Dental Tribune Polish Edition, VOL. 9, NR 7+8

Perspektywy DENTALTRIBUNE Polish Edition10 Podejście do pacjenta w stomato- logii dziecięcej wymaga bliskiej współpracy pomiędzy dentys- tami a rodzicami oraz samymi dziećmi. Terapia laserowa jest nowoczesnąiskutecznąstrategią. Technologia laserowa ma szero- kie zastosowanie w stomatologii, traumatologii i prostych zabie- gach chirurgicznych. Można ją stosować do leczenia zębów mlecznych i stałych. Autorzy ni- niejszegoartykułuprzedstawiają przegląd kliniczny z wybranymi procedurami, przyczyniając się tym samym do rozwoju badań w tej dziedzinie. Wstęp Jednymzgłównychzadańdzie- cięcego dentysty jest zapewnienie odpowiedniej edukacji na temat prewencji w celu zmniejszenia częstości występowania urazów dentystycznychwśróddzieciimło- dzieży. Dlatego należy przede wszystkim chronić tkankę. Można tego dokonać, unikając rozwoju choroby albo – w razie jej wystą- pienia – podejmując właściwe kroki. Ochrona tkanki wiąże się także z usuwaniem jej zakażonych części oraz odbudową przy jak naj- mniejszej utracie struktur. Obecnie w leczeniu tkanek po- magają techniki wczesnej diag- nozy (radiologia cyfrowa z niską emisją promieniowania, diagnoza laserowa i zabiegowy mikroskop stomatologiczny) oraz terapia o minimalnym stopniu inwazyjno- ści (terapia ozonowa, abrazja po- wietrzna, mikropreparacja za po- mocą instrumentów obrotowych oraz leczenie laserami). Diagnoza oraz leczenie przy użyciu laserów, które spełnia założenie „wypeł- nienia bez wiercenia“ jest dosko- nałą metodą z perspektywy zacho- wania tkanki. Jak twierdzą Mar- tens oraz Gutknecht, dzieci po- winny jako pierwsze skorzystać z laserowego leczenia stomatolo- gicznego. Wniniejszymartykuleprzed- stawiono zastosowanie laserów er- bowych do ablacji tkanki miękkiej itwardej.Omówionotakżesposób, w jaki pozostałe lasery (diodowe, Nd:YAG i CO2) mogą przyczynić się do tego, aby wizyta w gabinecie stomatologicznym była jak naj- mniej inwazyjnym i stresującym doświadczeniem, co jest szczegól- nie ważne dla dzieci. Wstomatologii dziecięcej laser jest nowym instrumentem, który uzupełnia lub całkowicie zastępuje tradycyjne techniki leczenia. La- serywielurodzajóworazoróżnych długościach fal (Tab. 1) mają wiele możliwych zastosowań i mogą być wykorzystywane do leczenia za- równo tkanki miękkiej, jak i twar- dej (tTab. 2). Nie analizując szczegółów technicznych terapii laserowej, na- leży zaznaczyć, że różne długości fal oddziałują inaczej z różnymi chromoforami (hemoglobiną, wodą, hydroksyapatytem) znajdu- jącymi się w tkance docelowej (w membranach błony śluzowej, dziąsłach lub tkance zęba). Efekt terapeutyczny jest zatem zależny od podobieństwa optycznego oraz współczynnika absorpcji dla danej długości fali. Zastosowanielaserówwleczeniu tkankimiękkiejwstomatologii dziecięcej Zabieg chirurgiczny jamy ustnej Lasery mają wiele zalet w le- czeniutkankimiękkiejjamyustnej: są proste oraz szybkie w użyciu, zmniejszają potrzebę stosowania miejscowego znieczulenia, zapew- niają doskonałą kontrolę krwawie- niapodczasnacięciaorazeliminują potrzebę zakładania szwów. Co więcej, powrót do zdrowia po za- biegu jest często bezobjawowy dzięki właściwościom odkażają- cym,przeciwbólowymorazbiosty- mulującym promieniowania lase- rowego. Procedura ta, prowadząca do doskonałych efektów klinicz- nych,jest więc mniej inwazyjna i traumatyczna niż terapia trady- cyjna.Jesttoszczególnieważnedla dzieci,którechętniejzaakceptujątę nową metodę leczenia. W porów- naniuztradycyjnymiprocedurami, leczenie laserem jest kojarzone ze zmniejszoną potrzebą stosowania środkówprzeciwbólowychorazle- ków przeciwzapalnych. Lasery są wykorzystywane w zabiegach tkanek miękkich, takich jak usuwanie lub leczenie zmian chorobowychbłonyśluzowejjamy ustnej. Do tego celu można wyko- rzystać wszystkie długości fal światła lasera o powinowactwie z hemoglobiną i wodą (chromofo- rami znajdującymi się w dziąsłach i błonie śluzowej). Lasery argo- nowe, KTP, diodowe, Nd:YAG oraz lasery CO2 nadają się do naci- nania tkanki miękkiej oraz odkaża- nia parą wodną. Uzyskują dobrą koagulację i hemostazę. Spraw- dzająsiętakżewleczeniuzmianna- czyniowych. Wymienione metody leczenia mogą być także wykonywane za pomocą laserów erbowych, Er, Cr:YSGGorazlaserówEr:YAG,ze względunakorzystnąabsorpcjęich lekkich fal przez wodę znajdującą się w dziąsłach i błonie śluzowej. Zapewniają jednak mniej sku- teczną kontrolę krwawienia. Efek- tywność laserów erbowych można zwiększyć, stosując chłodzenie sprayem powietrzno-wodnym, aplikowanym przez kątnice lasera. Zapewnia to czyste nacięcie oraz pomaga pozbyć się nadmiernego wzrostu temperatury tkanki mięk- kiej podczas chłodzenia parą. Co więcej, brak martwej tkanki umoż- liwia przeprowadzenie dokładnej biopsji (Ryc. 1 i 2). Periodontologia i ortodoncja Zastosowanie właściwości odkażających laserów w leczeniu chorób przyzębia zostało szeroko omówione w odniesieniu do pa- cjentów dorosłych. Nie ma jednak danych na temat stosowania lase- rów w leczeniu zapalenia przyzę- bia u młodych pacjentów. W orto- doncji bardzo często wymaga się stosowania interwencji tkanki miękkiejprzed,podczasorazpole- czeniu. Procedury te (Tab. 2) można wykonać prosto, bezpiecz- nie oraz skutecznie przy użyciu la- serów o różnej długości fal, w za- leżności od rodzaju interwencji (Ryc. 3). Frenulektomia jest jednym z najczęstszych i najszerzej opisy- wanych zabiegów laserowych w ortodoncji. Laserowe podcinanie wędzidełka wykonywane jest za pomocą lasera diodowego, Nd:YAG, Er:YAG, Er, Cr:YSGG oraz lasera CO2. W porównaniu z tradycyjnymi technikami, zabiegi laserowe związane są z mniej- szym bólem i dyskomfortem po- zabiegowym oraz mniejszą liczbą komplikacji funkcjonalnych, ta- kich jak problemy z mówieniem i żuciem.Wszystkie te zalety wpły- wają na pozytywne postrzeganie terapii laserowej przez pacjentów, co jest ważnym czynnikiem u dzieci. Lasery mogą być stosowane do frenulektomiiwargigórnejlubdol- nejunoworodków,wprzypadkach ostrej ankyloglozji lub zbyt krót- kiego wędzidełka szczękowego, które sprawia trudności w przyj- mowaniu pokarmu podczas kar- mienia piersią. Zabiegi gingiwo- plastyki,gingiwoktomiiorazoper- kulektomiimożnawykonywaćbez znieczulenia, stosując dowolną długość fali lasera. Bezpośrednio po zabiegu można przykleić aparat ortodontyczny. W ortodoncji tera- pia laserami małej mocy (LLLT) jest skuteczną metodą przyspie- szania ruchu zęba poprzez stymu- lację modulacji wstępnej reakcji zapalnej,coprzyczyniasiędoustą- pienia wady we wcześniejszym stadiumleczenia.Innebadaniawy- kazały miejscową skuteczność la- sera CO2, który zmniejsza ból związany z aplikacją siły ortodon- tycznej bez ingerowania w ruch zęba. Zastosowanielaserówwleczeniu tkankitwardejwstomatologii dziecięcej Zapobieganie próchnicy Pierwsze badania nad zastoso- waniem promieniowania w lecze- niu próchnicy (poprzez zwiększa- nieodpornościnakwasorazmikro- twardości powierzchni szkliwa) przeprowadzono pod koniec lat 80. XX w. Od tamtej pory przeprowa- dzono wiele innych badań, które dały podobne wyniki. Jednak do- wody kliniczne są wciąż ograni- czone. Badania w tej dziedzinie dzieląsięna2kategorie:wykorzys- tujące lasery argonowe (488- 514nm) oraz stosujące lasery CO2 (9.300, 9.600 i 10.600 nm). Zba- dano także zdolność laserów erbo- wych (2.780 nm i 2.940 nm) do modyfikowania właściwości fi- zyczno-chemicznych szkliwa. Ba- dane parametry dotyczyły mikro- twardości przekrojowej i rozpusz- czalności szkliwa. Połączenie promieniowania laserów erbowych z leczeniem fluorkiem fosforanu (APF) zmniejsza głębokość ubytków o 50% w porównaniu z grupą kon- trolną,ao26-32%wporównaniuz ubytkami leczonymi tylko lase- rem. Dowiedziono także, że stoso- wanie lasera argonowego w połą- czeniu z terapią fluorkiem cynku zmniejsza ryzyko powstawania białych plam oraz poprawia kon- dycję wytrawionej powierzchni zęba.Terapiatastabilizujepoziom hydroksyapatytu oraz naprawia ubytki strukturalne. Lasery w stomatologii dziecięcej – perspektywa kliniczna ClaudiaCaprioglio,GiovanniOlivi,MariaDanielaGenovese,Włochy Ryc.1 Ryc.2a Ryc.2b Ryc.3cRyc.3a Ryc.3b Ryc.1:Pacjentkawwieku6,2lat.Wyrzynającysięząb3.6doprowadziłdopowstaniahiperplastycznejtkanki. · Ryc.2aib:Bezpośredniopousunięciuerbu:laserowaproceduraplastykidzią- seł (a). Efekt kliniczny (b). Ryc. 3 a i c: Pacjentka w wieku 9,2 lat. Obręcz ortodontyczna zamocowana na hiperplastycznej tkance wokół zęba 1.6. Aby założyć łuk podniebienny oraz elastyczne podwiązanie, wykonano krótkie leczenie laserowe tkanki miękkiej.