Dental Tribune Turkish Edition

Bilim & Araştırma DENTAL TRIBUNE Türkiye Baskısı12 Geleneksel endodonti görmeye değil hissetmeye dayanır. Frez ya- da eğeler pulpa odasına ve kök ka- nal sistemlerine körlemesine yer- leştirildiğinde tek rehber dokunsal algılardır. Radyograf ve kök ucu bulucular sayesinde bu körlemesi- ne yaklaşım Dr. Eric Herbransen’ in sözleriyle şu şaşırtıcı sonucu or- taya çıkarmıştır, “endodonti bize rağmen başarılı olmaktadır”. Bu- nunla birlikte, özellikle uzun dö- nem başarısızlıklar göz önüne alındığında hatırı sayılır bir başa- rısızlık oranı mevcuttur ki bu du- rum diş hekimliğini, doğal dişin implantlar uğruna agresif şekilde çekilmesi yönünde bir akıma doğ- ru sürüklemektedir. Klinik başarı- sızlık deneyimi değişim için güçlü bir motivasyon oluşturur. Bu ma- kalede minimal travmatik endo- dontik giriş ve şekillendirmeyi il- gilendiren mantık ve teknikleri ta- nımladım. Aynı zamanda, bu yayı- nı takip eden makalede daha kü- çük ve yuvarlak olmayan endo- dontik şekiller için obturasyon tekniklerini tartıştım. Kurdeleler, katmanlar ve bayraklar Kör endodonti ve endo-resto- ratif çağının en sıkıntı verici ka- lıntılarından biri , kanal sistemi- nin düz olduğu, radyografik apekste sonlandığı ve yatay ke- sitinin yuvarlak olduğuna dair inançlardır. Gerçekte, çoğu ka- nal sistemi eğimlidir ve çıkışları radyografik sonlanımın gerisin- dedir. En az % 50 olmak üzere çok yüksek bir oranı yatay kesi- tinde ovoid ya da aşırı ovoiddir. (Resim 1), Sergilenen üç kök ve kanal sisteminden sadece bir tanesinin yuvarlak olduğunu göstermektedir. Bu kanal sis- temleri matür olduğu için, bek- lenmeyen ovoid şekiller içere- bilecek şekilde dardırlar ve sık- lıkla anastamoz yapan daha kü- çük kanal sistemlerini içerirler. (Resim 4–6). Endodontik şekillendirmenin evrimi Oluşturulan orijinal endo- dontik şekil büyük ölçüde el ile eğelemeye dayanır ve gümüş konilerle yada gutta perkanın soğuk lateral kondenzasyonu ile doldurulmuştur. Dr. Angelo Sar- genti daha sonra makine ile ça- lıştırılan ve belirgin olarak da- ha fazla dentin uzaklaştırarak daha geniş şekiller oluştururan enstrümanları (rotary eğeler) içeren daha hızlı bir uygulama geliştirmiştir. Son zamanlarda crown-down yaklaşımı popüler- lik kazanmıştır. Kökler hızlı ve körlemesine işlenmektedir. Bu, enstrümentasyon boyunca irri- gasyonun artmış penetrasyonu ve obturasyon boyunca artan hidrolik sayesinde apikal yarı- nın daha iyi doldurulması ile so- Minimal invaziv ve biyomimetik endodonti: Son evrim mi? Resim 1: Olgunlaşmamış bir maksiller molar dişin kesiti alınmış ve apikal açı- dan gösterilmiştir. Resim 2: Bu iki köklü alt di, crown- down tekniği ile geniş bir endodon- tik şekil verilerek tedavi edilmiş ve endodontik tedaviden sonraki üç yıl içerisinde retrograt olarak kök kırı- ğına maruz kalmıştır. Resim 3: Bu radyograf, nazik bir şekillendirme ve basit gümüş konla yapı- lan kanal dolgusunun (#14) otuz bir yıllık başarısını ve geniş crown- down şekillendirmesi ve ısıtılmış gutta-perka tekniğinin dört yıllık başarı- sızlığını (#13 nolu dişteki lezyona dikkat ediniz). Resim 4: Bu mandibular kesici lingual açıdan yada radyografik görüntüden oldukça kırılgan görünmek- tedir. Mezial açıdan ize dayanıklı görünmektedir. Buk- ko-lingual genişliğin en az iki katıdır. Resim 5: Oval bir kanalın potansiyel anatomisinin bir varyasyonu: C şekilli bir ikinci moların apikal üçlüsündeki dallanmalar. Resim 6: Ovoid kanalların bir diğer varyasyonu: koronal üçlüde- ki beş sistem içerisindeki yuvarlak olmayan dalla. ( Dr. John Khademi’nin görüntü izni ile ). Pek çok aşındırma güncel endo- dontik şekillere karşı yeni biyomimetik mikroskop ile geliştirilen şekillendirmeye tezattır. Sayfa 13DT Resim 7: Kökün operasyon öncesi pulpa boşluğu, girişten kesit alınmıştır (sol). Lateral kon- denzasyon şekli kökü zayıflatmaz fakat potansiyel kompleks anatomiyi (merkez). gösterir. Yuvarlak olmayan kökleri zayıflatan yeni agresif crown-down şekli (sağ). Resim 8a: Anatomik olan ve kompleks anatomiyi kökü zayıf- latmadan belirten iki olası şekil.