DTNL0511

15Wetenschapdental tribune - netherlands editionjuli 2011 NEW YORK - Een programma voor oefeningen met de gezichts- spieren waarbij tandartsappara- ten worden gebruikt, lijkt bij te kunnen dragen aan het herstel van faciale zenuwbeschadigin- gen. Het door de Washington State University ontwikkelde program- ma maakt gebruik van een Oral Performance Instrument, waar- mee de kracht van de tongspier bij patiënten met slikproblemen wordt gemeten. Ook bevat het programma een zogenaamd Per- ry-apparaat waarmee de kracht van verzwakte spiergebieden in het gezicht kan worden vergroot. Het speciaal voor dit doel ge- maakte apparaat registreerde de voortgang in het herstelpro- ces. Na zeven weken intensieve oefeningen en 16 weken lichtere oefeningen trad een significan- te verbetering in elk van de vier verzwakte spiergebieden in het gezicht op. Hieruit blijkt dat ver- slapte gezichtsspieren zelfs jaren na het ontstaan van de schade verbeterd kunnen worden, mel- den de onderzoekers. Beschadigingen aan de zenu- wen in het gezicht komen vaak voor na een trauma, infectie of operatie aan het gezicht. Patiën- ten verliezen tijdelijk de controle over de spieren waarmee ze la- chen, fronsen of de speekselklie- ren controleren. In 10 tot 20% van de gevallen leidt beschadiging tot gedeeltelijke of volledige verlam- ming van de gezichtsspieren. ■ LOUISVILLE, VS - Onderzoekers van de Universiteit van Louisvil- le in Kentucky werken aan een behandeling voor patiënten wier speekselklieren door bestraling of medicijngebruik beschadigd zijn of niet meer functioneren. Onder leiding van prof. dr. Doug- las Darling heeft het onderzoeks- team een mechanisme voor de ei- witverdeling ontdekt dat door de speekselklier wordt gebruikt. De onderzoekers verwachten dat de ontdekking de basis voor geavan- ceerde therapieën kan vormen. De speekselklieren zijn essen- tieel voor smering, afweer en de eerste vertering van voedsel in de mond. De grootste van de speek- selklieren, de parotid, scheidt be- langrijke eiwitten in het speeksel. Zoals alle speekselklieren heeft de parotid meerdere scheidings- trajecten. De klier moet daarom de eiwitten voor het speeksel in de juiste van de zeven verschil- lende trajecten brengen. Eén traject voert eiwitten naar de speekselkoker, andere vervoeren verschillende eiwitten naar de ‘achterkant’ van de cel om ze te scheiden in het bloed, of om een ondersteunende matrix voor de cel te vormen. Het vervoer langs deze trajecten verloopt door de scheiding van eiwitten in holle membraanblaasjes, die hun ‘la- ding’ naar de juiste bestemming vervoeren. Tot voor kort dachten weten- schappers dat de eiwitlading in de zich vormende blaasjes te- rechtkwam, doordat ze zich vast- maakten aan gescheiden recepto- reiwitten. De nieuwe benadering van Darling en zijn team impli- ceert dat speekselscheidende re- ceptoreiwitten niet bestaan. Het onderzoek werd gepubliceerd onder de titel “Parotid secretory protein bind phosphatidylinositol (3,4) bisphosphate” in Journal of Dental Research. ■ VANCOUVER, CANADA - Onder- zoekers van de Universiteit van British Columbia (UBC) leiden een omvangrijk, supranationaal klinisch onderzoek naar opera- ties wegens orale, squameuze kankercellen. De eerste uitkom- sten van het onderzoek zijn veel- belovend, en lijken de klinische behandeling van deze vorm van kanker wereldwijd te gaan veran- deren. Aan het Canadese ‘Optically Guided Approach for Oral Lesions Surgical Trial’ (het ‘COOLS-on- derzoek’), dat wordt gefinancierd door het Terry Fox onderzoeksin- stituut, nemen universiteiten en ziekenhuizen uit negen Canadese steden deel. Eén van de doelen is een netwerk van clinici, patholo- gen en onderzoekers op te bou- wen dat zich op nationaal niveau gaat inzetten voor de bestrijding van orale kanker. “Als dit onderzoek verloopt zo- als wij hopen, zal het direct in- vloed hebben op de klinische praktijk,” zegt hoofdonderzoeker Miriam Rosin van het kanker- instituut van UBC. “Het aantal doden door orale kanker zal da- len en de kwaliteit van leven van mensen met de ziekte zal stij- gen. Door de grootschalige sa- menwerking tussen verschillende disciplines hopen we de nieuwe aanpak snel over de Canadese en globale chirurgische gemeen- schap te kunnen verspreiden.” Volgens het Canadese instituut voor kankeronderzoek worden jaarlijks ongeveer 3400 Cana- dezen met orale kanker gediag- nosticeerd. In 2010 stierven naar schatting 1150 mensen aan de ziekte. Bij 30% van de patiënten die aan orale kanker geopereerd worden, keert de ziekte terug. Het COOLS-onderzoek is gericht op de effectiviteit van fluoresce- rende visualisatie (FV), een tech- niek om onderscheid te maken tussen gezond weefsel en tumo- ren met kankercellen in een voor- stadium. Onder blauw licht treedt bij gezond weefsel een fluoresce- rend effect op, terwijl dit niet ge- beurt bij tumoren en door mute- rende cellen beschadigd weefsel. “In het onderzoek dat wij tot nu toe in Vancouver hebben gedaan, trad vrijwel geen terugkeer van de kanker op, wanneer de ope- ratie de contouren van de leasie volgde met behulp van door FV geleide chirurgie,” verklaart Dr. Catherine Poh, UBC-professor en tandarts in het Vancouver Gene- ral Hospital. “Door de samenwer- king met chirurgen, pathologen, onderzoekers en wetenschappers kunnen wij de benadering op veel meer patiënten in meerdere re- gio’s testen. Op die manier ver- garen wij bewijs waarmee we de huidige behandelmethoden kun- nen vervangen.” ■ CAMBRIDGE, VS - Onderzoekers van het Amerikaanse Forsyth In- stituut melden een belangrijke doorbraak in het onderzoek naar de oorzaak van Early Childhood Caries (ECC). Ze ontdekten dat de bacterie Scardovia wiggsiae voor- komt in de monden van kinderen met ernstige ECC, terwijl andere bekende pathogenen zoals Strep- tococcus mutans niet werden ge- vonden. De ontdekking kan bij- dragen aan de bestrijding van de ziekte. ECC is de meest voorkomende chronische infectieziekte bij kin- deren in de VS. Ernstige ECC kan melktanden verwoesten, pijn- lijke abcessen veroorzaken en is de belangrijkste reden voor zie- kenhuisbezoek door jonge kinde- ren. De ziekte komt bovengemid- deld voor bij sociaaleconomisch zwakke groepen. Het onderzoek werd in april in Journal of Clini- cal Microbiology gepubliceerd en biedt nieuwe inzichten in de ma- crobioten van ernstige ECC. De S. mutans bacteriesoort wordt algemeen beschouwd als het voornaamste pathogeen bij ECC. Deze bacteriesoort komt echter ook voor bij mensen die de ziekte niet hebben en wordt niet bij alle gevallen van ECC gevonden. Hieruit volgt dat an- dere soorten, zoals de S. wigg- siae, ook de veroorzakers van de ziekte kunnen zijn. “In mijn werk heb ik de impact van ECC op de volksgezondheid gezien,” zei Dr. Anne Tanner van de afdeling mo- leculaire genetica van het Forsyth Institute. “Het begrijpen van alle mogelijke oorzaken van ECC is de eerste stap in de ontwikkeling van een effectieve behandeling.” De microbiotische samenstel- ling van tandplak van 42 kinde- ren met ernstige ECC werd ver- geleken met die van kinderen zonder cariës. Monsters werden anaerobe gekweekt op petrischa- len met bloed- en zuuragar (pH 5). De voornaamste bacteriën die in verband werden gebracht met ECC waren S. mutans, S. wiggsiae, Veillonella parvula, Streptococcus cristatus en Actinomyces gerens- ceriae. Bij kinderen met ernsti- ge ECC bleek er een significant verband te bestaan: S. wiggsiae kwam bij hen voor in de aan- én afwezigheid van S. mutans. ■ Tandheelkundige apparaten bieden hoop op gezichtsherstel Droge mond mogelijk verleden tijd Veelbelovend Canadees onderzoek naar voorstadia orale kanker Doorbraak in onderzoek naar oorzaak ECC Het faciale zenuwstelsel. (afbeelding eigendom van Patrick J. Lynch, medical illustrator) “ ” De nieuwe benadering van prof. dr. Darling en zijn team impliceert dat speekselscheidende receptoreiwitten niet bestaan “ ” Verslapte gezichtsspieren kunnen zelfs jaren na het ontstaan verbeterd worden “ ” Onder blauw licht treedt bij gezond weefsel een fluorescerend effect op. Bij tumoren en door muterende cellen beschadigd weefsel blijft dit effect uit “ ” ECC is de meest voorkomende chronische infectieziekte bij kinderen in de Verenigde Staten