel was afgebro- ken. Doordat er weinig tandma- Afbeelding 63. Vervaardiging van een opbouw met behulp van een glasvezelstift (Tenax Fiber White) en een dual-cure, spuitbaar opbouwcomposiet (DC Core Automix). Het dentine wordt voorbehandeld met de total etch technique (K-etchant, SA Primer en Photo Bond). Porcelain Bond Activator wordt gebruikt om de wortelstift te silaniseren. De needle tube past op de spuit en is erg handig om de composiet in het wortelkanaal aan te brengen (foto’s: Kuraray Dental). Tabel 3 Voorbehandelen dentine en glasvezelstift Voorbehandelen van het dentine • Zandstraal de pulpakamer en de kanaalingang(en). • Ets het dentine gedurende 15 seconden met fosforzure etsgel. Gebruik een Microbrush om de gel in het wortelkanaal te appliceren. Spoel de etsgel weg met water en blaas het dentine daarna zachtjes droog. • Herbevochtig het dentine met 2% chloorhexidine. • Droog het dentine met de luchtblazer en een papierstift. • Breng met een wegwerpkwastje een dun laagje Clearfil SA Primer aan op het geëtste dentine. Blaas even droog. • Meng 1 druppel Clearfil Photo Bond Catalyst met 1 druppel Clearfil Photo Bond Universal. • Breng de bonding aan op het dentine. Verdeel de bonding met enkele korte luchtstootjes. • Zuig de overmaat bonding in het kanaal op met een papierstift. • Belicht de bonding 10 seconden met de composietlamp. Voorbehandelen van de glasvezelstift • Ets de stift gedurende 1 minuut in 24% H2O2. • Silaniseer de stift. Meng hiervoor 1 druppel Porcelain Bond Activator met 1 druppel Clearfil Photo Bond Catalyst en 1 druppel Clearfil Photo Bond Universal. Breng de coupling agent meteen op de stift aan. Voor- kom dat de stift in aanraking komt met vocht(ige lucht). Tabel 2 Vezelversterkte confectiestiften (P=parallel, T=taps, PT=parallel-taps, R=retentiegroeven, G=glad) Fabrikant Koolstofvezels Glasvezels P/T/PT/R/G Coltène-Whaledent ParaPost Fiber Lux ParaPost Taper Lux Tenax Fiber White P/R PT/R PT/R Recherches Techniques Dentaires (R.T.D) D.T. Light-Post (illusion X-RO) Fibercone (auxiliary post) PT/G T/R Abrasive Technology Carbopost Snowpost Snowlight PT/G PT/G PT/G Ivoclar-Vivadent FRC Postec Plus T/G 3M ESPE Rely X Fiber Post T/G Dentsply Maillefer Radix Fiber Post PT/G Pentron Clinical FibreKleer Serrated Post P/R Dentatus Twin Luscent Anchors PT/G stiftruimte prepareren omslijpen voor indirecte kroon directe composietkroonstift passen stift cementeren element opbouwen afdrukken tijdelijke restauratieAfbeelding 64. De stappen bij het opbouwen van een endodontisch behandeld gebitselement met een wortelstift en composiet. teriaal resteerde, werd besloten een pre-endodontische opbouw te maken. Na het verkrijgen van een droog werkterrein met be- hulp van Expasyl (Acteon) wordt het element onder rubberdam gebracht en wordt een plastic matrijs aangebracht die is ver- vaardigd uit een Core Form van Kuraray. Door deze mal aan de bovenzijde af te snijden en om te keren, ontstaat een naar cervicaal taps toelopende matrijs, die met wat passen en meten in de sul- cus geschoven kan worden. Ver- volgens worden de kanaalingan- gen afgesloten met Root Canal Projectors (www.cjmengineering. com). Dit zijn space maintainers die voorkomen dat de compo- siet de kanaalingangen inloopt. Als de composiet is verhard, is de Canal Projector met een Hed- ström-vijl eenvoudig te verwijde- ren. De composiet hecht niet aan het gladde oppervlak van de pro- jector. De endodontische opening wordt aangepast en het element wordt in model geslepen. Na het instrumenteren wordt de endo- dontische opening in de opbouw afgesloten met Cavit. Tijdens de tweede zitting wordt de kanaalbehandeling af- gemaakt. Door de composiet van de opbouw te zandstralen en een dun laagje silaan aan te brengen hecht de nieuwe composiet beter. De controlefoto na zes maanden laat een normale periradiculai- re ruimte zien en een kroon die goed aansluit.