Please activate JavaScript!
Please install Adobe Flash Player, click here for download

Dental Tribune Netherlands Edition

12 Excerpt dental tribune - netherlands edition Juli 2012 “ ” Redactie: Dyonne Broers Uitgever: Prelum Uitgevers ISBN: 978 90 8562 098 3 Verschenen: oktober 2011 Prijs: € 89,50 “Mondzorg bij mensen met een beperking is een fraai vormgegeven studieboek, rijkelijk geïllustreerd met mooi fotomateriaal. Het bevat een schat aan informatie en beschrijft de mondzorg bij mensen met een beperking in de breedst mogelijke zin. [...] Een aanrader voor alle mondzorgprofessionals met affiniteit voor mensen met een beperking in de algemene en bijzonder tandheelkundige praktijk.” Nederlands Tandartsenblad, april 2012 “In heldere taal wordt een actueel overzicht gegeven van de gehandicaptenzorg in Nederland. [...] Kortom, hier ligt een zeer compleet en helder geschreven handboek, een ‘must’ voor studenten mondzorgkunde en tandheelkunde, en voor praktiserende mondhygiënisten en tandartsen.” Nederlands Tijdschrift voor Tandheelkunde, maart 2012 Mondzorg bij mensen met een beperking Figuur 11.6 Orthopantomogram van patiënt met downsyndroom en agenesie 14, 15, 17, 22, 24, 27 en persistentie 53, 62, 63 en korte radices. Figuur 11.7 Tandsteen en parodontitis bij man met downsyndroom en matige ver- standelijke beperking, die gewend was zelfstandig te poetsen. Figuur 11.5 Orthodontische afwijkingen bij jongen met downsyndroom. Figuur 11.8 26-jarige vrouw met downsyndroom en klasse III-relatie. Figuur 11.9 OPT 13-jarige jongen met downsyndroom en klasse III- neiging, microdontie, impactie 13, 23, agenesie 12, 22 en hypoplastische 35. Ook zijn diverse melkelementen nog in situ. Figuur 11.10 Intraorale opname patiënt met downsyndroom. Figuur 11.11 Slechte mondhygiëne en parodontitis bij patiënt met het downsyndroom. bepalende factor voor de levens- verwachting. Tegenwoordig zijn luchtwegproblemen vaak de over- lijdensoorzaak. Hartafwijkingen kunnen nu over het algemeen vroegtijdig behandeld worden, dit in tegenstelling tot vroeger. Met name bij een avsd (atrium- ventrikel-septumdefect) is vroeg- tijdige behandeling noodzakelijk. GEVOLGEN VOOR HET GEBIT EN DE BEHANDELING Tussen de 60 en 95% van de vol- wassenen tot 35 jaar met het downsyndroom heeft parodonti- tis (Morgan, 2007). Parodontitis in het onderfront wordt het meest en het eerst gezien, daarna bij de eerste molaren. In een later stadi- um kunnen ook andere elemen- ten parodontaal aangetast raken. De progressie is vaak snel (Reu- land-Bosma, 1990). De verhoogde kans op parodontitis bij mensen met het downsyndroom zou niet zozeer verklaard kunnen worden door een andere samenstelling van de tandplaque of een andere hoeveelheid hiervan, alswel door een verminderde afweerfunctie (Bouvy-Berends en Reuland-Bos- ma, 2006; Morgan, 2007). Verder spelen elementen als een open- mondademhaling en een slech- tere mondhygiëne een rol bij het ontstaan van parodontitis. Bij een optimale mondhygiëne zal echter ook bij mensen met het down- syndroom geen of weinig paro- dontitis ontstaan. Het risico erop is dus groter, maar het is over het algemeen niet onmogelijk paro- dontitis te voorkomen. Het cariësrisico blijkt bij men- sen met het downsyndroom on- geveer hetzelfde te zijn als bij mensen zonder downsyndroom (Fung en Allison, 2005). Mensen met het downsyn- droom zijn vaak overgevoelig in het mondgebied. Dit maakt de mondverzorging en de tandheel- kundige behandeling lastiger. Ook de matige motoriek en het gebrek aan motivatie veroorzaken in veel gevallen problemen bij de mondverzorging. Deze zal daar- om vaak deels of volledig overge- nomen moeten worden door ou- ders of begeleiders. In ieder geval is controle ervan door hen nood- zakelijk. Er wordt veel gebitsslijtage ge- zien bij mensen met het down- syndroom, als gevolg van bruxis- me en erosies (door reflux en overgeven). Atlantoaxiale instabiliteit (in- stabiliteit van de eerste twee nek- wervels) komt bij ongeveer 15% van alle mensen met downsyn- droom voor. Slechts in 1 tot 2% van de gevallen leidt dit tot neu- rologische afwijkingen, zoals nekpijn (torticollis), spierzwakte, toegenomen spierspanning en loopstoornissen. Wanneer ie- mand met het downsyndroom onder algehele anesthesie behan- deld dient te worden, moet reke- ning worden gehouden met de kans op het veroorzaken van een trauma/dislocatie van het atlan- toaxiale gewricht door hyperex- tensie van het hoofd bij het in- tuberen. Dit kan neurologische uitval tot gevolg hebben. ADVIEZEN • Besteed vroegtijdig en ruime aandacht aan preventie, door re- gelmatige mondhygiëneinstruc- ties, gebitsreiniging en zo nodig chloorhexidine te adviseren. • Omdat mensen met het down- syndroom vaak relatief goed in imitatie zijn, is het regelma- tig en op dezelfde manier trai- nen van bepaalde vaardigheden vaak succesvol. Dit geldt zowel voor de mondverzorging als het meewerken aan de behandeling door de tandarts of mondhygi- enist. • Maak in ieder geval op 10- tot 12-jarige leeftijd röntgenfoto’s, om eventuele agenesieën, im- pacties en retenties op te spo- ren en zo nodig tijdig te kunnen ingrijpen (bijvoorbeeld door ex- tracties). Overleg tijdig met een orthodontist. • Leg slijtage door bruxisme en erosies vast door middel van gebitsmodellen, mondfoto’s en röntgenfoto’s. • Behandel slijtage zo nodig met composiet (of eventueel met kronen). • Overleg met een avg of huisarts of verwijzing naar een mdl-arts (maag-darm-leverarts) of/wan- neer behandeling van de reflux geïndiceerd is. • Maak bij klachten of bij ernsti- ge slijtage door bruxisme een splint, wanneer dit mogelijk is. • Implantologie en orthodontie zijn bij mensen met het down- syndroom mogelijk, maar de belastbaarheid van de pati- ent, mondhygiëne, parodontale mondgezondheid en eventuele microdontie spelen daarbij een rol. Uit een onderzoek van Teitelbaum et al. (2009) bij mensen met het downsyndroom bleek dat een tandpasta waaraan zowel chloor- hexidine als een plaqueverklik- ker (erythrosine) was toegevoegd, een significante plaquereductie gaf en daarmee een reductie in bloeding van de gingiva. ■ > vervolg van pagina 11 Met de actiecode DT2012 betaalt u tot en met 31 augustus geen verzendkosten!