Dental Tribune Netherlands Edition

18 Reportage dental tribune - netherlands edition december 2011 Een nieuwe kijk op cariëspreventie Congres Ivoren Kruis druk bezocht TEKST: JAN FRANKE NIJMEGEN – Het gebruik van xy- litol bij ouderen in verpleeghuis- situaties biedt veelbelovende oplossingen voor de snel groei- ende problemen in de mondzorg voor ouderen. Dat was de bood- schap van de toespraak van bij- zonder hoogleraar Preventieve Tandheelkunde prof. dr. Cor van Loveren (ACTA) tijdens het we- tenschappelijke congres van het Ivoren Kruis op 4 november. Deze editie van het congres stond een zeer actueel thema centraal: cariëspreventie bij jong en oud. Aan het thema werd in- vulling gegeven door diverse sprekers, waaronder bekende ge- zichten, opkomende onderzoek- stalenten en professionals van buiten de mondzorg. De ruim 270 aanwezigen keken reikhalzend uit naar de presen- tatie van het nieuwe ‘Advies Ca- riëspreventie’. Immers, dit advies bepaalt voor een belangrijk deel de voorlichting die zij de komen- de jaren op het gebied van pre- ventie en gebitsverzorging zullen geven. Het was echter Van Love- ren die de show stal met de pre- sentatie van zijn onderzoek naar de werking van xylitol voor ge- bruik bij ouderen in verpleegte- huizen. De aftrap van de wetenschap- pelijke voordrachten werd ver- richt door Monique van der Veen en Catherine Volgenant (ACTA) met hun presentatie over de mogelijkheden van Quantita- tive Light-induced Fluorescen- ce (QLF)-technieken bij het aan- tonen van cariës en plaque. Van der Veen heeft een achtergrond in de technische natuurkunde en werkt sinds tien jaar aan de toepassing van QLF in de ‘plak- camera’ van Inspektor Research Systems. Deze camera wint in het buitenland steeds meer terrein in de reguliere mondzorg. De voor- naamste voordelen van de tech- niek – het tonen van pathologie aan patiënten en het eenvoudig registreren van langetermijnont- wikkelingen – zijn evident. Ech- ter, de onderzoekers konden nog geen uitsluitsel geven over het tijdstip en de manier waarop de plakcamera in de Nederlandse mondzorg zijn intrede zal doen. Hierdoor blijft de plakcamera vooralsnog toekomstmuziek. De presentatie van ACTA-on- derzoekster Denise Duijster over haar onderzoeksproject ‘Preven- tie van cariës bij kinderen at risk’ viel op door de grote hoeveelheid informatie. Duijster probeert de ‘determinanten van cariës bij kinderen’ in kaart te brengen. Dit prijzenswaardige streven kent één belangrijk nadeel: het zijn er nogal veel. Zo spelen onder meer de sociaaleconomische achter- grond van het kind, het oplei- dings- en werkniveau van de ou- ders en de mate waarin culturele tradities weerslag hebben op het voedingspatroon en poetsgedrag een rol. Het uitgangspunt van Duijster is dat het huidige onder- zoek naar kwetsbare kinderen in de mondzorg te veel is gericht op het individu en voorbij gaat aan de sociale context. Met haar onderzoek probeert zij gerichte- re preventiemethoden voor deze kinderen te ontwikkelen, die be- ter aansluiten bij de oorzaken van het probleem. Cor van Loveren, de promotie- begeleider van Duijster, presen- teerde prikkelende ideeën over de noodzaak en mogelijkheden in de preventie bij de mondzorg bij ouderen. Van Loveren ziet het meeste heil in een combina- tie van maatregelen. “Het begint met een betere voorlichting aan de verzorgenden over het belang Catherine Volgenant en Monique van der Veen tijdens hun presentatie over de mogelijkheden van QLF-technieken. “ ” De ‘plakcamera’ wint in het buitenland steeds meer terrein van preventie bij ouderen. Ook de toevoeging van een fluoridetablet aan de medicatie en het aanbe- velen van tandpasta met hoge(re) concentraties fluoride of kauw- gom met xylitol behoren tot de mogelijkheden.” Maar preventie kan natuur- lijk ook beginnen met het voor- komen dat de schade überhaupt ontstaat. ‘Ik vind het werken met een dieet dat suikervervangen- de stoffen zoals xylitol bevat de meest interessante optie. De on- derzoeksresultaten van deze me- thode zijn veelbelovend en het blijkt nog steeds mogelijk om een zeer gevarieerd dieet samen te stellen,” zegt Van Loveren. “Daarnaast heeft xylitol positieve effecten op bijvoorbeeld ooront- stekingen en hart- en vaatziek- ten, is het laagenergetisch, zorgt het voor een verminderde vetop- slag en draagt het bij aan een be- tere opname van calcium door het lichaam,” somde Van Loveren op. Kort na zijn presentatie had Dental Tribune een gesprek met de heer Van Loveren, waarin hij nader inging op de strekking van zijn voordracht (zie kader). Het nieuwe ‘Advies Cariëspre- ventie’ is in wezen een comple- tere versie van het Fluoridebasis- advies en werd geïntroduceerd en toegelicht door Marie-Charlotte Huysmans, hoogleraar aan het UMC St. Radboud. Het bestaat © 2011 Advies Cariëspreventie Basisadvies Cariëspreventie Geen cariësactiviteit Cariësactiviteit Aanvullend Advies Cariëspreventie Ga bij ieder Periodiek Mond Onderzoek (PMO) na of er sprake is van cariësactiviteit Ga globaal na of het Basisadvies correct wordt uitgevoerd Ga zorgvuldig na of het Basisadvies echt correct wordt uitgevoerd Intensieve bevraging, plaque- en gingivitisscore; controle van poetsfrequentie, tandpasta en voedingsdagboek, kunnen hierbij van dienst zijn. Basisadvies Cariëspreventie wordt correct uitgevoerd Basisadvies Cariëspreventie wordt niet correct uitgevoerd Basisadvies Cariëspreventie wordt correct uitgevoerd Basisadvies Cariëspreventie wordt niet correct uitgevoerd Complimenteer patiënt en stimuleer door te gaan met het Basisadvies Cariëspreventie Spoor drempels voor implementatie op Behoort de patiënt tot een aandachtsgroep? Spoor de extra risicofactoren op Dit kan inhouden onderzoek naar algemene gezondheid speekselonderzoek enz. Herhaal en bevorder het Basisadvies Cariëspreventie Maak individuele afspraken Gericht op individuele aanpassing van het Basisadvies Gericht op extra preventieve maatregelen Andere mogelijk toepasselijke adviezen, zoals Adviezen voor aandachtsgroepen Advies Droge Mond, Advies Preventie van wortelcariës Indien nodig (ter overbrugging): Professionele fluoridetoepassingen Fluoride VoedingMondhygiëne Fluoride VoedingMondhygiëne