Dental Tribune Netherlands Edition

15Wetenschapdental tribune - netherlands editionMei 2012 Evolutionaire beet bij prehistorische zoogdieren DANIEL ZIMMERMANN, DTI SEATTLE – De geavanceerde kaak- vorm van multituberculaten, pre- historische zoogdieren, voor- kwam dat zij uitstierven tijdens de massa-extinctie van een groot deel van het dierenrijk zestig mil- joen jaar geleden. Dat blijkt een onderzoek van wetenschappers uit Australië, Finland en de Ver- enigde Staten. Multituberculaten waren ana- tomisch in staat om planten te consumeren die negentig mil- joen jaar geleden in het late Krijt ontstonden. Dit concludeerden de onderzoekers nadat ze veertig tanden, gedoneerd door paleon- tologen wereldwijd, hadden ge- analyseerd met 3D-software ont- wikkeld door dr. Alistair Evans (VS). Het gevarieerde dieet van multituberculaten zorgde ervoor dat ze in aantal en grootte kon- den toenemen. Ook gaf het hen een voordeel op andere zoogdie- ren met primitievere tanden die met de dinosauriërs om hetzelfde voedsel streden. Evans voerde zijn onderzoek uit in samenwerking met bioloog Greg Wilson van de University of Washington. Het onderzoek be- vestigt recente theorieën dat som- mige zoogdieren in staat waren zich te onderscheiden van niet- aviaire dinosauriërs. Evans denkt dat het onderzoek helderheid kan verschaffen bij een aantal vraag- stukken over de evolutionaire his- torie van zoogdieren, maar dat het geen effect zal hebben op de evo- lutietheorie van de mens. “We weten niet of de geschie- denis van de overige zoogdieren anders was geweest als zich bij de multituberculaten geen adap- tieve radiatie had voorgedaan. Multituberculaten bevinden zich in een heel andere tak van de evo- lutionaire boom dan de mens, dus er is geen directe relatie tus- sen hun evolutionaire historie en die van ons,” aldus Evans. “Of hun evolutionaire traject onze verre voorouders heeft beïnvloed, is ook een raadsel.” Uit evolutionair onderzoek is gebleken dat multituberculaten dertig miljoen jaar geleden uit- stierven tijdens het vroege Ogli- coceen. Wetenschappers vermoe- den dat ze in hun zoektocht naar voedsel verslagen zijn door ande- re zoogdieren, zoals knaagdieren en de voorouders van de heden- daagse mens. ■ “ ” De resultaten van het onderzoek zullen leiden tot meer kennis over de evolutionaire historie van zoogdieren Röntgenfoto vergroot kans op hersentumor BOSTON – Regelmatige blootstel- ling aan röntgenstralen bij de tandarts verdubbelt de kans op een goedaardige hersentumor. Dit blijkt uit onderzoek van Ame- rikaanse wetenschappers. In het onderzoek werd de rönt- gengeschiedenis van 1433 men- sen met een meningioom verge- leken met die van 1350 gezonde mensen. Bij patiënten met een meningeoom, een goedaardige hersentumor, was twee keer zo vaak een bitewing-röntgenfoto genomen. De röntgenfoto’s zijn gemaakt in de jaren zestig, toen de stralingsdosis van röntgenap- paratuur hoger was dan nu. Uit het onderzoek blijkt ook een verband tussen de minder vaak toegepaste panoramische röntgenfoto’s en de ontwikkeling van meningeomen. Als een der- gelijke foto werd gemaakt voor het tiende levensjaar van een pa- tiënt, had deze een 4,9 keer gro- tere kans om een meningioom te ontwikkelen dan als dit na het tiende levensjaar was gedaan. Bovendien zorgde het regelma- tig maken van een panoramische foto – niet noodzakelijk op jon- ge leeftijd – voor een drie keer zo grote kans op een meningeoom ten opzichte van patiënten bij wie nooit een panoramische foto werd gemaakt. Het onderzoek wijst uit dat io- niserende straling de belangrijk- ste omgevingsfactor is voor het veroorzaken van een meninge- oom. Tandheelkundige röntgen- foto’s vormen in de Verenigde Staten de grootste kunstmatige bron van ioniserende straling. Hoofdonderzoeker Elizabeth Claus, professor aan de Yale School of Public Health, stelt dat meningeomen zich over het al- gemeen twintig tot dertig jaar na de blootstelling aan röntgenstra- len ontwikkelen. Een meninge- oom kan hoofdpijn, gezichts- en spraakverlies en motorische pro- blemen veroorzaken. Het onderzoek is gepubliceerd in het American Cancer Society Journal. (bron: www.washington- post.com) ■ Mensen met rechte tanden lijken gelukkiger, gezonder en slimmer SAN JOSE, VS - De stand van het gebit speelt een cruciale rol in de uitstraling. Dat blijkt uit een re- cent onderzoek van marktonder- zoeksadviesbureau Kelton. De studie is uitgevoerd in opdracht van Align Technology, producent van Invisalign. Invisalign wordt vaak gebruikt om malocclusie en scheve tanden te behandelen. Volgens het onderzoek is het gebit voor Amerikanen erg be- langrijk bij het bepalen van een eerste indruk. Ongeveer twee derde herinnert zich eerder aan- trekkelijke gelaatstrekken dan onaantrekkelijke. De 1047 respondenten kregen uiteenlopende foto’s te zien van mensen met rechte en scheve tanden en werden gevraagd hier- over hun mening te geven. Ze wa- ren zich er niet van bewust waar het onderzoek over ging. De re- sultaten toonden aan dat Ameri- kanen mensen met rechte tanden meer goede kwaliteiten toedich- ten dan mensen met scheve tan- den. Bij het beoordelen van de fo- to’s dachten de respondenten dat mensen met rechte tanden 45% meer kans hadden om een baan te krijgen dan mensen met sche- ve tanden met dezelfde scholing en ervaring. Volgens de respon- denten hadden mensen met rech- te tanden ook aanzienlijk meer kans op succes en rijkdom. Ook dachten ze dat mensen met rech- te tanden 57% meer kans hebben om een date te krijgen op basis van alleen hun foto. Bijna twee vijfde van de respondenten zou overwegen om niet met iemand op een tweede date te gaan van- wege diens scheve tanden. Daarnaast hadden mensen met rechte tanden 21% meer kans om als gelukkig beschouwd te wor- den, 47% meer kans om als ge- zond beoordeeld te worden en 38% meer kans om als slim te worden gezien. Bijna drie van de vier Amerikanen zou eerder ie- mand met een aantrekkelijke lach vertrouwen dan iemand met een goede baan, oufit of auto. Bijna drie op de vijf responden- ten gaf aan liever een leuke lach te hebben dan een egale huid. 87% van de respondenten zou zich zelfs een jaar lang iets ont- zeggen, zoals een toetje (39%), of vakantie (37%) om de rest van zijn leven een perfecte lach te hebben. (bron: Dental Tribune International) ■ Prothese beter geaccepteerd bij goede communicatie AMSTERDAM – Of een patiënt te- vreden is met zijn gebitsprothese, wordt voor een groot deel bepaald door de relatie met de tandarts. Dat stelde prof. dr. Rien van Waas tijdens de cursus ‘Mondhy- giënist en kunstgebit’ van ACTA Quality Practice Mondhygiëne. Als er goede communicatie is tussen tandarts en patiënt, wor- den gebitsprothesen beter geac- cepteerd. Van Waas adviseert daarom tandartsen hun patiënt goed voor te lichten, onder ande- re door te vertellen in hoeveel zit- tingen de prothese geplaatst kan worden en welke klachten de pa- tiënt kan verwachten. Op die ma- nier zal het uiteindelijke dragen van de prothese minder tegenval- len. Ook een belangrijke factor bij de acceptatie van een prothese is leeftijd: hoe hoger de leeftijd, hoe moeilijker de prothese te accepte- ren is. Een kwalitatief goede ge- bitsprothese garandeert geen te- vreden patiënt. Ook dan heeft 25% klachten met de prothese en is 5% echt ontevreden. De klach- ten gaan over loszittende prothe- ses, pijnklachten, eetproblemen en een slechte esthetiek. Soms worden orale klach- ten niet per se veroorzaakt door de dentale situatie, maar kan er sprake zijn van een psychische stoornis. Hier kan de tandarts achterkomen door gebruik te ma- ken van een 3-sporenanamnese. (bron: www.dentalinfo.nl) ■ Geen verschil mannelijke en vrouwelijke tanden BERLIJN – Er zijn geen duidelijke verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke gebitten. Dat blijkt uit onderzoek van de Vrije Uni- versiteit Berlijn. Uit eerdere mor- fometrische onderzoeken wer- den wel geslachtsdimorfismen bij menselijke tanden aangetoond, bijvoorbeeld dat vrouwelijke tan- den kleiner zijn dan mannelijke. De onderzoekers gingen na of het geslacht bepaald kan worden door een analyse van de voortan- den. Dit werd getest door proef- personen vijftig beelden te laten beoordelen van de voortanden van mannen en vrouwen tussen zeven en vijfenzeventig jaar oud. De lippen werden niet getoond. De proefpersonen bestonden uit tandartsen, mondzorgtechni- ci, studenten tandheelkunde en mondzorgprofessionals en men- sen zonder tandheelkundige ach- tergrond. De resultaten tonen aan dat in slechts 50% van de gevallen het geslacht kon worden bepaald. Hoewel sommige gebitsstanden goed werden ingeschat door 70% van de participanten, werden an- dere verkeerd ingeschat door een even groot percentage participan- ten. De aanname dat vrouwen ronde tanden hebben en man- nen hoekige werd niet bevestigd. Daarnaast bleken vorm, grootte en kleur van de hoektanden geen betekenisvolle indicatoren te zijn voor geslacht. “In de dagelijkse praktijk is het relevant of de restauratie bij het gezicht van de patiënt past, maar niet of de patiënt een man of een vrouw is,” concludeert Radlanski. “Mannen- en vrouwengebitten zijn niet te onderscheiden.” ■ “ ” Een kwalitatief goede gebitsprothese garandeert geen tevreden patiënt “ ” Het gebit is erg belangrijk voor het bepalen van een eerste indruk “ “ ” ” In slechts 50% van de gevallen kon het geslacht worden bepaald Tandheelkundige röntgenfoto’s vormen de grootste kunstmatige bron van ioniserende straling