Dental Tribune Polish Edition

DENTAL TRIBUNE Polish Edition Perspektywy 5 Mechanizmzależnościpomiędzy stawamiskroniowo-żuchwowymi iogólnymstanemzdrowia woparciuoaspektymięśniowo- powięziowe Pierwsza postawiona w niniej- szymartykulehipotezadotyczyza- leżności pomiędzy stawami skro- niowo-żuchwowymi a resztą ciała, która miałaby wynikać z obecności powięzi – elementów łącznotkan- kowych łączących poszczególne struktury anatomiczne i tworzą- cych trójwymiarową sieć, roz- przestrzeniającą się po całym orga- nizmie. Sieć ta może ulegać rozcią- ganiu na skutek leżących poniżej mięśni i przenosić naprężenia na duże odległości. Tkanki powięzi mają przebieg pionowy, od głowy aż po palce stóp. Dodatkowo ludzkie ciało przecinają 4 połączone ze sobą poprzeczne płaszczyzny powię- ziowe. Dlatego w przypadku urazu dotyczącego jednej okolicy ciała, ból i zaburzenia czynnościowe mogą rozprzestrzeniać się po ca- łym organizmie. Mechanizmopartynaenergiichi orazmeridianach Druga hipoteza mówi, że stawy skroniowo-żuchwoweiinneczęści ciała są połączone ze sobą syste- mem meridian, który jest tworzony przez powięzie. W tradycyjnej akupunkturze uważa się, że meridiany tworzą w cielesieć,którałączyzesobąnawet odległe tkanki. Badania mające na celu wyjaśnienie położenia punk- tów stosowanych w akupunktu- rze/meridian z zachodniego punktu widzenia koncentrowały się głów- nie na identyfikacji cech histolo- gicznych,odróżniającychtepunkty od otaczających tkanek. Jedną z cech histologicznych i anatomicz- nych związanych z meridianami jest luźna tkanka łączna, zlokalizo- wana pomiędzy lub w obrębie mięśni (czyli tkanka powięziowa). Starożytne teksty dotyczące akupunktury zawierają wiele od- niesień do „tłustych, mazistych błon, powięzi i systemów błon łą- czących”, przez które miała prze- pływać energia chi. Wielu autorów sugerowało, że mogą istnieć połą- czenia pomiędzy meridianami sto- sowanymi w akupunkturze. Połą- czenia te zwykle przebiegają wzdłuż płaszczyzn powięzi, po- między mięśniami, między mięś- niemakościąlubmiędzyścięgnem i tkanką łączną. Wobec dostępnych wyników badań doświadczalnych wysunięto hipotezę, że sieć meridian można traktować jako obraz sieci śród- miąższowej tkanki łącznej.Wyniki te potwierdza obraz ultrasonogra- ficzny, ujawniający w organizmie człowieka płaszczyzny tkanki miękkiejwmiejscachstosowanych w akupunkturze. Zasugerowano, żepunktówakupunkturynienależy traktować jako niezależnych jed- nostek,aleraczejjakomiejscakon- wergencji sieci tkanki łącznej, przeszywającej cały organizm – podobnie jak traktujemy miejsca krzyżowania się autostrad, patrząc na całą mapę większych i mniej- szych dróg. Zależnośćpomiędzypunktami wyzwalającymibólipunktami akupunktury Tradycyjną akupunkturę i tera- pię bólu mięśniowo-powięzio- wego dzielą 2 000 lat. Mimo to łą- czą je podobne podstawy. Najnow- szebadaniasugerują,żepodwzglę- dem anatomicznym, klinicznym i fizjologicznym punkty wyzwala- jące ból mięśniowo-powięziowy i punkty stosowane w akupunkturze wznacznymstopniusiępokrywają. Analogia pomiędzy tymi punktami jest przedmiotem dyskusji od r. 1977, kiedy opisano 100% korela- cję anatomiczną i 71% korelację podwzględemklinicznychdolegli- wości bólowych pomiędzy pun- ktami wyzwalającymi ból mięś- niowo-powięziowy i punktami akupunktury. Zasugerowano także istnienie licznych podobieństw między nimi. Oba typy struktur charakteryzują się zbliżoną lokali- zacją. Zastosowanie igieł w ich ob- rębie znosi ból. Ból związany z drganiemuzyskanymmiejscowow punktachwyzwalającychbólmięś- niowo-powięziowy przypomina odczuciede-chi.Nakłuciepunktów wyzwalających wywołuje odczu- cia bólowe podobne do odczuć przenoszonych wzdłuż meridian. Zauważono jednak, że punkty akupunktury położone w miejs- cach wyzwalających ból mięś- niowo-powięziowy są rzadko wy- korzystywane w terapii metodą akupunktury, a wskazania do ich wykorzystania są inne niż w terapii opartej o punkty wyzwalające ból. Ponadtowskazano,żeniejestmoż- liwa opisywana korelacja pomię- dzy punktami akupunktury i pun- ktami wyzwalającymi ból na po- ziomie 71%. Jeśli nawet pominiemy ten ar- gument,tojednakkorelacjęmiędzy punktami akupunktury i punktami leczenia bólu stwierdzono w nie więcej niż 40%. Bardziej prawdo- podobne jest, że faktyczna korela- cja dotyczy zaledwie ok. 18-19% punktów. Z pewnością w przyszło- ścikoniecznebędziedokładniejsze wyjaśnienie korelacji pomiędzy punktami wyzwalającymi ból i punktami akupunktury. Proponowana przez nas teoria połączeń powięziowych może wy- jaśnić czynnościową zależność po- między warunkami zwarciowymi i/lub stawami skroniowo-żuchwo- wymi a innymi częściami ciała w oparciu o wyzwalanie bólu mięś- niowo-powięziowego lub system chi i meridian albo połączenie obu tych wyjaśnień. Dlatego wskazana jest odbudowa i utrzymywanie na- turalnych prawidłowych warun- ków zwarciowych oraz usuwanie przyczyn zaburzeń ze strony sta- wów skroniowo-żuchwowych tak, aby odtworzyć naturalne warunki panujące w układzie stomatogna- tycznym. Niniejszy artykuł stanowi podsu- mowanie 2 prac poglądowych, opublikowanych na łamach „Jour- nal ofAlternative and Complemen- tary Medicine” 17 (2011): 995–1000 & 1119–24. Piśmiennictwo dostępne u wy- dawcy. DT „Tradycyjną akupunkturę i terapię bólu mięśniowo-powięziowego łączą podobne podstawy” Yong-Keun Lee i Hyung-Joo Moon są lekarzami dentystami i pracująwMoonDentalHospital oraz w ICPB w Seulu (Korea Południowa). Można się z nimi skontaktować,piszącnaadrese- mail: ykleedm@gmail.com. Kontakt Minister Zdrowia ogłosił kon- kurs ofert na wybór realizatora programu polityki zdrowotnej „Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej w latach 2010-2012” w zakresie za- dań na r. 2012. Celami ogólnymi programu „Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej w latach 2010-2012” są: ocena ten- dencji próchnicy w Polsce, analiza występujących w kraju różnic w nasileniu tej choroby i związanych z tym potrzeb profilaktyczno-lecz- niczych, analiza ekspozycji dzieci i młodzieży oraz starszych wie- kiem grup populacji na czynniki ryzyka próchnicy wynikające z uwarunkowań społecznych i eko- nomicznych oraz organizacyjnych polskiegosystemuopiekistomato- logicznej, a także zachowań zdro- wotnych jednostki oraz promocja zdrowia. Prowadzone w ramach pro- gramu w 2012 r. badania epidemio- logiczne mają na celu: – określenie odsetka dzieci w wieku6latbezklinicznychoznak próchnicyzębów,tzn.dzieciwol- nych od tej choroby, – określenie nasilenia próchnicy zębów u dzieci w wieku 6 lat, – określenie stopnia zaspokojenia potrzebleczeniazachowawczego próchnicy u dzieci w wieku 6 lat, – określenie odsetka dzieci w wieku 6 lat objętego regularną opieką profilaktyczną w pla- cówce oświatowej, – określenie odsetka dzieci w wieku6latobjętychprofilaktycz- nym zabiegiem uszczelniania bruzd międzyguzkowych i liczby zębów uszczelnionych, – określenie częstości występowa- nia i nasilenia próchnicy zębów u dzieci w wieku 12 lat oraz okre- ślenie wartości wskaźnika lecze- nia zachowawczego próchnicy u tych dzieci, – określenie wielkości potrzeb leczniczych dzieci w wieku 12 lat oraz młodzieży w wieku 18 lat (odsetek wymagających wyko- nania wypełnień lub ekstrakcji zęba, średnia liczba zębów wy- magających wypełnienia lub eks- trakcji u badanego, określenie rozległości wymaganych zabie- gów, np. wypełnień jedno- lub wielopowierzchniowych, lecze- nie endodontyczne, itp.), – określenie odsetka dzieci szkol- nych objętych różnego typu po- stępowaniem profilaktycznym (okresowym nadzorowanym szczotkowaniem zębów w szkole, uszczelnieniem bruzd międzyguzkowych), – określenie odsetka dzieci w wieku 12 lat i młodzieży w wieku 18 lat z zębami usuniętymi z po- wodu próchnicy, – określenie aktualnej tendencji próchnicy w badanej grupie dzieci, – określenie częstości występowa- nia zapaleń dziąseł u dzieci w wieku 12 lat i 18 lat oraz wielko- ści i rodzaju potrzeb leczniczych, – określenie częstości występowa- nia przypadków wymagających natychmiastowej interwencji w zakresie chorób jamy ustnej u dzieci i młodzieży, – określenie wielkości różnic w na- sileniupróchnicyiwystępowaniu chorób przyzębia zależnych od lokalizacji miejsca zamieszkania oraz różnic pomiędzy regionami w kraju. W ramach szczegółowych ce- lów socjomedycznych na 2012 r. zakłada się określenie stanu świa- domości zdrowotnej i postaw zdro- wotnych dotyczących zachowania zdrowia jamy ustnej wśród matek dzieci w wieku 6 lat oraz potrzeb w zakresie edukacji prozdrowotnej tej grupy matek, a także określenie stanu świadomości i postaw zdro- wotnych dotyczących zachowania zdrowiajamyustnejdzieciwwieku 12 i 18 lat oraz ocenę osiągalności i wykorzystania systemu opieki stomatologicznej w kraju. Szczegółowe informacje oraz wymagania wobec kandydatów realizatora programu znajdują się na stronie internetowej Minister- stwa Zdrowia: www.mz.gov.pl. DT MZ wybierze realizatora programu monitorowania stanu zdrowia jamy ustnej Polaków Fot.:Prodenta