Dental Tribune Polish Edition

Opinie ENDO TRIBUNE Polish Edition4 czarownice”wwykonaniudr.Hun- tera na początku XX wieku.6 Zbudowany z tkanek twardych skarbiec, w którym spoczywa miazga zęba, może mieć różną bu- dowę i kształt. Dokładna znajo- mość morfologii zębów, ostrożna interpretacja wykonywanych pod różnym kątem zdjęć rentgenow- skich, wykorzystanie tomografii stożkowej o małym polu widzenia, odpowiednia preparacja ubytku dostępowegoorazszczegółoweba- danie wnętrza zęba to kluczowe czynniki, determinujące powodze- nieleczenia.Bliskiezapoznaniesię ze złożoną budową systemu kana- łów korzeniowych ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia zasad i problemów związanych z oczysz- czaniem, dezynfekcją i wypeł- nianiem kanałów korzeniowych, określenia zasięgu preparacji w kierunkach bocznych i w kierunku dowierzchołkowym oraz skutecz- nego przeprowadzania zabiegów mikrochirurgicznych tam, gdzie jest to konieczne. Amimotoostatnichkilkadekad tonęłowskandalicznej,nihilistycz- nej filozofii rodem z filmu „Mad Men”, opisując technologiczną magię i zrozumienie procesów bio- logicznych, niezbędne dla uzyska- nia trwałego, przewidywalnego ro- kowania zębów leczonych endo- dontycznie, używając tylko trzech słów: „oczyścić, uformować, za- kleić”. Doprowadziło to do zalania rynku mnóstwem wprowadzanych narzędzi. Dynamika tego procesu osiąga właśnie swoje crescendo wraz z pojawieniem się „pojedyn- czych pilników, które mogą wszystko”. Przeżyliśmy już metamorfozę narzędzi endodontycznych: od pil- ników jak od metaloplastyka po bardziejelastycznestopyNiTi.Ob- serwowaliśmy pojawianie się no- wych kształtów, przeznaczonych raczej do wykonywania ruchów posuwisto-zwrotnych niż rotacyj- nych. Dziś znowu to rynek jest siłą napędową dla nauki. Tyle że osta- tecznietonasipacjenciinaszadzie- dzina zapłaci za zbytnie upraszcza- nie leczenia, za tępe zaprzeczanie rzeczywistości w myśl doraźnych celów, za którymi każe się nam dą- żyć. Uszczelniacze stworzone na podstawie doświadczeń z materia- łami odtwórczymi miały stanowić warunek sine qua non uzyskania monobloku w przestrzeni we- wnątrz korzeni zębów. Niestety, w jednym z najbardziej wyczerpują- cych badań, przeprowadzonych w celu oceny opartych na faktach do- wodów uzasadniających ich prak- tycznie wykorzystanie, stwier- dzono że „na podstawie dostęp- nych obecnie wyników badań in vitro i in vivo nie można potwier- dzićżadnychoczywistychkorzyści wynikających ze stosowania adhe- zyjnych materiałów do wypełnia- nia korzeni na obecnym etapie ich rozwoju”.7 Badaniawykazały,żewłaściwy kierunek, jeśli chodzi o zwalczanie opornych na leczenie i przewle- kłych chorób związanych z biofil- mem stanowi terapia fotodyna- miczna. Dostępne są jednoznaczne dowodyjejskutecznościklinicznej i możliwości zastosowania w prak- tyce.8 Tymczasem rynek zalewają urządzenia dźwiękowe i ultra- dźwiękowe, które mają zoptymali- zować kontrolę nad skażeniem mi- krobiologicznym poprzez zastoso- wanie innowacyjnych protokołów płukania w celu dezynfekcji i usu- nięcia warstwy mazistej z opraco- wanychkanałów.Dziejesiętak,po- mimo że nie ma nadal jednoznacz- nych dowodów, czy urządzenia tegotypusąwstanieusunąćbiofilm zbudowany z mieszanej flory bak- teryjnej. Ogromną wartością matema- tyki jest to, że jej prawdy są pewne i niepodważalne. W każdym wszechświecienajkrótsządrogąłą- czącą dwa punkty jest linia prosta. Amimo to eksperci od nowej fali w endodoncji chcą sprawić, byśmy uwierzyli, że jeden pilnik – nieza- leżnie od tego, jak się porusza, czy jest to ruch posuwisto-zwrotny, ro- tacyjny czy tłokowy – może sku- tecznieoczyścićmartwąprzestrzeń kanału korzeniowego, na przekór morfometriiitysiącomszczegółów wewnętrznego świata zębów. Po- dobnie, wbrew zasadom reologii, obturację w oparciu o nośniki przedstawia się jako równoważną powstającym siłom i zjawiskom grawitometrycznym, jakie zacho- dzą podczas wypełniania kanałów poprzez wstrzykiwanie płynnego, ciepłegomateriałutermolabilnego, jak to początkowo opisał Blaney, a potem spopularyzował Schilder. A mimo to obserwujemy nową falę systemów do wypełniania ka- nałównanośnikach,któresąprzed- stawiane wraz z uproszczonymi protokołami preparacji mniej wię- cejwtakimkontekście„Spotkałem się z tym argumentem, mówiącym o upraszczaniu leczenia kanało- wego. Wielu moich kolegów bo- rykasięzezłożonymizabiegamile- czenia endodontycznego i nie wi- dzę żadnego powodu, dlaczego nie mielibyśmy tego uprościć. Każdy kompetentny dentysta musi posia- dać zdolności manualne. Jeśli mo- żemy uprościć procedurę leczenia dlaogólniepraktykującychlekarzy ipoprawićichzdolnościmanualne, tak aby mogli wykonywać więcej zabiegów leczenia kanałowego na wyższym poziomie, z pewnością będzietokorzystnedlanaszychpa- cjentów.”9 Tym z Państwa, którzy chcie- liby zasugerować, że ten artykuł jest obliczony na przyniesienie ko- rzyści samemu sobie, sugeruję za- stąpienie omawianej przeze mnie dziedziny jakąkolwiek inną. Być możedoszliśmyjużdotakiegopun- ktu, z którego nie chcemy iść dalej w tym samym kierunku. Chcemy wesprzeć naukę i sztukę, jaką jest dziedzina __________ (proszę sa- memuwypełnićwolnąprzestrzeń), poprzez badania, które obalą nihi- listyczną gadaninę po drugiej stro- nie tej przysłowiowej grubej kre- ski. Już czas, aby dentyści do- strzegli powagę problemu, jaki po- jawiasięwtedy,kiedyprzemysłjest kierowcą, a lekarze biernymi pasa- żerami autobusu, który prowadzi. Potrzebujemy lidera, który wskrzesi naukę stomatologiczną, zanim nasza dziedzina całkiem podda się planom i programom opracowywanym przez osoby spoza branży, które są zaintereso- wane własnymi zyskami, a nie le- czeniem chorób jamy ustnej. Uwaga wydawcy: Pełny spis piś- miennictwa dostępny w redakcji. Aby skomentować ten artykuł, na- leży skontaktować się z redakcją, pisząc na adres: c.salwiczek@ oemus-media.de ET Ryc. 2: Obrazy zęba trzonowego uzyskane metodą mikro-CT. (Obrazy dzięki uprzejmości Root Canal Anatomy Project; http:// rootcanalanatomy.blogspot.com Dr Kenneth S. Serota ukończył University of Toronto w roku 1973. Uzyskał nagrodę George W. Switzer Memorial Key for Excellence in Prosthodontics. Następnie uzyskał tytuł specja- listy w dziedzinie endodoncji oraz Master of Medical Sciences w Harvard-For- syth Dental Center w Bostonie. Jest laureatem nagrody American Association of Endodontics Memorial Re- searchAwardzapracewdziedziniebadańprzesiewowychmetodamimedycyny nuklearnej w schorzeniach zębów. Jego pasją są edukacja, a ostatnio e-learning irichmedia.DrSerotatworzyłinteraktywnyprogramendodontycznydlaOnta- rio Dental Association w latach 1983–1997. Otrzymał nagrodę ODAAward of Merit za prace w dziedzinie kształcenia ustawicznego. Dr Serota jest autorem ponad 60 publikacji, a także członkiem kolegium redak- cyjnego czasopism Endodontic Practice, Endo Tribune oraz Implant Tribune. Założył ROOTS, internetowe forum edukacyjne dla dentystów z całego świata, którzy chcieliby poznać najnowsze trendy w terapii endodontycznej, a ostatnio także IMPLANTS (www.rximplants.com) i www.tdsonline.org, chcąc przed- stawić lekarzom dentystom proste zasady algorytmu leczenia endodon- tyczno–implantologicznego w stomatologii. AutorET